Wielkanoc w Japonii – wielkanocne zajączki w Roku Królika

Święta Bożego Narodzenia i Walentynki to jedne z najbardziej popularnych zachodnich świąt w Japonii. Wiele osób nie zna jednak świąt Wielkanocy, pomimo tego, że japońskie sklepy sprzedają wtedy kolorowe jajka i zabawki w kształcie zajączków.

Wielkanoc w Japonii

.Ich symbolika niewiele jednak znaczy dla Japończyków. Nie obchodzą tego dnia jako pamiątki zmartwychwstania, ponieważ tylko mała część japońskiej populacji to chrześcijanie.

„Słowo ‘Wielkanoc’ jest może już znane w Japonii, ale nie jest to znany koncept. Wiąże się przede wszystkim z zabawami dla dzieci, a nie czymś, co obchodzą dorośli. Ponadto jest świętem ruchomym, w przeciwieństwie do Bożego Narodzenia czy Walentynek” – tłumaczy Tomoki Inoue, analityk w NLI Research Institute.

Dlatego też Wielkanoc opisuje się dwoma słowami: fukkatsusai [復活祭], od słów fukkatsu – zmartwychwstanie, oraz sai – festiwal, oraz iisutaa [イースター], zapożyczone od angielskiego słowa easter. Fukkatsusai ma konotacje religijne, a isutaa – komercyjne.

Japońscy chrześcijanie i japońska Wielkanoc

.Przyjmuje się, że w Japonii może być ok. 3 milionów chrześcijan. Trudno określić ich dokładną liczbę ze względu na tzw. „ukrytych chrześcijan” (隠れキリシタン, kakure kirishitan), których tradycja sięga XVII wieku. Część wyznawców zdecydowała się wtedy na praktykowanie swojej religii w ukryciu w wyniku prześladowań. Zakazano wtedy także wstępu do Japonii księżom, dlatego do tej pory „ukryci chrześcijanie” praktykują wyłącznie chrzest, jedyny sakrament, który nie wymaga ich obecności. Część z nich zdecydowała się ujawnić po zakończeniu amerykańskiej okupacji, ale dokładna liczba osób, które identyfikują się z religią chrześcijańską, nadal nie jest znana.

„Ukryci chrześcijanie” praktykują także elementy buddyzmu i shintoizmu, a w trakcie modlitw używają łaciny, portugalskiego oraz japońskiego. Ich temat powrócił w trakcie wizyty papieża Franciszka do Japonii w 2019 roku, kiedy spotkał się z nimi w miejscach prześladowań chrześcijan w XVII wieku.

Dla japońskich chrześcijan Wielkanoc oznacza, podobnie jak w innych miejscach świata, specjalne obrzędy religijne, spotkania z rodziną i czas rozważań nad życiem i zmartwychwstaniem Jezusa. W niektórych kościołach Komunię przyjmuje się także pod postacią ryżu. Jest to także moment, w którym niektóre świątynie tradycyjnie zmieniają swój wystrój na okres wiosny – czasami także elementy ołtarza, w tym obrazy i rzeźby.

Wielkanocny zajączek i Rok Królika

.Tradycja stosunkowo nowego symbolu świąt Wielkanocy, zajączka, pochodzi z XIX-wiecznych Niemiec. Nie jest szczególnie popularna w Polsce. W Japonii jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Wielkanocy. Dużą rolę odegrał w tym Disney, który co roku wypuszcza nowe, okolicznościowe zabawki i wprowadza specjalne zniżki z okazji Wielkiejnocy.

Zabawki i dekoracje z motywami jajek i królików są w Japonii coraz bardziej popularne. Ich sprzedaż nadal jest mała w porównaniu do Walentynek, ale ciągle rośnie. Największy wzrost zarejestrowała w latach 2013-2017, kiedy zyski ze sprzedaży uległy podwojeniu. Wielkanoc blednie jednak przy sezonie kwitnących wiśni, który wypada na koniec marca i początek kwietnia. Wtedy wszystkie japońskie sklepy uginają się od produktów z motywem kwiatów, który jest jednym z symboli Japonii.

W 2023 roku w Japonii można znaleźć szczególnie dużo produktów ozdobionych zajączkiem, ze względu na Rok Królika. Zgodnie z chińskim zodiakiem, ma być to szczęśliwy rok, kojarzony z nadzieją.  

Agnieszka Pawnik