Piękno historii

Praca uczonego jest zbyt skomplikowana i subtelna na to, by w jednym momencie pewność nowej wielkiej prawdy mogła przed nim zabłysnąć. Maria, stojąc znużona przed swymi aparatami, nie odczuła, być może, żadnego radosnego triumfu.

„Wolność, wolność!”, rozlegało się na Placu Wacława i na Letnej jesienią 1989 roku, ale w wyjątkowej atmosferze pokoju, zbliżenia i współpracy, w czym wielu dostrzegło wpływ nowo kanonizowanej czeskiej księżniczki z XIII wieku. Ale ilu protestujących naprawdę tęskniło za wolnością, a ilu za standardem życia, który widzieli w zachodnich magazynach lub filmach? Dziś wydaje się, że odsetek członków tej drugiej grupy był znacznie większy, niż mógłby przypuszczać zewnętrzny obserwator w tamtym czasie.

Konstytucja 3 maja z 1791 r. pozostaje jednym z tych wydarzeń w dziejach Polski, które pozwalają wierzyć w mądrość i żywotne siły narodu. Jej moc i triumfalny wymiar najlepiej wyraził Jan Matejko.

Wewnętrzne urządzenie kraju nie może przyjść z zewnątrz. Musi być czynem własnym i owocem własnej myśli rodzimych elit politycznych.

Napoleon widział w Polakach ducha oświecenia, którego pragnął mieć po swojej stronie.

Bardzo bym chciał, żeby polsko-niemieckie pojednanie w końcu miało miejsce. Niestety, w zamian otrzymujemy jego imitację forsowaną przez stronę niemiecką.

W tej wojnie ofiarą padła cała Polska. Komunistom udało się napuścić na siebie ludzi wewnątrz kraju i na całe dekady zszargać jego wizerunek za granicą.

Surrealiści, dadaiści, pop-artowcy, minimaliści, streetartowcy (grafficiarze?), konceptualiści – współcześni twórcy sztuki wciąż sięgają po dzieło Leonarda.

Związek polityczno-wojskowy z Francją pozostawał dla kolejnych rządów w Warszawie fundamentem polskiej strategii i polityki zagranicznej.

Traktat Ryski był ostatnią kluczową umową, którą Polska negocjowała w roli podmiotu na arenie międzynarodowej na niemal 80 lat. Kolejnym dokumentem o takim znaczeniu był dopiero akt przystąpienia do NATO w 1999 r.

Zamach majowy w 1926 r. i przejęcie władzy przez Józefa Piłsudskiego oznaczał ważny zwrot w polityce zagranicznej Polski. Odrzucił bierne podążanie za trendami wyznaczanymi przez Zachód i odbudował relacje z ZSRR oraz Niemcami.

Kluczowy moment w wojnie nadszedł pod koniec 1942 roku, kiedy to po raz pierwszy liczba budowanych nowych okrętów po stronie aliantów przewyższyła straty zadawane przez niemieckie U-Booty.

Gdy byłem w rządzonej przez Nicolae Ceauşescu Rumunii, zwyczajnie się bałem. W Polsce nigdy nie odczuwałem czegoś podobnego. Oczywiście oba państwa były komunistycznymi reżimami, gdzie nie było pluralizmu politycznego i wolnych mediów. Ale w Polsce w prywatnym gronie można było rozmawiać w miarę otwarcie – w Rumunii to było niewyobrażalne.

Opinia publiczna w Czechosłowacji w odniesieniu do okupacji tego kraju przez wojska Układu Warszawskiego była przeważnie prosowiecka, co było związane z pozytywnym obrazem Rosji w znacznej części społeczeństw słowackiego i czeskiego jeszcze z okresu odrodzenia narodowego w XIX wieku. Inaczej było w Polsce, która zawsze charakteryzowała się specyficznym poziomem wrogości wobec swojego wschodniego sąsiada.

Potępienie zbrodni ideologii komunistycznej to w istocie rzeczy potrzeba, która dotyka sumienia obywatelskiego i moralnego wolnego świata.

„Solidarność” miała świadomość, że jest zwieńczeniem oporu i walki z komunizmem prowadzonej przez kilkadziesiąt lat nie tylko w Polsce, ale także w całym sowieckim bloku, i trwa ona nadal. Stąd latem 1981 roku na zjeździe „Solidarności”, mającej blisko 10 mln członków, wystosowano apel do ludzi pracy Europy Wschodniej, zapewniając, iż „głęboko czujemy wspólnotę naszych losów”. Dokument wywołał histeryczną reakcję Moskwy, ale był moralnym wsparciem dla wszystkich, którzy przez lata nieśli niezłomnie przesłanie wolności.

Potrzeba jeszcze wiele czasu, by różnice wynikające z „żelaznej kurtyny” się zatarły. W tym sensie możemy wciąż mówić, że Europa jest wciąż podzielona na dwa bloki.

Był najmłodszym prezydentem w historii Francji. Szybko przemienił się w politycznego weterana, z którego media tylko sobie drwiły. On do końca walczył o swoje pomysły. Tak wyglądała kariera Valéry’ego Giscarda d’Estaing.