Nr 66. „Wszystko Co Najważniejsze” jest już dostępny w EMPIKach, Księgarni Polskiej w Paryżu oraz wysyłkowo i w prenumeracie — w Sklepie Idei.

.Najnowszy numer miesięcznika „Wszystko co Najważniejsze” rozpoczynamy od eseju prof. Chantal DELSOL. Wielokrotnie goszcząca na naszych łamach, francuska autorka, postuluje konieczność zmiany mentalności europejskich elit. O co chodzi? W skrócie, polityczne elity Starego Kontynentu muszą przestać traktować swoich narody jak zbieraninę idiotów. Raz po raz wystawiane żółte wyborcze kartki świadczyć mają o tym najlepiej. Jak pisze francuska filozof, uczynienie z francuskiego jakobinizmu europejskiej rutyny skutkuje przegranymi na wielu europejskich i międzynarodowych frontach.

.Ale jaka i czy w ogóle jest alternatywa? Eduard PHILIPPE, premier Francji w latach 2017-2020, twierdzi w najnowszym wydaniu „Wszystko Co Najważniejsze” że to konieczność powrotu do myśli Alexisa de TOCQUEVILLE’a, francuskiego myśliciela, autora przełomowej pracy „O demokracji w Ameryce”. Bez powrotu bowiem do demokratycznego, obywatelskiego i republikańskiego etosu nie może być poprawy sytuacji opinii publicznej i politycznego dialogu, tak niezbędnego do „wzięcia na ramiona sklepienia świata” o czym pisze były francuski premier.

.Ostatnie dekady, w zasadzie czterdzieści ostatnich lat, były dla Francji czasem, kiedy kraj musiał „dawać radę”, stawiać czoła różnorakim wyzwaniom a jednocześnie brać na swoje barki ciężar zachodniego świata. Henri GUAINO, bliski współpracownik b. prezydenta Francji Nicolasa Sarkozego, komentując powyborczą sytuację Francji uważa, że elity obecnej Francji, prowadzą ten kraj na zgubę. W krótkim tekście Guaino pisze o porównaniach między światem, który obserwujemy za oknami a doświadczeniem przeszłości. Czy uda się wyprowadzić lekcje, by uniknąć losu, który wieszczy autor?

.Znacznie więcej optymizmu wykazuje Kazimierz M. UJAZDOWSKI, w latach 2000-2001 i 2005-2007 minister kultury. „Francja będzie osłabiona, ale będzie trwać”, pisze autor „Genezy i tożsamości konstytucji V Republiki Francuskiej”. Skąd ten optymizm? Między innymi z trwałości francuskich instytucji ale także z niemożliwości stworzenia skrajnie lewicowego rządu pod egidą Melenchona.

.Niewątpliwie jednak, ugrupowania skrajne odniosły sukces w niedawnych wyborach we Francji. O naturze ruchów radykalnych w rozmowie z Katarzyną STAŃKO mówi Arno KLARSFELD, adwokat i conseller d’Etat, zaufany człowiek Nicolasa Sarkozy’ego. Zauważa jednocześnie, że wzrost popularności francuskiej skrajnej prawicy bierze się także z problemów wspólnoty europejskiej, która nie potrafi dać odpowiedzi na wyzwania dnia codziennego. — Jeśli Unia Europejska eksploduje, to bedą wojny, takie jak w przeszłości. A wojny są najgorszą rzeczą dla ludzi. — twierdzi Klarsfeld. — Dlatego ważne jest utrzymanie jedności Europy i szukanie kompromisu, gdy tylko jest to możliwe.

.Sytuacja Francji, zwłaszcza ta polityczna, jest jednak nie do pozazdroszczenia. Brak rządu, polaryzacja i radykalizacja — wszystko to prowadzi do bardzo trudnych wyborów. Kohabitacja, tak nazywa się sposób rządzenia, który opisuje na francuskim przykładzie Jacques ATTALI, francuski eseista, ekonomista i doradca polityczny. Aby kohabitacja mogła się w ogóle udać, wymaga od prezydenta autorytetu, kompetencji, refleksji i absolutnego spokoju, twierdzi francuski myśliciel. Czy Emmanuel Macron jest do tego zdolny? Stawką, zdaniem Attali’ego ma być stabilność francuskich instytucji i całego systemu państwowego.

.Jednak nie tylko zagrożenia z zewnątrz są tymi, które wiszą nad Francją i nad całą Europą. „NATO przegrywa niewypowiedzianą wojnę z Rosją” pisze Edward LUCAS, brytyjski dziennikarz, były korespondent „The Economist” w Europie Wschodniej, który między innymi obserwował przemiany zachodzące w naszej części kontynentu na przełomie lat 80-tych i 90-tych. Uważa on, że mimo tego iż Rosja unika konwencjonalnego konfliktu, Stary Kontynent — szerzej: cały świat Zachodu — już jest na wojnie z państwem Władimira Putina. Pytanie, które stawia autor, brzmi: kiedy i jak powinniśmy Rosji skutecznie odpowiedzieć?

.W końcu jedną z broni, wykorzystywanych przez Rosję, jest kwestia energii i zasobów naturalnych, którymi kraj ten dysponuje. Wpisując się w tą dyskusję i nawołując do odwagi w myśleniu i planowaniu, prof. Michał KLEIBER, redaktor naczelny „Wszystko co Najważniejsze” pisze w najnowszym numerze miesięcznika o konieczności budowy w Polsce elektrowni atomowej. Opóźnienie czy rezygnacja z tego projektu byłaby strategicznym błędem, twierdzi prof. Kleiber.

.W najnowszym, 66. wydaniu miesięcznika „Wszystko Co Najważniejsze” nie stronimy też od spraw wewnętrznych i polskiej polityki. Zapraszamy Państwa do lektury polemiki Juliusza BRAUNA z tekstem Jana Rokity, opublikowanym z okazji czerwcowej rocznicy obrad Okrągłego Stołu. W dyskusji tej Juliusz Braun stawia tezę, że rozpoczęta 4. czerwca droga do władzy odbywała się rozważanie, nie rewolucyjnie, co miałoby być najsilniejszym argumentem świadczącym za jej słusznością. Artur BALAZS zaś wspomina 25 lat PO-PiSu, analizując przy tym zmiany, jakie zaszły w ostatnim ćwierćwieczu w polskiej polityce i społeczeństwie wskazując na zmiany zarówno na poziomie europejskim jak i polskim.

.Końcówka lat 90-tych w polskiej polityce była czasem niezwykłym. Był to czas wykuwania się politycznej i ustrojowej tożsamości naszego kraju, którego jednymi z najbardziej emblematycznych elementów stał się duopol PO-PiS. Andrzej OLECHOWSKI, jeden z założycieli Platformy Obywatelskiej, pisze o tym w najnowszym wydaniu „Wszystko Co Najważniejsze” komentując, że „tak trwałych instytucji w kraju mamy cały czas bardzo niewiele”.

.Patrząc w przeszłość warto jednak czasem cofnąć się dalej, by próbować rozumieć mechanizmy, rządzące światem. Władysław Teofil BARTOSZEWSKI, wiceminister spraw zagranicznych, pisze w najnowszym wydaniu miesięcznika o lekcjach płynących z 1939 roku twierdząc, że „znów zbliżamy się” do tego czasu. Jeśli bowiem świat zachodni pozwoli Władimirowi Putinowi zwyciężyć w wojnie z Ukrainą, Rubikon zostanie przekroczony i „będziemy mieli za kilka lat wojnę z NATO i wojnę na Dalekim Wschodzie”. Zdaniem polskiego ministra wystąpienie Władimira Putina na monachijskiej konferencji bezpieczeństwa w 2007 roku było już i tak wypowiedzeniem wojny światu zachodniemu. Mimo że, jak twierdzi Władysław Teofil Bartoszewski, liderzy świata zachodniego tego wówczas nie zrozumieli.

.Aby wlać trochę nadziei, warto przeczytać tekst Karola NAWROCKIEGO, prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, który w najnowszym wydaniu „Wszystko Co Najważniejsze” pisze o tym, że jako Polska nie pierwszy raz w dziejach, jesteśmy tarczą Europy. „Polska to dziś kluczowy kraj wschodniej flaki NATO, obrońca wschodnich granic Unii Europejskiej i miejsce schronienia setek tysięcy Ukrainców, którzy uciekli przed rosyjską agresją”.

.Spoglądając na przód nie zapominamy jednak o historii. W tych dniach przypada rocznica ukraińskiego ludobójstwa na polskiej ludności Wołynia. „Wybaczenie czy zapomnienie” pyta prof. Jacek HOŁÓWKA, powołując się w swoich arcyciekawym eseju na dwie postaci znacznie starsze niż wydarzenia na Wołyniu: biskupa Józefa Butlera i Immanuela Kanta. W prowokacyjnych rozważaniach, prof. Hołówka pyta w zasadzie o granice rozumowego i emocjonalnego przepracowania historycznych traum. Czy w przypadku trudnej, polsko-ukraińskiej historii i trudniejszych jeszcze, wspólnych wyzwań w przyszłości, wyciągniecie lekcji z historii jest w ogóle możliwe?

.Patrząc w przyszłość zastanawiamy się w najnowszym wydaniu „Wszystko Co Najważniejsze” nad rządami algorytmów i tym, dokąd prowadzi nas sztuczna inteligencja. Prof. Andrzej ZYBERTOWICZ, socjolog i doradca Prezydenta Rzeczpospolitej, w tekście „na łasce kodu i sieci” pisze o dwóch, powiązanych ze soba trendach, jakie przyniosła rewolucja cyfrowa: ludzie stali się od siebie oddzieleni a systemy technologiczne bardziej zintegrowane. Co z tego wynika? Prof. Zybertowicz kreśli wizję trudną, choć nie beznadziejną.

.Przestrzeń między technologią a kulturą eksploruje w najnowszym wydaniu prof. Jacek KORONACKI. Zdumiewająco odnajduje pierwsze sny o stworzeniu humanoidalnych robotów w starożytnej, antycznej Grecji, kwestionując skalę uwagi, jaką poświęca się obecnie kwestii transhumanizmu, posthumanizmu i człowieka cyfrowego. Autor kwestionuje jednocześnie pomysł przeniesienia ludzkiego umysły do maszyny, uznając że jest to działanie bezsensowne bo ludzka natura jest niematerialna. Zapraszamy serdecznie do lektury tego pasjonującego tekstu.

.Jak w każdym wydaniu zapraszamy Państwa także na wyprawę w świat kultury i sztuki. W najnowszym wydaniu „Wszystko Co Najważniejsze” prof. Jerzy MIZIOŁEK pisze o polskim Rzymie, wokół historii Franciszka Smuglewicza i Domus Aurea. — Ruiny Złotego Domu cesarza Nerona są wyjątkowym świadkiem polskiej obecności w Wiecznym Mieście. Gdy zwiedził je prezydent Emmanuel Macron, zachwycił się antycznymi malowidłami i filmem, zrealizowanym na podstawie XVIII-wiecznych rysunków polskiego artysty. Jednak nie tylko w Rzymie odnaleźć można polskie ślady. Gdy przenieść się pod ateński Akropol również znaleźć można ślady polskości. Prof. Constantine P. CARAMBELAS-SGOURDAS twierdzi, że wśród greckich wirtuozów trudno znaleźć takich, którzy nie uhonorowali w swej twórczości i pracy Fryderyka Chopina wykonaniami jego utworów.

.Najnowsze, 66. wydanie miesięcznika „Wszystko Co Najważniejsze” zamykamy zaś wywiadem Michała KŁOSOWSKIEGO z rosyjskim pisarzem-dysydentem Wiktorem JEROFIEJEWEM. W twardych słowach autor „Encyklopedii duszy rosyjskiej” opisuje świat, stworzony przez Władimira Putina i współczesną Rosję. Jak twierdzi Jeriofiejew, jedyną szansą na zmianę w Moskwie jest odejście obecnego rosyjskiego, prezydenta. Bez tego, twierdzi rosyjski pisarz, Europa przez wiele lat będzie żyła w cieniu rosyjskiego zagrożenia, którego natury upatrywać można w samej istocie rosyjskości.

Zapraszamy do lektury! Najnowsze wydanie „Wszystko Co Najważniejsze” dostępne w EMPIKach w całym kraju, w Księgarni Polskiej w Paryżu (123, Bd Saint-Germain), a także wysyłkowo oraz w formie e-prasy, także wydania archiwalne i bieżące oraz prenumerata, w SKLEPIE IDEI: www.SklepIdei.pl/wcn.