Muzyka to sztuka wyjątkowa. Nieprzypadkowo to właśnie umiejętności harmonijnego układania dźwięków przypisano nazwę, która pierwotnie oznaczała każdą z dziedzin reprezentowanych przez dziewięć córek Zeusa i tytanki Mnemosyne. Ponieważ wcześnie zauważono, że za pomocą tonów można niezwykle skutecznie kształtować emocje, już w czasach Sokratesa muzykę zaliczano do kanonu edukacji wolnego człowieka. Platon twierdził, że jest ona dla duszy tym, czym są ćwiczenia fizyczne dla ciała, a starożytny system skal (modi) – nośników znaczeń i nastrojów – wpłynął na teorię muzyki aż do czasów Bacha. W średniowiecznym programie uniwersyteckim muzyka zaliczana była do quadrivium – wyższego poziomu, gdzie towarzyszyła arytmetyce, geometrii i astronomii. Wykładana była wśród nauk ścisłych zarówno ze względu na ścisły związek z matematyką, jak i z powodu skodyfikowanej przez Boecjusza na przełomie V i VI w. greckiej filozoficznej koncepcji liczbowej harmonii świata. Dziś dzięki nieinwazyjnym metodom obrazowania zaczynamy rozumieć procesy, dzięki którym muzyka „porusza duszę” przez wpływ na kształtowanie częstotliwości fal mózgowych, co otwiera nowy rozdział w poznawaniu jej oddziaływania.

Przez wieki muzyka pozostawała niezwykle ważnym elementem każdej kultury. To swoisty język emocji, język bez słów, choć o bogatej semantyce. Język uniwersalny, powszechnie rozumiany, nieznający politycznych granic, a zarazem umożliwiający silną kulturową identyfikację. I takim rysem szczególnie często odznaczała się twórczość muzyczna w wieku dziewiętnastym. Polska muzyka dziewiętnastego wieku będzie jednym z głównych filarów działu „Piękno muzyki” na portalu „Wszystko Co Najważniejsze”. Notować w nim będziemy sukcesywnie wszystko, co piękne i ważne na kartach nutowych zapisywanych nad Wisłą i na emigracji. Przypomnimy Państwu dokonania kompozytorów dobrze znanych (choć nie zawsze w pełni docenianych), od Moniuszki po Szymanowskiego, ale przywołamy też postaci niemal zapomniane, jak Franciszek Lessel czy wybitne polskie kompozytorki – Maria Szymanowska i Tekla Bądarzewska.

Przez wieki muzyka pozostawała niezwykle ważnym elementem każdej kultury. To swoisty język emocji, język bez słów, choć o bogatej semantyce.

Opowiemy m.in. o tym, jak Józef Elsner muzycznie ukształtował Fryderyka Chopina i innych twórców epoki, a także jak Ignacy Jan Paderewski z kunsztu pianistycznego uczynił potężne narzędzie dyplomacji.

Polska muzyka dziewiętnastowieczna to wciąż obszar historycznie „zakurzony”, a niekiedy wymagający wręcz rekonstrukcji. Gdy inne nacje tworzyły swoje historiografie i opracowywały kulturowe dziedzictwo, Polacy walczyli bowiem o przetrwanie i niejednokrotnie jedynie w konspiracji mogli kultywować tkankę umożliwiającą zachowanie kulturowej tożsamości. Niestety powstałej wtedy luki nigdy nie udało się wypełnić i w rezultacie poza kilkoma uznanymi w świecie polskimi kompozytorami wielu wciąż czeka na zaproszenie na światowe estrady. Szczęśliwie w ostatnich latach spuścizna muzyczna czasu zaborów jest sukcesywnie przywracana przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne i Narodowy Instytut Fryderyka Chopina pod auspicjami MKiDN w ramach programu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”, którego pierwsze efekty można obserwować m.in. na Portalu Muzyki Polskiej.

A prezentacja kultury muzycznej to wszak okazja do poszerzenia kontekstu biograficznego i stylokrytycznego o zagadnienia z pogranicza socjologii, politologii, a nawet filozofii, nie mówiąc o takich obszarach „technicznych” jak historia instrumentów czy edytorstwo.

Wraz z zespołem autorów działu „Piękno muzyki” mam nadzieję, że odnajdą tu Państwo to, co najważniejsze w niezwykle delikatnej rzeczywistości dźwiękowej. Liczę, że wspólnie uda nam się lepiej dostrzec piękno w tym, co już znane, i pokochać to, co nowe, a warte poznania.

Zapraszam do lektury!

Artur SZKLENER

Aleksander LASKOWSKI: Konkurs Chopinowski ma prawie sto lat

Konkurs Chopinowski ma prawie sto lat

Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina to jedna z najstarszych i najważniejszych imprez tego rodzaju na świecie.

Constantine P. CARAMBELAS-SGOURDAS: Chopin i Grecja

Chopin i Grecja

Wśród greckich pianistów cieszących się pewną renomą trudno jest znaleźć takich, którzy nie uhonorowali Chopina wykonaniami jego utworów.

Prof. Dana GOOLEY: Wielki improwizator

Wielki improwizator

Prawdziwą ojczyzną Fryderyka Chopina jest zaczarowane królestwo poezji.

Prof. Dana GOOLEY: Le grand improvisateur 

fr Language Flag Le grand improvisateur 

La véritable patrie de Frédéric Chopin est le royaume enchanté de la poésie, écrit le professeur Dana GOOLEY.

Prof. Dana GOOLEY: Большой импровизатор

ru Language Flag Большой импровизатор

Настоящая родина Фридерика Шопена – очарованное царство поэзии, – пишет проф. Дана ГУЛИ.

Prof. Dana GOOLEY: Gran improvisador

es Language Flag Gran improvisador

La verdadera patria de Fryderyk Chopin es el reino encantado de la poesía - escribe prof. Dana GOOLEY.

Prof. Dana GOOLEY: Il grande improvvisatore 

it Language Flag Il grande improvvisatore 

La vera patria di Fryderyk Chopin è il regno incantato della poesia, scrive il prof. Dana GOOLEY.

Prof. Dana GOOLEY: The Great Improviser 

en Language Flag The Great Improviser 

Fryderyk Chopin’s true fatherland is the dream world of poetry - writes Prof. Dana GOOLEY.

Prof. Dana GOOLEY: Проф. Дана ГУЛІ: Великий імпровізатор

ua Language Flag Проф. Дана ГУЛІ

Справжня батьківщина Фридерика Шопена – зачароване царство поезії, – пише проф. Дана ГУЛІ.

Aleksander LASKOWSKI: Krzysztof Penderecki. Сакральное и авангардное

ru Language Flag Krzysztof Penderecki. Сакральное и авангардное

Создавая сакральные произведения и презентуя их в коммунистической Польше, Кшиштоф Пендерецкий активно участвовал в общественно-политической деятельно...

Aleksander LASKOWSKI: Krzysztof Penderecki. Sacrum i awangarda

Krzysztof Penderecki.
Sacrum i awangarda

Tworząc dzieła sakralne i prezentując je w komunistycznej Polsce, Krzysztof Penderecki włączał się czynnie w działalność społeczną i polityczną, która...

Aleksander LASKOWSKI: Krzysztof Penderecki. Сакральное и авангардное

ua Language Flag Krzysztof Penderecki. Сакральное и авангардное

Создавая сакральные произведения и презентуя их в коммунистической Польше, Krzysztof Penderecki активно участвовал в общественно-политической деятельн...

Aleksander LASKOWSKI: Krzysztof Penderecki. Sacro e avanguardia

it Language Flag Krzysztof Penderecki.
Sacro e avanguardia

Creando opere sacre e presentandole nella Polonia comunista, Krzysztof Penderecki è stato coinvolto attivamente nelle attività sociali e politiche che...

Aleksander LASKOWSKI: Krzysztof Penderecki. Sacro y vanguardista

es Language Flag Krzysztof Penderecki. Sacro y vanguardista

Al crear obras sacras y presentarlas en la Polonia comunista, Krzysztof Penderecki se implicó activamente en las actividades sociales y políticas que ...

Artur SZKLENER: Chopin wraca do Nohant

Chopin wraca do Nohant

24 czerwca 2023 r. sygnowano porozumienie o współpracy pomiędzy domem urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli a domem George Sand w Nohant.

Koji SHIMODA: Japońska miłość do Chopina

Japońska miłość do Chopina

My, Japończycy, kochamy Chopina może przede wszystkim dlatego, że jego muzyka zawiera w sobie delikatne piękno, skromność i szlachetność, jest jak fal...