Lista wymiany więźniów Rosja-Zachód. Poznaliśmy nazwiska
Sojusz Północnoatlantycki oświadczył w czwartek wieczorem, że nastąpiła wymiana więźniów między Rosją a kilkoma krajami Europy i USA. Doszło do niej dzięki współpracy kilku jego sojuszników. NATO i UE przyjęły informację o uwolnieniu więźniów politycznych z Rosji z zadowoleniem.
„Z zadowoleniem przyjmujemy uwolnienie dzisiaj kilku więźniów politycznych z Rosji” – oświadczyła na platformie X rzeczniczka NATO Farah Dakhlallah. Jak podkreśliła, porozumienie, które zapewniło im wolność, osiągnęło kilka współpracujących ze sobą sojuszników NATO. Wezwała do uwolnienia wszystkich osób nadal bezprawnie przetrzymywanych w Rosji. „Wolność mediów i prawo do pokojowego sprzeciwu są niezbędne każdemu funkcjonującemu społeczeństwu” – zaznaczyła Dakhlallah.
Z kolei przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel we wpisie na X podziękował „wszystkim, także w Europie”, którzy przyczynili się do zawarcia porozumienia dyplomatycznego. Zapewnił, że Unia Europejska będzie w dalszym ciągu wspierać i opowiadać się za osobami nielegalnie przetrzymywanymi w Rosji i gdzie indziej.
24 więźniów z siedmiu krajów oraz dwoje dzieci przyleciało na pokładzie siedmiu samolotów do Ankary, gdzie odbyła się wymiana między stronami. Jak przekazały tureckie władze, 10 osób, w tym dwie osoby nieletnie, relokowano do Rosji, 13 do Niemiec, trzy do USA. Objęto wymianą osoby z więzień w USA, Niemczech, Polsce, Słowenii, Norwegii, Rosji i Białorusi.
Dekretami Putina o ułaskawieniu objęci zostali dwaj Amerykanie: Paul Whelan i Evan Gershkovich, jak również działacz opozycji antykremlowskiej Władimir Kara-Murza, mający prócz paszportu Rosji obywatelstwo W. Brytanii i „zieloną kartę” USA.
Ułaskawieni na mocy dekretów zostali także: opozycyjny polityk Ilja Jaszyn, niezależny dziennikarz Andriej Piwowarow, dysydent i obrońca praw człowieka Oleg Orłow.
Kolejne nazwiska wymienione w komunikacie Kremla to: dziennikarka Radia Wolna Europa (RWE) Ałsu Kurmaszewa (również mająca obywatelstwo USA) i troje działaczy, którzy w przeszłości kierowali sztabami Aleksieja Nawalnego w regionach Rosji: Lilia Czanyszewa, Wadim Ostanin i Ksenia Fadiejewa. Kolejną osobą jest artystka z Petersburga Aleksandra Skoczylenko, skazana za podkładanie w sklepach ulotek o zbrodniach wojennych Rosji na Ukrainie.
Według komunikatu Kremla ułaskawiony został Demuri Woronin – politolog, skazany w ramach głośnej sprawy karnej Iwana Safronowa – byłego dziennikarza gazety „Kommiersant”. Woronin otrzymał 13 lat więzienia, Safronow za rzekomą zdradę stanu – 22 lata.
W oświadczeniu wymieniony jest też 19-letni Kewin Lik, który ma również obywatelstwo Niemiec. Lik był najmłodszym rosyjskim więźniem politycznym skazanym za rzekomą zdradę stanu.
W komunikacie mowa jest o tym, że Rosja jest „wdzięczna” Alaksandrowi Łukaszence za „gest dobrej woli” w sprawie obywatela Niemiec Rico Kriegera skazanego na Białorusi na karę śmierci i ułaskawionego przez Łukaszenkę, oraz że jest „zobowiązana” władzom krajów, które „okazały pomoc w przygotowaniu wymiany”.
W komunikacie nie ma dwóch nazwisk, które wcześniej podawały rosyjskie media niezależne, zapowiadając wymianę. Chodzi o obywatela Niemiec, którego zatrzymano na lotnisku w Petersburgu za cukierki z marihuaną – Patricka Shoebela oraz o rosyjskiego aktywistę Germana Mojżesa.
Komunikat FSB nie wymienia nazwisk oddanych Moskwie Rosjan, ale wcześniej władze tureckie poinformowały, że jest wśród nich agent FSB Wadim Krasikow. W 2021 r. został on skazany w Niemczech na dożywocie za zamordowanie w Berlinie, na zlecenie władz rosyjskich, czeczeńsko-gruzińskiego dysydenta Zelimchana Changoszwilego.
Niezależne media rosyjskie podawały też wcześniej, że Rosji w ramach wymiany oddano parę skazaną w Słowenii za szpiegostwo. Artiom Dulcew i Anna Dulcew, którzy używali nazwisk Ludwig Gisch i Maria Rosa Mayer Munos, pracowali dla rosyjskiej Służby Wywiadu Zagranicznego (SWR). Kolejną osobą jest Paweł Rubcow, używający nazwiska Pablo Gonzalez, zatrzymany w Polsce w lutym 2022 roku.
Niezależny portal Nowaja Gazieta. Jewropa podaje też nazwiska przekazanych Moskwie Rosjan, które opublikowała prokremlowska agencja TASS. Są to: Władisław Kluszyn, Wadim Konoszczenko, Michał Mikuszyn i Roman Sielezniow.
Mikuszyn – według mediów – to rosyjski szpieg z paszportem brazylijskim, który pod nazwiskiem Jose Assis Giammaria pracował na jednym z uniwersytetów w Norwegii. Został zatrzymany w 2021 roku, zidentyfikowany jako Michaił Mikuszyn i oskarżony o szpiegostwo.
Kluszyn skazany został w 2023 roku przez sąd w Bostonie na 9 lat więzienia. Był oskarżony o przestępstwa komputerowe i malwersacje.
Konoszczenkę w lipcu 2023 roku przekazała Stanom Zjednoczonym Estonia. Władze amerykańskie podejrzewały, że brał on udział w zakupach zachodniej elektroniki i sprzętu dla rosyjskiego przemysłu wojskowego.
Sielezniow, syn rosyjskiego parlamentarzysty, został skazany w USA na 27 lat więzienia za przestępstwa komputerowe, w tym kradzież danych z kart kredytowych i inne oszustwa internetowe. Szkody oszacowano na 170 mln USD.
PAP/AJ
