Urządzenie LEXI stworzy rentgenowski obraz ziemskiej magnetosfery

LEXI

Należący do NASA rentgenowski instrument LEXI wyruszył w podróż na Księżyc w ramach kampanii NASA Artemis, gdzie wykona pierwsze zdjęcia pola magnetycznego chroniącego Ziemię przed promieniowaniem słonecznym.

.Lunar Environment Heliospheric X-ray Imager, czyli instrument LEXI, jest jednym z 10 ładunków na pokładzie kolejnej księżycowej dostawy w ramach inicjatywy NASA CLPS (Commercial Lunar Payload Services), który wystartował z Kennedy Space Center na Florydzie 15 stycznia, wraz z lądownikiem Blue Ghost firmy Firefly Aerospace. Instrument będzie ma pomóc badaczom lepiej zrozumieć, w jaki sposób nasza planeta reaguje na pogodę kosmiczną i aktywność Słońca.

Jak tłumaczą inżynierowie NASA, gdy pył po lądowaniu na Księżycu opadnie, LEXI włączy się i skieruje swój wzrok w stronę Ziemi. Przez sześć dni będzie zbierać obrazy promieniowania rentgenowskiego emitowanego z krawędzi rozległej magnetosfery naszej planety. Dzięki temu kompleksowemu widokowi będzie możliwe zilustrowanie, w jaki sposób to pole ochronne reaguje na pogodę kosmiczną i inne siły oraz jak otwiera się, wpuszczając strumienie naładowanych cząstek słonecznych, tworząc zorze polarne i potencjalnie uszkadzając infrastrukturę.

LEXI będzie obserwować niskoenergetyczne promieniowanie rentgenowskie, które powstaje, gdy strumień cząstek ze Słońca, zwany wiatrem słonecznym, uderza w ziemskie pole magnetyczne. Dzieje się to na krawędzi magnetosfery, zwanej magnetopauzą. Naukowcy byli już w stanie wykryć te promienie rentgenowskie w mozaice obserwacji z innych satelitów i instrumentów. Jednak z punktu widzenia Księżyca cała magnetopauza znajdzie się w polu widzenia LEXI.

Zespół na Ziemi będzie pracował przez całą dobę, aby śledzić, jak magnetosfera rozszerza się, kurczy i zmienia kształt w odpowiedzi na siłę wiatru słonecznego.

„Spodziewamy się po raz pierwszy zobaczyć, jak magnetosfera porusza się w całości. Kiedy wiatr słoneczny jest bardzo silny, magnetosfera kurczy się i odchyla w kierunku Ziemi, a następnie rozszerza się, gdy słabnie” – mówi Hyunju Connor z NASA.

Instrument LEXI będzie również w stanie uchwycić rekoneksję magnetyczną (zjawisko szybkiej zmiany układu linii pola magnetycznego), która występuje, gdy linie pola magnetosferycznego łączą się z liniami wiatru słonecznego i uwalniają energetyczne cząstki, które spadają na bieguny Ziemi. Może to pomóc naukowcom odpowiedzieć na nurtujące pytania dotyczące tych zdarzeń, w tym czy występują one w wielu lokalizacjach jednocześnie, czy występują w sposób ciągły lub szeregowy.

.Cząsteczki słoneczne wpadające do ziemskiej atmosfery mogą powodować zorze polarne, ale mogą również uszkadzać satelity krążące wokół planety lub zakłócać sieci energetyczne na Ziemi.

Oprac. EG

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 20 stycznia 2025
Fot. NASA/Firefly Aerospace