Współpraca handlowa Chin i Rosji osiągnęła rekordowy poziom

Wartość dwustronnej wymiany handlowej między Chinami a Rosją osiągnęła w 2024 r. rekordowy poziom 1,74 bln juanów (244,8 mld dolarów) – wynika z opublikowanych danych chińskiej Generalnej Administracji Celnej. Tempo, z jakim wzrasta współpraca obydwu krajów wyhamowało jednak w porównaniu z poprzednim rokiem.
Chiny głównym partnerem handlowym i kołem ratunkowym dla Moskwy
.W ujęciu ogólnym wartość handlu wyrażona w juanach wzrosła o 2,9 proc. w 2024 r. w porównaniu z rokiem poprzednim.
Eksport z Chin do Rosji w 2024 r. odnotował 5-procentowy wzrost r/r liczony w juanach, co oznacza gwałtowny wyhamowanie tempa wzrostu, które w 2023 r. wyniosło 53,9 proc. Z kolei import z Rosji wzrósł zaledwie o 1 proc., w porównaniu z 18,6-procentowym wzrostem w roku poprzednim.
Dane chińskiej agencji celnej pokazują, że szacowanoa wartość, którą generuje współpraca Moskwy z Pekinem wyrażona w dolarach osiągnęła 244,8 mld USD, w porównaniu z 240,1 mld USD w 2023 r.
ChRL, druga co do wielkości gospodarka świata, stała się głównym partnerem handlowym i kołem ratunkowym dla rosyjskiej gospodarki po objęciu Moskwy sankcjami w związku z inwazją na Ukrainę. Chiny, które nie potępiły otwarcie rosyjskiej agresji na Ukrainę, dążą do utrzymania „normalnej” wymiany handlowej i gospodarczej z Rosją.
W 2019 roku władze Chin i Rosji uzgodniły zwiększenie wymiany handlowej do 200 mld dolarów do 2024 roku ze 107 mld dolarów w 2018 r. Po raz pierwszy ten poziom został osiągnięty w 2023 r., kiedy wzrost importu z Rosji był napędzany przez surowce naturalne, takie jak ropa naftowa i węgiel, których cena spadła w wyniku zachodnich sankcji.
Współpraca Chin i Rosji to wyzwanie dla Zachodu
.Stajemy się świadkami systemowej rywalizacji na linii Zachód – Chiny. Należy ją rozumieć jako konfrontację dwóch alternatywnych modeli global governance, z jednej strony amerykańsko-europejskiego opartego na wartościach demokratycznych i liberalnych, a z drugiej chińskiego bazującego na normach właściwych dla tej cywilizacji. Ów element rywalizacji dobrze zarysowuje się w treści XX Zjazdu Krajowego KPCh z 2022 r., gdzie w większym niż dotychczas stopniu władze w Pekinie wyeksponowały zagadnienie „bezpieczeństwa” (安全 anquan). Termin ten pojawiał się w sprawozdaniu sekretarza generalnego zdecydowanie częściej niż w sprawozdaniach poprzednich, z 2017 i 2012 r. Uwagę zwracały również częste odwołania do pojęcia „rywalizacji” (斗争 duozheng). Jednocześnie znacznie rzadziej odwoływano się do „pokoju” (和平 heping).
Sposób kształtowania środowiska międzynarodowego przez władze w Pekinie stanowi spore wyzwanie zarówno dla Waszyngtonu, jak i Brukseli, reprezentowanych przez nie instytucji, a szczególnie w kontekście definiowania ich roli w tej przestrzeni. Bogdan Góralczyk pisał o zmieniającej się konfiguracji sił na świecie, której wyznacznikiem jest „zmierzch dotychczasowego hegemona”, obok którego wyrasta nowa potęga. Od momentu przejęcia władzy przez Donalda Trumpa w 2017 r. Amerykanie porzucili dotychczasową strategię „zaangażowania” we współpracę z Chinami na rzecz „powstrzymywania”, co w dużej mierze odzwierciedla ich obawy dotyczące zwiększonej asertywności na arenie międzynarodowej komunistycznych władz w Pekinie.
Analogicznie jak w przypadku Stanów Zjednoczonych, zmianę narracji w odniesieniu do Chin można zauważyć także w polityce Unii Europejskiej. W marcu 2019 r. Komisja Europejska scharakteryzowała Chiny jako „partnera współpracy” (cooperation partner), „partnera negocjacyjnego” (negotiating partner) o sprzecznych interesach, „konkurenta gospodarczego” (economic competitor) dążącego do osiągnięcia wiodącej pozycji w dziedzinie technologii oraz „rywala systemowego” (systemic rival). Bruksela promuje jasny i oparty na demokratycznych i liberalnych wartościach model global governance. W tym kontekście Chiny, proponując alternatywny sposób postępowania w stosunkach międzynarodowych, oparty na odmiennych wartościach i normach, stawiają się niejako naturalnie w roli tzw. „rywala systemowego”.
„Wyszczególnione kategorie definiowania Chin wzajemnie się przenikają w różnych obszarach. Z jednej strony Unię Europejską i Chiny łączą silne relacje gospodarcze, ale z drugiej dzielą antagonizmy w kwestiach dotyczących bezpieczeństwa i przede wszystkim w sferze normatywnej. Wzrost Chin jest tu wyjątkowo istotny, ponieważ redefiniuje dotychczasową rolę Europy w świecie. Nasuwa się pytanie, jak Europa powinna reagować na wzrost Chin, jak równoważyć ich wpływy, zwłaszcza w sferze gospodarczej, i wreszcie w jakim stopniu może kształtować ich wybory. Nie ulega wątpliwości, że systemowa rywalizacja w coraz większym stopniu będzie stawiana przez Brukselę jako nadrzędny paradygmat w relacjach z Chinami. Wyzwaniem pozostaje utrzymanie współpracy i dialogu z Chinami w obszarach wspólnego zainteresowania służących rozwiązywaniu problemów globalnych” – zaznacza w swoim artykule prof. Łukasz GACEK, kierownik Zakładu Chin w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Artykuł dostępny na łąmach Wszystko co Najważniejsze: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-lukasz-gacek-wzrost-chin-redefiniuje-dotychczasowa-role-europy-w-swiecie/
PAP/WszystkocoNajważniejsze/MB