Piękno Historii – Wnioski z II wojny światowej

Piękno Historii – Wnioski z II wojny światowej

newsletter „Piękno Historii” to przestrzeń dla każdego, kto interesuje się historią – zarówno na co dzień, jak i okazjonalnie. Prezentujemy w nim wybór najważniejszych i najciekawszych wydarzeń historycznych, których rocznice obchodzimy w danym tygodniu. Znajdą tu Państwo również jakościowe teksty na temat historii autorstwa profesjonalnych historyków, napisane w sposób przystępny i ciekawy. 

Patryk PALKA: Bitwa Warszawska 1920 r. zasługuje na łuk triumfalny na miarę tego w Paryżu
Patryk PALKA

Patryk PALKA

Bitwa Warszawska 1920 r. zasługuje na łuk triumfalny na miarę tego w Paryżu

Bitwa Warszawska 1920 r. to jeden z najważniejszych momentów polskiej historii. Do dziś w Polsce nie ma jednak monumentu ani muzeum poświęconego temu wydarzeniu. Powinniśmy dążyć do tego, by w Warszawie stanął łuk triumfalny na miarę tego w Paryżu, który przypomni każdemu o jednej z przełomowych chwil w dziejach Europy, a zarazem doda stolicy uroku i stanie się jednym z jej znaków rozpoznawczych.

Ewa K. CZACZKOWSKA, Tomasz WIŚCICKI: Dlaczego zamordowano ks. Jerzego Popiełuszkę?
Ewa K. CZACZKOWSKATomasz WIŚCICKI

Ewa K. CZACZKOWSKA
Tomasz WIŚCICKI

Dlaczego zamordowano ks. Jerzego Popiełuszkę?

Kościół świadczący o Chrystusie był przez totalitarną władzę postrzegany jako zagrożenie dla niej. Najzupełniej słusznie, choć zagrożenie dla komunizmu stanowił on w zupełnie inny sposób, niż wydawało się ideologom marksizmu i pragmatykom władzy. Ksiądz Jerzy Popiełuszko zwalczany był przez komunistów jako polityczny przeciwnik – zginął jako świadek Chrystusa.

Karol NAWROCKI: Zbrodnia ludobójstwa nie ulega przedawnieniu
Karol NAWROCKI

Karol NAWROCKI

Zbrodnia ludobójstwa nie ulega przedawnieniu

W dniu 13 kwietnia 1943 roku ogłoszono potworną wiadomość. To właśnie wtedy odkryto szczątki tysięcy obywateli II RP. W Lesie Katyńskim pod Smoleńskiem, w zachodniej części Rosji, odkryto masowy grób.

Patryk PALKA: Chwała, duma, patriotyzm. Rzymianie wiedzieli, za co walczyć. A my?
Patryk PALKA

Patryk PALKA

Chwała, duma, patriotyzm. Rzymianie wiedzieli, za co walczyć. A my?

Patriotyzm to jeden z fundamentów etosu Rzymian. Ich oddanie ojczyźnie, gotowość do poświęcenia i samoograniczenia na rzecz jej wielkości, innymi słowy, to, co określano jako amor patriae, caritas patriae bądź pietas in patriam, było jednocześnie siłą napędową rzymskiego imperializmu. Nie sposób tych dwóch kwestii rozgraniczyć.

Prof. Zofia ZIELIŃSKA: Fenomen insurekcji kościuszkowskiej
Prof. Zofia ZIELIŃSKA

Prof. Zofia ZIELIŃSKA

Fenomen insurekcji kościuszkowskiej

Kościuszko nadał oddziałowi kosynierów krakowskich chorągiew z napisem „Zywią y bronią” [„Żywią i bronią” – red.]. Hasło to, powtarzane także w powstaniach w XIX w., stało się od drugiej połowy XIX w. dewizą ruchu ludowego. Akcentowało wszak nie tylko znaczenie pracy na ziemi, ale i rolę chłopów dla odrodzenia i przetrwania narodu, ich współodpowiedzialność za losy Polski.

Patryk PALKA: Ateński Związek Morski. Protoplasta NATO
Patryk PALKA

Patryk PALKA

Ateński Związek Morski. Protoplasta NATO

NATO stanowi ewenement w historii stosunków międzynarodowych. Nie jest jednak pierwszą organizacją w dziejach o podobnym charakterze. Pod wieloma względami przypomina Związek Morski – starożytny sojusz greckich polis o wymiarze militarno-politycznym, na którego czele stały Ateny.

Patryk PALKA: Sufrażystki, sufrażetki czy feministki. Kto walczył o prawa wyborcze kobiet?
Patryk PALKA

Patryk PALKA

Sufrażystki, sufrażetki czy feministki.
Kto walczył o prawa wyborcze kobiet?

Mężczyźni walczyli o upowszechnienie praw wyborczych ponad dwa tysiące lat, natomiast kobietom zajęło to zaledwie stulecie. Sufrażystki nie osiągnęłyby jednak tak spektakularnego sukcesu, gdyby nie wcześniejsze zdobycze myśli oświeceniowej i dążenia do demokratyzacji życia politycznego w XVIII i XIX wieku. Trudno wyobrazić sobie zaistnienie tych procesów bez udziału mężczyzn.

Patryk PALKA: Kazimierz IV Jagiellończyk. Siła i stabilizacja w czasie wielkich przetasowań
Patryk PALKA

Patryk PALKA

Kazimierz IV Jagiellończyk. Siła i stabilizacja w czasie wielkich przetasowań

Kazimierz Jagiellończyk władał Polską przez niemal pół wieku (1447–1492). Jego panowanie przypadło na czas wielkich przeobrażeń, podczas których rodziły się nowa Europa i nowy świat. Historycy nazywają umownie drugą połowę XV stulecia przełomem epok, okresem przejścia między średniowieczem a nowożytnością. Istnieje szereg analogii między tamtym momentem dziejów a współczesnością

Patryk PALKA: Mit Napoleona w Polsce
Patryk PALKA

Patryk PALKA

Mit Napoleona w Polsce

Zasadnicze pytanie w związku z funkcjonowaniem mitu napoleońskiego w Polsce nie brzmi: „dlaczego” ani „jak” powstał, ale co w biało-czerwonej legendzie Bonapartego jest faktem, a co ułudą i jakie wnioski z epopei napoleońskiej Polacy mogą wyciągnąć dzisiaj

Prof. Michał BACZKOWSKI: Zaprzepaszczone szanse? Powstanie listopadowe
Prof. Michał BACZKOWSKI

Prof. Michał BACZKOWSKI

Zaprzepaszczone szanse? Powstanie listopadowe

Dominujący w aktualnej historiografii pogląd, że powstanie nie miało żadnych widoków na sukces, jest paradygmatem powszechnie przyjmowanym przez badaczy. A jednak co chwilę pada pytanie: jakie szanse miało powstanie listopadowe? Dlaczego zatem to pytanie jest tak często i tak uporczywie zadawane?

Patryk PALKA: Gen. Stanisław Maczek i jego dywizja – zwycięzcy czasu wojny
Patryk PALKA

Patryk PALKA

Gen. Stanisław Maczek i jego dywizja – zwycięzcy czasu wojny

Tytuł niniejszego tekstu stanowi nawiązanie do eseju Mordechaja Paldiela Bohaterscy Polacy czasu wojny. Pragnę podkreślić w ten sposób szczególny charakter osiągnięć 1. Dywizji Pancernej, której szlak bojowy, prowadzący od zwycięstwa do zwycięstwa, był naznaczony heroizmem i okupiony krwią. Na końcu bohaterskiej drogi czekała kapitulacja III Rzeszy i polska flaga powiewająca nad niemieckim miastem Wilhelmshaven.

Przemysław PREKIEL: Kobiety rewolucji
Przemysław PREKIEL

Przemysław PREKIEL

Kobiety rewolucji

Rewolucja 1905 roku jest jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Polski początku XX wieku. O istocie jej znaczenia świadczy fakt, iż wydarzenia z tego czasu upamiętniono na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie pod nazwą „Akcje zbrojne 1904–1908”. Niedocenianą rolę odegrały w niej kobiety, nie tylko pomagając, ale również prowadząc walkę na pierwszej linii – pisze Przemysław PREKIEL.

François d’ALANÇON: Dominik Saski. Od powstania listopadowego do integracji we Francji
François d’ALANÇON

François d’ALANÇON

Dominik Saski. Od powstania listopadowego do integracji we Francji

Znany francuski dziennikarz poświęcił kilka lat na poszukiwania informacji o swoim przodku, Polaku walczącym w powstaniu listopadowym. Dotarł do fascynujących dokumentów i dowiedział się o swoich polskich korzeniach. Jego fascynacja polską historią trwa.

Prof. Krzysztof BRZECHCZYN: Konfederacja warszawska wzorcem tolerancji wyznaniowej
Prof. Krzysztof BRZECHCZYN

Prof. Krzysztof BRZECHCZYN

Konfederacja warszawska wzorcem tolerancji wyznaniowej

Tolerancja wyznaniowa była jednym z elementów wolności szlacheckich stanowiących podstawę ustroju Rzeczypospolitej. O jej stosowaniu więcej bowiem ważyły względy pragmatyczne niż teologiczne.

Monika KRAWCZYK: Izraelici w powstaniu listopadowym
Monika KRAWCZYK

Monika KRAWCZYK

Izraelici w powstaniu listopadowym

Społeczeństwo żydowskie przykładało się do wsparcia rewolucji: w Warszawie powstały specjalne warsztaty, w których żydowscy rzemieślnicy „wzięci w rekwizycję” pracowali na potrzeby armii, szyjąc mundury, buty, produkując oporządzenie etc. Kasy bankierów zasilały skarb w potrzebne fundusze, kosztem i staraniem społeczeństwa żydowskiego zorganizowano lazaret oficerski.

Prof. Arkady RZEGOCKI: Nieprzerwana ciągłość polskiej tradycji
Prof. Arkady RZEGOCKI

Prof. Arkady RZEGOCKI

Nieprzerwana ciągłość polskiej tradycji

Sprowadzenie szczątków Prezydentów RP na uchodźstwie jest ostatecznym potwierdzeniem faktu, że III RP jest kontynuatorką wielkich polskich tradycji ustrojowo-prawnych, a także doktryny legalizmu, z takim trudem przechowywanej na emigracji.

Jan Jacek BRUSKI: Ukraina. Narodziny narodu
Jan Jacek BRUSKI

Jan Jacek BRUSKI

Ukraina. Narodziny narodu

Współcześni Ukraińcy chętnie szukają swego rodowodu w czasach Rusi Kijowskiej, choć niewątpliwie najważniejszym doświadczeniem formacyjnym dla tej wspólnoty było jej – niewolne od konfliktów – funkcjonowanie w ramach wieloetnicznej Rzeczypospolitej szlacheckiej.

Łukasz KAMIŃSKI: Putina ośmielił brak rozliczenia komunizmu
Łukasz KAMIŃSKI

Łukasz KAMIŃSKI

Putina ośmielił brak rozliczenia komunizmu

Brak należytej oceny komunizmu i docenienia znaczenia przeszłości sprawił, że zlekceważono znaki ostrzegawcze. Najważniejszymi były prześladowania niezależnych historyków Rosji, faktyczna rehabilitacja Stalina i wreszcie wieloletnia kampania dezinformacji historycznej.

Clark YOUNG: Lekcja Jana Karskiego dla naszego świata
Clark YOUNG

Clark YOUNG

Lekcja Jana Karskiego dla naszego świata

Dziedzictwo Polaka Jana Karskiego, który bezskutecznie alarmował świat o tym, co Niemcy robili w Auschwitz, jest dziś moralnym wezwaniem do działania w obronie praw człowieka.