Europa musi dorosnąć — JD VANCE
JD Vance, wiceprezydent Stanów Zjednoczonych, w pierwszym dużym wywiadzie udzielonym europejskiemu medium od momentu objęcia urzędu, śle Europie jednoznaczny komunikat: czas przestać być zależnym wasalem bezpieczeństwa USA i zacząć działać samodzielnie. W rozmowie z UnHerd JD Vance podkreśla potrzebę redefinicji relacji transatlantyckich, silnej Europy i nowej logiki handlowej, zgodnej z interesem narodowym Ameryki.
Europa nie może być wiecznym wasalem USA
.Na tle burzliwego tygodnia na rynkach finansowych, wywołanego kontrowersyjnymi taryfami handlowymi ogłoszonymi przez prezydenta Donalda Trumpa, JD Vance na łamach magazynu UnHerd w rozmowie z Sohrabem Ahmarim wyjaśnia logikę decyzji nowej administracji USA. Choć część taryf została szybko złagodzona, sygnał skierowany do Starego Kontynentu był jasny: Ameryka nie będzie już gwarantem bezpieczeństwa i stabilizacji ekonomicznej Europy za darmo.
„To nie jest dobre dla Europy, by była wiecznym wasalem bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych” – mówi w rozmowie JD Vance. Zamiast tego oczekuje większej niezależności politycznej, militarnej i gospodarczej od europejskich przywódców. Jak zauważa, europejskie państwa w większości przestały inwestować w swoje armie, stając się zależnymi od amerykańskiego parasola bezpieczeństwa – z nielicznymi wyjątkami, jak Wielka Brytania, Francja czy Polska.
Krytyka europejskich elit: imigracja, integracja, demokracja
.JD Vance nie szczędzi krytyki elitom politycznym Europy, które jego zdaniem ignorują głos własnych społeczeństw w kwestiach imigracji i polityki społecznej. Jego zdaniem, podobnie jak w USA, również w Europie władze systematycznie działają wbrew demokratycznym oczekiwaniom obywateli. Cały projekt demokratyczny Zachodu rozpada się, kiedy ludzie proszą o mniej imigracji, a w zamian dostają więcej – ostrzega JD Vance.
Masowa migracja i brak skutecznej integracji to według niego główne wyzwania stojące przed Europą w XXI wieku. Wskazuje przy tym, że amerykański elektorat i europejscy wyborcy mają podobne odczucia, ale różnią się poziomem reakcji władz na te głosy.
Ukraina, Rosja i trudna sztuka realizmu strategicznego
Wiceprezydent JD Vance odnosi się również do zarzutów prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego, który w wywiadzie oskarżył go o „usprawiedliwianie” rosyjskiej inwazji. Wiceprezydent odpiera te zarzuty, przypominając swoje wcześniejsze potępienie rosyjskiej agresji, ale zarazem podkreśla potrzebę realistycznego spojrzenia na cele strategiczne obu stron konfliktu. – To absurdalne, by prezydent Wołodymir Zełenski oskarżał rząd amerykański — który utrzymuje jego kraj przy życiu — o sprzyjanie Rosjanom – mówi Vance.
Podkreśla, że zakończenie wojny wymaga zrozumienia granic strategicznych obu stron, niekoniecznie ich moralnego usprawiedliwienia.
Silna Europa to bezpieczniejsza Ameryka
.Jednym z najciekawszych wątków wywiadu jest odwołanie się Vance’a do de Gaulle’owskiej wizji Europy jako sojusznika, a nie klienta USA. Jego zdaniem, bardziej niezależna Europa mogłaby powstrzymać amerykańskie błędy w polityce zagranicznej, takie jak wojna w Iraku. – Myślę, że gdyby Europa była bardziej niezależna i gotowa się postawić, być może udałoby się uniknąć katastrofy, jaką była amerykańska inwazja na Irak – mówi wiceprezydent.
To otwarte przyznanie, że Europa powinna pełnić funkcję przeciwwagi dla geopolitycznych pomyłek Ameryki.
Nowy kurs gospodarczy: sprawiedliwy handel zamiast globalizacji
JD Vance, były inwestor i venture kapitalista, broni nowej strategii taryfowej administracji Trumpa-Vance’a, która ma na celu zrównoważenie światowego systemu handlu. Ameryka — jak podkreśla — nie może dłużej pozostawać rynkiem zbytu dla nadwyżek eksportowych innych krajów, podczas gdy jej własna produkcja przemysłowa słabnie.
„Chcemy widzieć niższe deficyty handlowe, szczególnie tam, gdzie są one chroniczne i systemowe. To nie jest zdrowe ani dla amerykańskich producentów, ani dla żołnierzy, jeśli kiedykolwiek dojdzie do wojny.”
Wiceprezydent zaznacza, że priorytetem będzie uczciwość, a nie protekcjonizm jako taki. USA będą współpracować z krajami, które oferują wzajemność handlową, jak np. Wielka Brytania. Natomiast Niemcy, jego zdaniem, korzystają z amerykańskiego rynku, jednocześnie ograniczając dostęp dla amerykańskich firm.
Specjalne względy dla Brytyjczyków
.Wiceprezydent JD Vance poświęca sporo uwagi Wielkiej Brytanii, wskazując na silne kulturowe, historyczne i osobiste więzi między nią a prezydentem Trumpem. Zapowiada, że umowa handlowa z rządem Keira Starmera jest bardzo prawdopodobna i traktowana priorytetowo.
„Ameryka to kraj anglosaski, a Wielka Brytania ma dla nas szczególne znaczenie kulturowe i polityczne” – podkreśla.
Na koniec wywiadu Vance odnosi się do swojej aktywności w mediach społecznościowych, która bywa źródłem kontrowersji, zwłaszcza w Europie. Choć przyznaje, że ograniczył swoją obecność na Twitterze, uważa, że internet jest jednym z nielicznych sposobów, by pozostać w kontakcie z rzeczywistością, będąc osobą chronioną i odizolowaną.
Ameryka mówi „sprawdzam”
.Wywiad JD Vance’a z UnHerd to programowa deklaracja nowej ery w relacjach transatlantyckich. Administracja Trumpa i Vance’a odcina się od dziedzictwa globalizmu, neoliberalnych sojuszy wojskowych i bezwarunkowego wspierania Europy. Zamiast tego stawia na interes narodowy, strategiczny realizm i uczciwą współpracę.
To poważne ostrzeżenie dla Europy, ale też szansa — jeśli tylko przywódcy Starego Kontynentu zdecydują się na większą suwerenność, inwestycje w bezpieczeństwo i odnowę demokratycznego zaufania.
Michał Kłosowski
