Piękno historii

Konstytucja 3 maja z 1791 r. pozostaje jednym z tych wydarzeń w dziejach Polski, które pozwalają wierzyć w mądrość i żywotne siły narodu. Jej moc i triumfalny wymiar najlepiej wyraził Jan Matejko.

Wewnętrzne urządzenie kraju nie może przyjść z zewnątrz. Musi być czynem własnym i owocem własnej myśli rodzimych elit politycznych.

Bardzo bym chciał, żeby polsko-niemieckie pojednanie w końcu miało miejsce. Niestety, w zamian otrzymujemy jego imitację forsowaną przez stronę niemiecką.

Leonardo pozostawił nam uniwersalne zasady dotyczące życiowych wyborów i konsekwencji, również zapewne związanych z nim samym.

W tej wojnie ofiarą padła cała Polska. Komunistom udało się napuścić na siebie ludzi wewnątrz kraju i na całe dekady zszargać jego wizerunek za granicą.

Surrealiści, dadaiści, pop-artowcy, minimaliści, streetartowcy (grafficiarze?), konceptualiści – współcześni twórcy sztuki wciąż sięgają po dzieło Leonarda.

Związek polityczno-wojskowy z Francją pozostawał dla kolejnych rządów w Warszawie fundamentem polskiej strategii i polityki zagranicznej.

Traktat Ryski był ostatnią kluczową umową, którą Polska negocjowała w roli podmiotu na arenie międzynarodowej na niemal 80 lat. Kolejnym dokumentem o takim znaczeniu był dopiero akt przystąpienia do NATO w 1999 r.

Zamach majowy w 1926 r. i przejęcie władzy przez Józefa Piłsudskiego oznaczał ważny zwrot w polityce zagranicznej Polski. Odrzucił bierne podążanie za trendami wyznaczanymi przez Zachód i odbudował relacje z ZSRR oraz Niemcami.

Kluczowy moment w wojnie nadszedł pod koniec 1942 roku, kiedy to po raz pierwszy liczba budowanych nowych okrętów po stronie aliantów przewyższyła straty zadawane przez niemieckie U-Booty.

Gdy byłem w rządzonej przez Nicolae Ceauşescu Rumunii, zwyczajnie się bałem. W Polsce nigdy nie odczuwałem czegoś podobnego. Oczywiście oba państwa były komunistycznymi reżimami, gdzie nie było pluralizmu politycznego i wolnych mediów. Ale w Polsce w prywatnym gronie można było rozmawiać w miarę otwarcie – w Rumunii to było niewyobrażalne.

Opinia publiczna w Czechosłowacji w odniesieniu do okupacji tego kraju przez wojska Układu Warszawskiego była przeważnie prosowiecka, co było związane z pozytywnym obrazem Rosji w znacznej części społeczeństw słowackiego i czeskiego jeszcze z okresu odrodzenia narodowego w XIX wieku. Inaczej było w Polsce, która zawsze charakteryzowała się specyficznym poziomem wrogości wobec swojego wschodniego sąsiada.

Potępienie zbrodni ideologii komunistycznej to w istocie rzeczy potrzeba, która dotyka sumienia obywatelskiego i moralnego wolnego świata.

„Solidarność” miała świadomość, że jest zwieńczeniem oporu i walki z komunizmem prowadzonej przez kilkadziesiąt lat nie tylko w Polsce, ale także w całym sowieckim bloku, i trwa ona nadal. Stąd latem 1981 roku na zjeździe „Solidarności”, mającej blisko 10 mln członków, wystosowano apel do ludzi pracy Europy Wschodniej, zapewniając, iż „głęboko czujemy wspólnotę naszych losów”. Dokument wywołał histeryczną reakcję Moskwy, ale był moralnym wsparciem dla wszystkich, którzy przez lata nieśli niezłomnie przesłanie wolności.

Potrzeba jeszcze wiele czasu, by różnice wynikające z „żelaznej kurtyny” się zatarły. W tym sensie możemy wciąż mówić, że Europa jest wciąż podzielona na dwa bloki.

Był najmłodszym prezydentem w historii Francji. Szybko przemienił się w politycznego weterana, z którego media tylko sobie drwiły. On do końca walczył o swoje pomysły. Tak wyglądała kariera Valéry’ego Giscarda d’Estaing.

Minęło już dwadzieścia lat od tego straszliwego 23 maja 1992, ale dla mnie czas się jakby zatrzymał i za każdym razem, kiedy mam wspominać – całe moje życie z Giovannim przewija mi się przed oczami.