Wrak okrętu Solen pod Gdańskiem — archeologiczna kopalnia tajemnic
Nurkowie z Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku usunęli stare sieci, liny oraz przynęty wędkarskie z konstrukcji XVII w. wraku „Solen” zalegającego na dnie Zatoki Gdańskiej. W trakcie prac przesunęli wrak w miejsce, w którym był w latach 70. XX wieku.
Sukces podwodnej akcji nurków z Muzeum Morskiego w Gdańsku
.Działania nurków w Podwodnym Magazynie Wraków, który znajduje się w Zatoce Gdańskiej, kilka mil na wschód od Orłowa, były prowadzone od lipca do września br. Eksperci z NMM zajęli się m.in. wrakiem XVII-wiecznego szwedzkiego okrętu wojennego „Solen”.
„W czasie prac udało się przenieść i ułożyć wrak w formie jak najbardziej zbliżonej do znanej z dokumentacji rysunkowej z badań w latach 70. XX wieku” – powiedział dr Krzysztof Kurzyk z Działu Badań Podwodnych NMM w Gdańsku.
Wyjaśnił, że wymagało to od nurków podniesienia oraz przemieszczenia w toni za pomocą worków wypornościowych (o wyporności do dwóch ton) wielkogabarytowych, masywnych elementów wraka, w tym dziobnicy, fragmentu tylnicy oraz trzech dużych rozmiarów części dennych wraka (tzw. Mały Solen), oderwanej z konstrukcji nadstępki oraz kilkunastu mniejszych elementów takich jak denniki.
Dr Kurzyk dodał, że w pierwszym etapie specjaliści usunęli z konstrukcji XVII-wiecznego wraku stare sieci, liny oraz przynęty wędkarskie. „Za pomocą eżektora oraz płuczki oczyszczaliśmy drewniane elementy konstrukcyjne wraka, przysypane oraz zagrzebane w piaszczystym dnie, co umożliwiło montaż pasów-zawiesi” – powiedział.
Jak odnaleziono wrak statku Solen?
.Zaznaczył, że elementy wraka podczepiane były za pomocą zawiesi do worków wypornościowych (irodyn), napełnianych z pokładu jednostki sprężonym powietrzem, co pozwalało kontrolować przepływ powietrza oraz proces podnoszenia masywnych elementów z dna morza.
Nurkowie z Działu Badań Podwodnych NMM we wrześniu br. rozpoczęli również podnoszenie oraz przemieszczanie 8 żeliwnych zabytkowych dział z XVIII wieku, każde o wadze ok. 1,5 tony. Dr Kurzyk wyjaśnił, że działa pochodzą ze szwedzkiego warsztatu, zostały odkryte oraz zadokumentowane w czasie akcji „Wiatrem Gnane”. „Wtedy do naszego muzeum trafiły cztery sztuki (dwa z nich po konserwacji znajdują się w holu NMM na Ołowiance – PAP), a osiem zatopiono w obszarze Podwodnego Magazynu Wraków, w sporym jednak oddaleniu od pławy NMM oraz wraka +Solen+” – dodał.
Zapowiedział, że przed nurkami wykonanie dokumentacji podwodnej – w tym m.in. aktualnej fotogrametrii wraka „Solen” oraz położonych w pobliżu dział. Finalnym efektem będzie stworzenie atrakcyjnego stanowiska podwodnego, dostępnego dla płetwonurków, co pozwoli jeszcze lepiej promować oraz chronić morskie dziedzictwo kulturowe Bałtyku.
30-metrowy galeon „Solen” został zbudowany w Republice Zjednoczonych Prowincji Niderlandów, skąd trafił do marynarki szwedzkiej. Wraz z pięcioma innymi okrętami 28 listopada 1627 r. starł się na Zatoce Gdańskiej z dwiema eskadrami polskich żaglowców. „Solen” skutecznie atakowany przez polskie jednostki „Pan Morski” („Wodnik”) i „Biały Lew”, został w akcie desperacji wysadzony w powietrze przez własną załogę.
Wrak „Solena” odkryto prawie 350 lat później podczas budowy gdańskiego Portu Północnego. Od tego czasu archeolodzy podnieśli z niego ponad 6 tysięcy zabytków; wśród nich znajduje się szczególnie wartościowa kolekcja 20 spiżowych dział okrętowych. Z wraku pozyskano również ponad tysiąc srebrnych i miedzianych monet, liczne elementy uzbrojenia i przedmioty codziennego użytku, a także szczątki marynarzy, na podstawie których zrekonstruowano wygląd członków załogi.
Newsletter „Piękno Historii” dla czytelników „Wszystko co Najważniejsze”
Ruszył nowy projekt redakcji „Wszystko co Najważniejsze” – newsletter „Piękno Historii”.
Nasz newsletter to przestrzeń dla każdego, kto interesuje się historią – zarówno na co dzień, jak i okazjonalnie. Co tydzień prezentujemy wybór najważniejszych i najciekawszych wydarzeń historycznych, których rocznice obchodzimy w danym tygodniu. Znajdą tu Państwo również jakościowe teksty na temat historii autorstwa profesjonalnych historyków, napisane w sposób przystępny i ciekawy.
Newsletter „Piękno Historii” to także szansa na zapoznanie się z głosem z epoki, w który warto się wsłuchać. Prezentujemy go pod postacią cytatu z wybranego źródła historycznego. Proponujemy ponadto zdjęcie bądź obraz z epoki, dzięki którym obcowanie z przeszłością będzie ciekawsze. Znajdą tu Państwo również polecenia książek historycznych, po jakie warto sięgnąć. Co tydzień przedstawimy także sylwetkę polskiego naukowca, wynalazcy, myśliciela lub artysty, którego dokonania wpłynęły na świat, jaki znamy dziś.
Zapraszamy do subskrybowania!
Link do zapisów: [Zapisz się].
PAP/WszystkocoNajważniejsze/MB
