Wybory na Grenlandii

11 marca 2025 roku to dzień, w którym odbywają się wybory parlamentarne na Grenlandii. Premier Mute Egede ogłosił je w lutym, podkreślając potrzebę jedności w obliczu trudności.

Wybory parlamentarne na Grenlandii

.Grenlandia, jako autonomiczne terytorium Danii, posiada bogate zasoby naturalne, w tym metale ziem rzadkich i uran. Ich eksploatacja budzi kontrowersje, zwłaszcza w kontekście planowanej kopalni Kvanefjeld, która ma być jedną z najważniejszych tego typu inwestycji w skali globalnej. W poprzednich wyborach w 2021 roku lewicowo-ekologiczna partia Inuit Ataqatigiit (IA) sprzeciwiała się temu projektowi i zdobyła 37% głosów, pokonując rządzącą partię Siumut. Nie bez znaczenia jest również strategiczne, geograficzne położenie Grenlandii, na którym zależy tak Stanom Zjednoczonym, Rosji jak i Chinom.

Wybory, na które patrzy cały świat

.Obecne wybory parlamentarne na Grenlandii odbywają się w cieniu międzynarodowych napięć. Stany Zjednoczone wyrażają zainteresowanie strategicznie położoną wyspą, podobnie jak inne potęgi. Jednak według sondażu z 2024 roku, 85% mieszkańców Grenlandii sprzeciwia się integracji z USA, opowiadając się za niepodległością. 

Grenlandia jest bowiem autonomicznym terytorium Królestwa Danii od 1979 roku. Władze Danii zachowują kontrolę nad polityką zagraniczną, obronnością i walutą, współpracując z lokalnym parlamentem, Landstinget, który liczy 31 członków i zbiera się 2-3 razy w roku. Grenlandia ma również dwóch przedstawicieli w duńskim parlamencie, Folketingecie. Na grenlandzkiej scenie politycznej dominują trzy główne partie:

• Siumut („Naprzód): Socjaldemokratyczna partia opowiadająca się za jak najszerszą autonomią w ramach Królestwa Danii. 
• Inuit Ataqatigiit („Wspólnota Ludzka): Lewicowa partia dążąca do pełnej niepodległości Grenlandii. 
• Atassut („Poczucie Wspólnoty”): Konserwatywno-liberalne ugrupowanie postulujące bliską współpracę z Danią. 

W poprzednich wyborach w 2021 roku, Inuit Ataqatigiit zdobyła 37% głosów, co pozwoliło jej odsunąć od władzy rządzącą przez 40 lat partię Siumut. Priorytetem IA była ochrona środowiska i sprzeciw wobec budowy kopalni w Kvanefjeld.

Kto wygra wybory na Grenlandii?

.W tegorocznych wyborach, oprócz tradycyjnych kwestii związanych z autonomią i niepodległością, pojawiły się nowe wyzwania. Partia Naleraq proponuje podpisanie nowej umowy obronnej ze Stanami Zjednoczonymi, bez pośrednictwa Danii, widząc w tym szansę na rozwój gospodarczy wyspy, związany właśnie ze współpracą z Waszyngtonem.

Wynik wyborów parlamentarnych na Grenlandii wpłynie więc nie tylko na przyszłość polityczną i gospodarczą Grenlandii, w tym na decyzje dotyczące eksploatacji zasobów naturalnych oraz relacji z innymi krajami, ale także na kształt globalnej szachownicy i toczącą się rywalizację USA-Rosja-Chiny.

oprac. MK