Wiemy, czy papież poprowadzi obrzęd umycia nóg w Wielki Czwartek

Umycie nóg dwunastu osobom – ważny element liturgii Wielkiego Czwartku w tym roku odbędzie się jedynie w prywatnej kaplicy papieża Franciszka. Z uwagi na stan zdrowia papież nie będzie również przewodniczył żadnej liturgii Triduum Paschalnego.

Umycie nóg przez papieża – gdzie się odbędzie

.Na umycie nóg dwunastu osobom przez papieża Franciszka wielu katolików czeka, aby choć popatrzeć, ponieważ w odróżnieniu do poprzednich papieży, którzy ceremonię tę przeprowadzali w bazylice św. Piotra i to wyłącznie na mężczyznach, Franciszek zwykle wybierał nieoczywiste miejsca i osoby do obrzędu. Przede wszystkim zerwał z tradycją, że udział w rytuale mogą brać wyłącznie mężczyźni: już podczas pierwszego mandatum – jak nazywa się ten obrzęd – były wśród zaproszonych do niego więźniów także kobiety. Chciał w ten sposób odnowić ten obrzęd i sprawić, by umycie nóg na liturgii odzyskało swoje pierwotne, ewangeliczne znaczenie.

W scenie, w której Chrystus podczas Ostatniej Wieczerzy ukląkł przed swoimi uczniami i „zaczął im umywać nogi” chodziło o ukazanie istoty znaczenia urzędu nauczycielskiego w gronie Jego uczniów. „Ten kto chce być pierwszym między wami, niech będzie waszym sługą” – powiedział do Apostołów. Innymi słowy ci, którzy rządzą, kierują czy są autorytetami powinni przede wszystkim służyć innym, czyli również podejmować się czynności najmniej szanowanych i poważanych – jakimi właśnie było i jest pewnie do dziś mycie komuś nóg.

„Aby ukazać pełne znaczenie tego obrzędu wszystkim, którzy w nim uczestniczą, Ojciec Święty Franciszek uznał za stosowne zmienić zapis w rubryce „Mszału Rzymskiego”, gdzie zamiast: „Ministranci prowadzą wybranych mężczyzn…”, powinno odtąd być: „Ministranci prowadzą wybranych spośród Ludu Bożego…” (…) tak aby duszpasterze mogli przygotować małą grupę wiernych reprezentującą różnorodność i jedność poszczególnych części Ludu Bożego. Grupa ta może więc być złożona z mężczyzn i kobiet, starszych i młodych, zdrowych i chorych, duchownych, osób konsekrowanych, świeckich” – czytamy w dekrecie „In Missa in Cena Domini” opublikowanym w 2016 r. przez Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów.

W latach ubiegłych sam Franciszek osobiście jechał do wybranego zakładu karnego lub opiekuńczego, gdzie wśród więźniów przeprowadzał obrzęd obmycia nóg. Ponieważ jednak od początku roku 2025 ciężko chorował i ciągle poddaje się rekonwalescencji, Stolica Apostolska poinformowała, że umycie nóg przez Franciszka nie odbędzie się w miejscu publicznym i przy świadkach, ale w prywatnej kaplicy papieskiej w Domu św. Marty, gdzie mieszka. Watykańskie media sugerują, że osobami, którym papież umyje w tym roku nogi będą pochodzące z Argentyny zakonnice posługujące w klasztorze Mater Ecclesiae, usługujące wcześniej papieżowi Benedyktowi XVI.

Rzecznik Stolicy Apostolskiej Matteo Bruni poinformował również, że papież nie będzie przewodniczył w tym roku żadnej liturgii w trakcie świąt paschalnych. W jego imieniu zarówno Mszę Krzyżma odprawianą w każdej katedrze świata w Wielki Czwartek rano, Liturgię Męki Pańskiej oraz Wigilię Paschalną (Triduum Paschalne) poprowadzą delegowani przez papieża kardynałowie.

Mszę Krzyżma poprowadzi w imieniu papieża włoski kardynał Domenico Calcagno – emerytowany administrator Dóbr Stolicy Apostolskiej.

Mszę Wieczerzy Pańskiej Franciszek będzie sprawował w prywatnej kaplicy.

Liturgię Męki Pańskiej w Wielki Piątek poprowadzi kard. Claudio Gugerotti – prefekt Kongregacji Kościołów Wschodnich. Tradycyjną Drogę Krzyżową w Koloseum, zwykle prowadzoną przez papieża – tym razem poprowadzi kard. Baldassare Reina – wikariusz generalny diecezji Rzymu.

Jak poinformował Matteo Bruni Franciszek nie rozstrzygnął jeszcze kwestii tego, kto poprowadzi Liturgię Wigilii Paschalnej wieczorem z soboty na niedzielę Zmartwychwstania ani Mszę w oraz jak będzie wyglądało tradycyjne błogosławieństwo Urbi et Orbi w Wielkanoc.

ad