Szwecja i Finlandia w NATO? To bardziej niż możliwe
Szwecja do końca kwietnia podejmie decyzję w sprawie członkostwa w NATO. Były premier Carl BILDT pisze na łamach „Wszystko Co Najważniejsze”, że kluczowa dla jego kraju będzie decyzja sąsiedniej Finlandii.
.Szwecja od lat uczestniczy w programach członkowskich NATO jak Partnership for Peace, PARP, czy programy militarne ISAF, KFOR i SFOR, jednak mimo aneksji Krymu i wojny w Donbasie nie decydowała się na rozpoczęcie procedury, która miałaby skutkować wstąpieniem jej do NATO. Jest oczywiście Szwecja krajem partnerskim Sojuszu Północnoatlantyckiego. Atak Rosji na Ukrainę zmienia jednak percepcję. Szwecja i Finlandia w NATO – to dziś bardziej niż możliwe.
Neutralność Szwecji była w znacznie większym stopniu częścią jej tożsamości narodowej, podczas gdy neutralność Finlandii była bardziej pragmatyczna i praktycznie wymuszona przez Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej podpisany przez Finlandię i ZSRR w 1948 r., powiedział Alistair Shepherd, starszy wykładowca bezpieczeństwa europejskiego na Uniwersytecie Aberystwyth.
Dopiero rosyjska agresja na Ukrainę w 2022 ostatecznie skłoniła czołowych skandynawskich polityków do realnego rozważania dołączenia do NATO. Premier Szwecji, Magdalena Andersson, powiedziała, że decyzja Moskwy o inwazji na Ukrainę była momentem przełomowym. Przed i po 24 lutego krajobraz bezpieczeństwa uległ całkowitej zmianie. (…) W tej nowej sytuacji musimy zastanowić się, co jest najlepsze dla Szwecji i naszego pokoju, komentuje szwedzka premier. Premier Szwecji Magdalena Andersson zamierza złożyć wniosek o członkostwo do szczytu NATO, który odbędzie się pod koniec czerwca.
Plany wstąpienia do sojuszu Szwecji i Finlandii skomentowało rosyjskie ministerstwo spraw zagranicznych i były prezydent Rosji Dmitrij Miedwiediew, który stwierdził, że wejście tych państw do Sojuszu Północnoatlantyckiego zmusi Rosję do zlokalizowania broni jądrowej oraz pocisków ponaddźwiękowych niedaleko granicy z tymi krajami. Nie może być już mowy o żadnym statusie Bałtyku wolnego od broni jądrowej – równowaga musi zostać przywrócona, powiedział Dmitrij Miedwiediew.
Przyjęcie Finlandii i Szwecji do NATO będzie miało negatywne konsekwencje dla pokoju i stabilności w Europie Północnej, oświadczyło rosyjskie ministerstwo spraw zagranicznych.
W kontekście wstąpienia Szwecji do NATO kluczowy jest czynnik fiński. Justyna Gotkowska, analityk z Ośrodka Studiów Wschodnich podkreśla, że głównym powodem, który prowokuje Szwecję do rozważenia wejścia do sojuszu jest Finlandia, której granica z Rosją ma ponad 1340 km.
Fińskie władze uznały, że dotychczasowa polityka bezaliansowości nie gwarantuje bezpieczeństwa państwa w obliczu agresywnej polityki Kremla gotowego do brutalnych działań militarnych mających na celu podważenie europejskiego porządku w tym obszarze. Finlandia prowadzi więc przygotowania do złożenia wniosku o członkostwo w NATO jeszcze przed czerwcowym szczytem w Madrycie. Jej postawa wywiera presję na Szwecję, której socjaldemokratyczny rząd do niedawna wykluczał taki krok. Spodziewany fiński wniosek o przystąpienie do NATO prowadziłby do osamotnienia bezaliansowej Szwecji w regionie, pisze Justyna Gotkowska.
Temat wejścia Szwecji do Sojuszu Północnoatlantyckiego i zależności od Finlandii rozważał na łamach „Wszystko Co Najważniejsze” były premier Szwecji i minister spraw zagranicznych Carl BILDT w artykule Finlandia i Szwecja w NATO?. Według niego jest prawie pewne, że obecnie przygotowywany w Finlandii raport na temat sytuacji bezpieczeństwa skłoni rząd do podjęcia formalnych kroków.
Nie mam wątpliwości, że ten proces doprowadzi do podjęcia przez Finlandię decyzji o ubieganiu się o członkostwo w NATO jeszcze przed latem bieżącego roku i przed szczytem NATO w Madrycie pod koniec czerwca. Ma to kluczowe znaczenie także dla Szwecji, pisze Carl BILDT.
Polityk zwraca uwagę, że Szwecja była poza strukturami NATO w czasie Zimnej Wojny m.in. ze względu na to, by nie stawiać Finlandii w sytuacji kraju, który stanie się buforem między Związkiem Radzieckim i NATO. Wobec czego teraz, decyzja Finów o wejściu do sojuszu skłania do podjęcia takiej decyzji także Szwecję, która stara się od lat prowadzić politykę współpracy w kontekście decyzji geopolitycznych ze swoim wschodnim sąsiadem.
Oprac. Mikołaj Czyż