Nr 67. „Wszystko co Najważniejsze” jest już dostępny w EMPIKach, Księgarni Polskiej w Paryżu oraz wysyłkowo i w prenumeracie — w Sklepie Idei.

Najnowszy numer miesięcznika „Wszystko co Najważniejsze” rozpoczynamy od eseju „Europa pozbyła się złudzeń” Przewodniczącej Komisji Europejskiej, Ursuli VON DER LEYEN. Podkreśla ona, że Europa Środkowa jest dziś nie tylko sercem geograficznym kontynentu, ale również strategicznym jej centrum, które odegra kluczową rolę w przyszłości. Wszystko z powodu rosyjskiej agresji na Ukrainę, która miała obudzić Europę. W tekście otwierającym najnowszy numer „Wszystko co Najważniejsze” von der LEYEN podkreśla także konieczność radykalnej redefinicji europejskiej architektury bezpieczeństwa. – Musimy radykalnie przedefiniować podstawy europejskiej architektury bezpieczeństwa. Rosyjska inwazja otworzyła Europie oczy – konkluduje Przewodnicząca Komisji Europejskiej.

Ostatnie lata pokazały, jak wielkim elementem strategii bezpieczeństwa państwa jest jego wizerunek na arenie międzynarodowej. Bogusław SONIK, polityk Platformy Obywatelskiej i poseł do Parlamentu Europejskiego, pisze w tym kontekście o globalnym manipulowaniu wizerunkiem Polski, zwłaszcza w związku z serią oskarżeń o antysemityzm, i o związanej z tym potrzebie obrony polskiej historii. – Adam Michnik pisał: „Trzeba było znaleźć jakiś sposób, żeby usprawiedliwić Jałtę. Żeby mógł sobie Zachód powiedzieć: »Był taki naród, który wprawdzie od pierwszego dnia wojny walczył z Hitlerem, ale to był naród paskudny, nietolerancyjny i zrobił Żydom wiele złych rzeczy«. Ten naród został sprzedany w Jałcie towarzyszowi Stalinowi i trzeba było znaleźć sposób, żeby samego siebie usprawiedliwić” – wskazuje Bogusław SONIK w swoim tekście, w którym rozprawia się z mitem polskiego antysemityzmu, tak szkodliwym dla bezpieczeństwa Polski, bez względu na moment historii.

Jak gdyby odpowiadając na tę potrzebę, Richard PRASQUIER, przewodniczący Komitetu Francuskiego Yad Vashem, twierdzi: „Przeżyliśmy dzięki pomocy Polaków”. Tym mocnym stwierdzeniem rozprawia się z niebezpiecznym mitem, dodając: „Antysemityzm prawicowy i lewicowy to ta sama nienawiść” – ocenia były prezes Rady Przedstawicielskiej Instytucji Żydowskich we Francji, analizując współczesne przejawy antysemityzmu. Zauważa, że we wszystkich swoich formach antysemityzm wyraża tę samą nienawiść.

W najnowszym numerze „Wszystko co Najważniejsze” znaleźć można także tekst Nikki R. HALEY, byłej ambasador Stanów Zjednoczonych przy ONZ i byłego członka gabinetu prezydenta USA. Haley wskazuje na serię zagrożeń, przed jakimi stoi świat Zachodu, oraz wskazuje na potrzebę strategicznej reakcji, wzywając do odbudowy siły Zachodu, zarówno militarnej, jak i gospodarczej. Wszystko, by przeciwdziałać rosnącej potędze autorytarnych reżimów, takich jak Chiny i Rosja. Była amerykańska ambasador przy ONZ koncentruje się szczególnie na kwestii Tajwanu i krytyce polityki Chin, podkreślając potrzebę bardziej stanowczego działania w obronie tajwańskiej suwerenności oraz krytykując ONZ za uległość wobec Chin. – Gdyby Zachód był silny, Rosja nigdy nie napadłaby na Ukrainę. Kreml wiedziałby, że koszty są zbyt wysokie, a szanse na zwycięstwo zbyt małe. Mielibyśmy pokój w Europie Wschodniej, a nie dwuipółletnią wojnę bez widoków na zakończenie – zauważa Nikki HALEY.

„Wojna na Ukrainie to brutalna wojna kolonialna”, uważa Radosław SIKORSKI, minister spraw zagranicznych Polski. Analizując wojnę w Ukrainie, wskazuje na globalne konsekwencje rosyjskiej agresji. Radosław Sikorski ostrzega, że wojna, której ofiarami są miliony ludzi, kształtuje nowy porządek globalny i ma wpływ nie tylko na Europę, ale także na całą politykę międzynarodową obecnie i w przyszłości. – Przez miesiące przed inwazją niezliczeni eksperci i zachodni politycy twierdzili, że groźby płynące z Kremla to blef, gdyż jak wyjaśniali, „Putin jest w końcu pragmatyczny”. Jeden z takich dyplomatów tak bardzo w to wierzył, że w dniu inwazji był w Kijowie. Był przekonany, że Ukraińcy nie mają czego się obawiać. Ostatecznie musiał zostać ewakuowany – komentuje Radosław SIKORSKI, wskazując pośrednio na nieprzewidywalność światowej polityki AD 2024.

Zmiany w globalnym porządku i polityce międzynarodowej mają swoje konsekwencje nie tylko dla polityków czy ekspertów, ale w zasadzie dla każdego, zwłaszcza w Polsce. W tym nowym rozdaniu potrzeba nowych pomysłów i nowego spojrzenia. W tekście „Nowa strategia na trudne czasy. Pięć obszarów, które zdecydują o przyszłości Polski i Europy” były premier Mateusz MORAWIECKI pisze o aspiracjach młodego pokolenia Polaków, które odrzuca stare wzorce i spory. – Projekty takie jak Centralny Port Komunikacyjny pokazują, że odważna wizja rozwoju ma moc jednoczenia ponad podziałami – uważa były szef Rady Ministrów. Tekst podkreśla potrzebę dynamicznych reform oraz ambitnych projektów, takich jak Centralny Port Komunikacyjny, które mają budować nową przyszłość kraju, a jednocześnie zapewnić Polsce bezpieczeństwo na długie lata.

Kwestia bezpieczeństwa obecna jest na niemal wszystkich stronach nowego numeru „Wszystko co Najważniejsze”. W obliczu coraz poważniejszych zagrożeń, twierdzi Andrzej KRAJEWSKI, pamiętać trzeba, że niepodległość nie jest dana raz na zawsze. Publicysta analizuje możliwości przeprowadzenia ustrojowych reform w Polsce, które mogą zapewnić stabilność i rozwój kraju w nadchodzących latach. Jak zauważa, to ostatnie lata na podjęcie próby zagwarantowania Polsce stabilnej przyszłości. – Do tego, że mamy niepodległe państwo, po prostu nadmiernie się przyzwyczailiśmy. Bierzemy przyzwyczajenie za pewnik, choć absolutnie nie ma ku temu powodów – pisze historyk i publicysta związany z „Dziennikiem Gazetą Prawną”.

Prof. Andrzej NOWAK w swoim tekście opublikowanym w najnowszym numerze „Wszystko co Najważniejsze” podejmuje zaś krytykę obecnych narracji historycznych dotyczących II wojny światowej, zwracając uwagę na brak kontekstu dotyczącego paktu Ribbentrop-Mołotow oraz niewłaściwe przypisywanie odpowiedzialności za Holocaust Polsce. Wskazuje, że wiele filmów i publikacji koncentruje się na zbrodniach popełnionych przez Niemców, pomijając ich współpracę ze Związkiem Sowieckim. – Ponieważ w globalnej polityce medialnej od dawna już nie było Niemców, tylko „naziści” jako odpowiedzialni za II wojnę i Holocaust, łatwiej było Niemcom sprzedać opowieść, w której polski ruch oporu to wyłącznie symbol prymitywnego antysemityzmu. Skojarzenie „nazista to chyba Polak” stało się w wielu krajach świata niemal odruchowe – zauważa prof. Andrzej NOWAK, podkreślając, że polityka historyczna powinna unikać uproszczeń i skupić się na pełniejszym zrozumieniu historii, w tym na pozytywnych aspektach polskości.

W październiku 2024 roku mija 40 lat od śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. Z tej okazji publikujemy we „Wszystko co Najważniejsze” serię tekstów, które można znaleźć również we francuskim dzienniku „L’Opinion” w ramach projektu „Opowiadamy Polskę Światu”. Najnowszą odsłonę projektu otwiera artykuł ks. prof. Piotra MAZURKIEWICZA na temat „nieposłusznych” świętych. Jednym z takich świętych nieposłusznych jest właśnie ks. Jerzy Popiełuszko, który w trudnych czasach PRL-u stawiał czoła represjom, odmawiając podporządkowania się woli władzy. Przykłady z jego życia pokazują, że święci to nie tylko bezgrzeszni ludzie, ale także ci, którzy mają odwagę sprzeciwić się niesprawiedliwości i w imię uniwersalnych wartości i wiary w Chrystusa oddać własne życie. Tekst ks. prof. Piotra Mazurkiewicza skłania do refleksji nad rolą nieposłuszeństwa w kontekście wiary, wierności oraz odpowiedzialności za innych, podkreślając, że autentyczna świętość często wymaga odwagi do działania wbrew powszechnie obowiązującym normom.

Prezydent Andrzej DUDA w swoim tekście w czterdziestą rocznicę śmierci ks. Jerzego Popiełuszki przypomina jego niezłomność i przesłanie, które wzywało do walki o wolność bez użycia przemocy. „Zło dobrem zwyciężaj” tytułuje swój tekst Andrzej Duda, podkreślając, że dziedzictwo ks. Jerzego jest ciągle żywe i aktualne.

Karol NAWROCKI z kolei, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, przypomina o księdzu Jerzym Popiełuszce jako symbolu walki o wolność i godność ludzką w trudnych czasach PRL-u. Karol Nawrocki wskazuje, że mimo represji ze strony komunistycznego reżimu Kościół katolicki stał się bastionem niezależności, a ks. Jerzy Popiełuszko, jako kapelan Solidarności, wspierał strajkujących i pomagał represjonowanym. Brutalne morderstwo ks. Jerzego Popiełuszki w 1984 roku wzbudziło oburzenie nie tylko w Polsce, ale i za granicą, stając się manifestacją sprzeciwu wobec przemocy i zniewolenia. Dziś Popiełuszko jest błogosławionym, a 19 października obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Duchownych Niezłomnych, oddając hołd wszystkim kapłanom, którzy walczyli o wolność Polski.

Właśnie kwestia wolności i indywidualnej godności ma być tym, co odróżnia sposób myślenia świata zachodniego od filozofii rosyjskiej. Siostra prof. Teresa OBOLEVITSCH twierdzi w najnowszym numerze „Wszystko co Najważniejsze”, że filozofia rosyjska wyróżnia się specyficzną refleksją nad tożsamością narodową i miejscem Rosji w kulturze oraz historii świata. Filozofia rosyjska nie miała bowiem charakteru akademickiego; była postrzegana jako wprowadzenie do teologii, a nie jako systematyczna refleksja, zauważa polska filozof.

Obecnie Europa zmaga się nie tylko z zagrożeniem ze Wschodu, ale także ze świata islamu, uważa Boualem SANSAL, francusko-algierski pisarz i eseista. Laureat Grand Prix Akademii Francuskiej za powieść „2084: la fin du monde”. – Najgroźniejszy islam to ten, który rodzi się w Europie, wyzyskując cały dorobek Europy w zakresie kultury, władzy itp. To w Europie „Ennahda” spotyka się z polityką, której nie ma w świecie muzułmańskim. Przedstawia kandydatów w wyborach i tworzy stowarzyszenia, przenika do wszystkich ruchów dezintegrujących zachodnie społeczeństwo. Islamiści wspierają LGBT, ruch woke, rewolucyjną lewicę, która chce obalić „kapitalistyczny i wyzyskujący” Zachód – ostrzega przed islamskim radykalizmem Sansal.

„Wirtualna nieśmiertelność” to natomiast tytuł artykułu prof. Michała KLEIBERA, redaktora naczelnego „Wszystko co Najważniejsze”, który porusza kwestie etyczne związane z postępem technologicznym, w szczególności wokół sztucznej inteligencji i problemu cyfrowego „zmartwychwstania” zmarłych. – W nadchodzącym świecie niezwykle ważne będzie wyważanie korzyści z „obecności” bliskich nam zmarłych ze związanym z tym potencjalnym ryzykiem i dylematami etycznymi – pisze prof. Kleiber.

„Nie widzimy apokalipsy, ku której stopniowo zmierzamy w swej transhumanistycznej pysze ubóstwienia człowieka i zniesienia wszelkich ograniczeń”, twierdzi zaś prof. Piotr CZAUDERNA w tekście „Człowiek 2.0”. Prof. Czauderna w swoim artykule analizuje znaczenie śmierci z perspektywy religijnej, stawiając fundamentalne pytania o życie po życiu. – Transgresja – przekraczanie wszelkich granic w imię ludzkiego indywidualizmu i przyznawanie sobie prawa do modyfikacji natury – ma swoją cenę, którą przyjdzie nam kiedyś zapłacić, zwłaszcza że postęp moralny zdecydowanie nie nadąża za postępem naukowo-technologicznym. Utylitarne widzenie kondycji człowieka i podważanie godności i wartości indywidualnego ludzkiego życia, szczególnie gdy staje się ono bezproduktywne społecznie, prowadzi do zjawisk takich jak eutanazja czy aborcja – pisze prof. Czauderna.

Co wspólnego mają Arystoteles i sztuczna inteligencja? Arystoteles, jako myśliciel badający związek zachodzący między ludzką naturą, etyką i społecznością polityczną, dostarcza nam pojęciowych i filozoficznych ram do myślenia o przemianach technologicznych, uważa premier Grecji, Kiriakos MITSOTAKIS. W kontekście obecnej rewolucji sztucznej inteligencji warto zadać pytanie, uważa grecki polityk, co w tej transformacji jest zasadniczo innego w porównaniu z poprzednimi rewolucjami technologicznymi. Po raz pierwszy posiadamy narzędzia, które mogą symulować rzeczywiste przejawy ludzkiej inteligencji. Zmiana ta rodzi nowe wyzwania dotyczące relacji ludzi z technologią oraz miejsca człowieka w pracy i życiu codziennym.

Kwestia pracy i bogactwa, ich znaczenia dla społeczeństw od dawna spędzała sen z powiek intelektualistów i polityków. Prof. Jacek KORONACKI przytacza wykład inauguracyjny Johna Ruskina na Uniwersytecie Oksfordzkim, wygłoszony 8 lutego 1870 roku, gdzie poruszył on kwestie imperium angielskiego, przedstawiając wizję, w której Anglia ma stać się „wspaniałym tronem królów”, dominującym nad światem. Jego myśl miała ogromny wpływ na pokolenie imperialistów, w tym na Cecila Rhodesa, który marzył o dominacji Anglosasów na całym świecie, posługując się potężnymi wpływami finansowymi, aby realizować tę wizję. – Aż do Franklina D. Roosevelta kolejni prezydenci Stanów Zjednoczonych byli mocno związani, jeśli nie desygnowani na ten urząd, albo przez dom Morganów, albo Rockefellerów. Powstał nowy ład łączący w sposób systemowy i uporządkowany wielką politykę, finanse państwa i wielki biznes – pisze prof. Jacek KORONACKI.

Jak w każdym numerze zapraszamy Państwa także na wyprawę w świat kultury i sztuki. W najnowszym numerze „Wszystko co Najważniejsze” zapraszamy Państwa do lektury tekstu Marcina WĄSOWSKIEGO pod tytułem „Kto jest pierwszym, nie wiem, ale drugim z pewnością jest Lipiński”. Słowa te miał wypowiedzieć sam mistrz Niccolò Paganini, zapytany o to, kto jest największym wirtuozem skrzypiec. Wśród polskich skrzypków międzynarodowy rozgłos zyskali zapomniani dziś Feliks Janiewicz i August Fryderyk Duranowski. Paganini cenił umiejętności techniczne Duranowskiego, a o Janiewiczu mówił „Mój Mistrz”. Jednak w opinii publiczności i krytyków najczęściej obok wielkiego genueńczyka wymieniano Karola Lipińskiego. Był on autodydaktą, który chociaż nie pozostawił po sobie podręczników, wywarł znaczący wpływ na sztukę wiolinistyczną w XIX wieku. Jego kariera rozwijała się w kontekście intensywnej działalności koncertowej, a uznanie zdobywał zarówno w kraju, jak i za granicą.

Najnowszy, 67. numer miesięcznika „Wszystko co Najważniejsze” zamykamy wywiadem na temat radykalizacji niemieckiej prawicy. Prof. Andreas RÖDDER, historyk, w rozmowie z Agatonem KOZIŃSKIM analizuje zmiany polityczne w Niemczech i wzrost znaczenia prawicy w europejskim krajobrazie politycznym. – Niemcy sami siebie przedstawiają jako najlepszych, najuczciwszych grzeszników, ale ten wizerunek podszyty jest pychą i hipokryzją. Najlepiej to widać, gdy pojawia się kwestia rozliczeń za II wojnę światową – uważa prof. Rödder.

Zapraszamy do lektury! Najnowsze wydanie „Wszystko Co Najważniejsze” dostępne w EMPIKach w całym kraju, w Księgarni Polskiej w Paryżu (123, Bd Saint-Germain), a także wysyłkowo oraz w formie e-prasy, także wydania archiwalne i bieżące oraz prenumerata, w SKLEPIE IDEI: www.SklepIdei.pl/wcn.