Unikatowa amfora sprzed 1100 lat. Została wydobyta z wraku statku

amfora

Podwodne wykopaliska prowadzone u wybrzeży miasta Kaş, które znajduje się w prowincji Antalya w  południowo-zachodniej Turcji, doprowadziły do ujawnienia artefaktów, które dostarczają nowe informacje na temat historii żeglugi i handlu na Morzu Śródziemnym w starożytności.

Wykopaliska podwodne u wybrzeży Kaş

.Zespół archeologów na czele którego stoi dr Hakana Öniza, profesor nadzwyczajny z Uniwersytetu Akdeniz, realizuje badania wraku, który około 1100 lat temu w okresie panowania dynastii Abbasydów w IX–X wieku zatonął w pobliżu miasta Kaş. W trakcie wykopalisk naukowców zidentyfikowali wiele artefaktów, które podkreślają kluczową rolę oliwek w żywieniu żeglarzy. Zaś jednym z najcenniejszych zabytków wydobytych z wraku statku okazała się szczelnie zamknięta amfora. Skarb ten wzbudził duże zainteresowanie wśród archeologów.

Badania u wybrzeży Antalyi stanowią część szerszego projektu archeologicznego zainicjowanego przez tureckie Ministerstwa Kultury i Turystyki – „Dziedzictwo dla przyszłości”. W jego ramach do przeszukiwania wraku statku, który zatonął nieopodal Kaş, są wykorzystywane zaawansowane roboty podwodne, za ich sprawą jest możliwe skrupulatne zbadanie wraku statku, informuje portal „Arkeonews„.

Unikatowa amfora sprzed 1100 lat

.Naukowcy w trakcie badań określili, że wrak statku znajduje się na się na głębokości 45-50 metrów w pobliżu wyspy Besmi. Nim nie zatonął to specjalizował się on w transportowaniu ładunku pełnego oliwy z oliwek. Na podstawie typologii odkrytych amfor oraz przekazów historycznych badacze stwierdzili, iż statek w swoim ostatnim rejsie wypłynął z wybrzeża Gazy w Palestynie transportując oliwę z oliwek. Do jego zatonięcia doprowadził nagły sztorm, który pojawił się u wybrzeży Kaş. Dr Hakan Öniz stwierdził, że chociaż takie amfory są znane w literaturze, to jest to pierwszy raz, kiedy natrafione na takie amfory w Turcji.

Jak wyjaśnił dr Hakan Öniz przez około 5 tys. lat oliwki były „niezastąpionym pożywieniem żeglarzy na Morzu Śródziemnym” – tym samym tradycja ich spożywania sięga epoki brązu. Ich trwałość sprawiała, że idealnie nadawały się na długie morskie wyprawy. Zanurzone w morskiej wodzie wewnątrz amfor, oliwki stawały się jadalne już po tygodniu i mogły przetrwać wiele miesięcy bez psucia się, stanowiąc podstawowy zapas żywności obok innych produktów, takich jak pszenica, a nawet żywe zwierzęta przewożone na pokładzie

 .W osobnym, lecz powiązanym etapie wykopalisk na tym samym wraku, zespół odkrył wyjątkowo dobrze zachowaną, szczelnie zamkniętą amforę. To znalezisko wzbudziło ogromne emocje, ponieważ zawartość naczynia pozostawała nieznana przez tysiąc lat, spędzonych na dnie morza. Po ostrożnym wydobyciu z dna morskiego amfora została dokładnie przebadana w Laboratorium Archeologii Podwodnej Uniwersytetu Akdeniz w Kemer. Eksperci pieczołowicie otwierali jej pieczęć – proces ten trwał około godziny – a obecnie analizują próbki jej zawartości.

Marcin Jarzębski

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 30 kwietnia 2025
Fot. Wydział Konserwacji i Restauracji Dziedzictwa Kulturowego na Uniwersytecie Akdeniz.