W piramidach chowano nie tylko elitę? Zaskakujące odkrycie w Tombos

W trakcie wykopalisk prowadzonych na terenie stanowiska Tombos w północnym Sudanie międzynarodowy zespół archeologów odkrył, że w piramidach byli chowani nie tylko faraonowie i najbardziej zamożni oraz wpływowi mieszkańcy starożytnego Egiptu, ale również zwykli robotnicy.

Piramida w której byli chowani robotnicy

.Najnowsze odkrycie dokonane w Tombos, które jest położone na terenach dawnej krainy Nubia w dzisiejszej północnym Sudanie, rzuca nowe światło na historię starożytnego Egiptu – w przekonaniu badaczy znaleziska te mają iście rewolucyjny charakter. Okazuje się, że piramidy były nie tylko przeznaczone dla elit władzy i bogaczy, ale również mogli być chowani w nich zwykli robotnicy.

„Nasze odkrycia sugerują, że piramidy-grobowce, które niegdyś były uważane za ostateczne miejsce spoczynku elity, były przeznaczone również dla robotników o niskim statusie społecznym” – napisali archeolodzy w artykule opublikowanym w czasopiśmie naukowym „Journal of Anthropological Archaeology”. Na przestrzeni wieków Nubia była wielokrotnie podbijana przez starożytny Egipt i właśnie dlatego najnowsze odkrycie związane z piramidami zostało dokonane w północnym Sudanie, którego obszar odpowiada dawnej Nubii (czasem określanej jako Kusz). Położone przy trzeciej katarakcie Nilu Tombos zostało założone około 1400 r. p.n.e. jako egipska kolonia w Nubii, po jej podboju przez Egipcjan.

„Niedługo po podbiciu przez Egipt Nubii zostało założone Tombos, które zostało wybudowane przez Egipcjan w celu ułatwienia kontroli kolonialnej” – napisali archeolodzy w swoim artykule. Zamożne osoby były grzebane w grobowcach znajdujących się na szczytach piramid. W ramach niedawnego badania przeprowadzonego przez zespół holenderskich i amerykańskich archeologów w piramidzie w Tombos zostało odkrytych 110 pochowanych zmarłych. Naukowcy zbadali miejsca przyczepu mięśni i więzadeł (które dawno uległy rozkładowi) do kości – za pomocą takich analiz jest możliwe określenie jak intensywną pracę fizyczną wykonywały zmarłe osoby.

Rewolucyjne odkrycie archeologiczne

.„Im częściej i intensywniej ciało wykonuję pracę fizyczną, tym mięśnie i więzadła wymagają silniejszego przyczepu. […] „Może to prowadzić do powstawania wyraźnych uwypukleń i wyniosłości na kości w miejscach przyczepu” – napisali badacze w swoim artykule. Te zmiany w strukturze kości są znane jako zmiany entezalne.

Zespół badawczy stwierdził, że osoby z niskim poziomem tych zmian byli prawdopodobnie wysoko postawionymi członkami społeczeństwa, pracującymi w administracji i niewykonującymi ciężkiej pracy fizycznej. Jednak w grobowcach znaleziono także szczątki osób z wysokim poziomem zmian entezalnych, co sugeruje, że wykonywały one dużą ilość ciężkiej pracy.

.Tym samym jak wskazują najnowsze badania naukowców w Tombos piramidy nie były przeznaczone tylko dla bogaczy oraz elit. Według autorów badań ich prace archeologiczne oraz analiza wykazały, że w piramidach tuż obok możnych chowano robotników z niższych warstw społecznych. Jest to prawdziwe rewolucyjne odkrycie dla archeologii oraz historii, gdyż do tej pory uważano, że w piramidach chowano tylko elitę władzy.

Marcin Jarzębski