Zbrodnia ludobójstwa nie ulega przedawnieniu
Pomimo ujawnienia szerszego obrazu zbrodni katyńskiej, nigdy nie doszło do ostatecznego rozliczenia się z przeszłością. Co więcej, władze rosyjskie wciąż odmawiają dostępu do posiadanych materiałów – przypomina Karol NAWROCKI
.W dniu 13 kwietnia 1943 roku ogłoszono potworną wiadomość. To właśnie wtedy odkryto szczątki tysięcy obywateli II RP. W Lesie Katyńskim pod Smoleńskiem, w zachodniej części Rosji, odkryto masowy grób. Spoczywali w nim oficerowie Wojska Polskiego i innych służb mundurowych, a także lekarze, nauczyciele i cywile – zarówno katolicy, prawosławni, jak i Żydzi.
Przed egzekucją niektórzy z nich mieli związane ręce, a usta zakneblowane trocinami. Zostali zamordowani strzałem w tył głowy, który później został nazwany „metodą katyńską”.
Decyzja o egzekucji została podjęta przez Biuro Polityczne Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) w dniu 5 marca 1940 roku. Jednak oprawcom nie postawiono żadnych zarzutów. Nie odbyło się żadne postępowanie sądowe. Nie odczytano żadnego aktu oskarżenia.
Dlaczego musieli zginąć? Ponieważ pozostali niezłomni i wierni swoim zasadom. Według Ławrientija Berii, szefa NKWD, nie nadawali się do obozów pracy i nie można było ich „złamać” w więzieniu – używając terminologii NKWD.
Ta zbrodnia miała pozostać niewykryta. Wiadomość o niej pojawiła się w 1943 roku, ale natychmiast spotkała się z ostrym sprzeciwem ze strony sowieckiej propagandy, która głosiła, że zbrodni dokonali Niemcy.
Przez wiele lat Katyń był symbolem tragedii Polaków podczas drugiej wojny światowej. Sowieckie kłamstwo o zbrodni katyńskiej stało się kłamstwem założycielskim komunistycznych rządów w zniewolonej Polsce. Po 1945 roku kłamstwo katyńskie pozostawało częścią oficjalnej komunistycznej propagandy, przez ponad cztery dekady, aż do upadku sowieckiego reżimu.
Dopiero po rozpadzie Związku Sowieckiego władze rosyjskie przyznały, że zbrodni dokonało NKWD na polecenie Biura Politycznego i przekazały Polsce potwierdzające ten fakt dokumenty. Należy jednak zauważyć, że pomimo ujawnienia szerszego obrazu zbrodni katyńskiej, nigdy nie doszło do ostatecznego rozliczenia się z przeszłością. Co więcej, władze rosyjskie wciąż odmawiają dostępu do posiadanych materiałów. W 2005 roku Wojskowy Prokurator Generalny Federacji Rosyjskiej ogłosił, że trwające 15 lat śledztwo w sprawie zbrodni katyńskiej ma zostać umorzone. Uzasadnienie tej decyzji pozostaje nieznane.
Wielu rosyjskich dziennikarzy, historyków i propagandystów nadal zaprzecza jakiejkolwiek sowieckiej odpowiedzialności za zbrodnię katyńską. Nieugięty w obliczu oficjalnych kłamstw Instytut Pamięci Narodowej nie ustaje w wysiłkach, aby zachować pamięć o ofiarach Katynia i w pełni wyjaśnić okoliczności tego ludobójstwa.
Zbrodnia ludobójstwa nie ulega przedawnieniu. Dlatego jako część międzynarodowej społeczności demokratycznej będziemy dążyć do sprawiedliwości i zrobimy wszystko, aby wskazać sprawców. Nie pozwolimy światu zapomnieć o zbrodni katyńskiej i innych zbrodniach komunistycznych, przeszłych i obecnych. W wyniku terroru narzuconego przez okupacyjny reżim Estonia straciła co piątego obywatela. Ogółem zamordowano, uwięziono lub deportowano ponad 75 000 Estończyków. Jesteśmy winni ofiarom, a także wszystkim tym, którzy przez lata walczyli o prawdę, sprawiedliwość i szacunek. W Polsce proces dekomunizacji trwa od 2016 roku. Do tej pory z przestrzeni publicznej usunięto 40 z 60 obiektów propagandowych.
.Mając na uwadze cierpienia ofiar komunistycznego reżimu totalitarnego i piętno, jakie odcisnął on na europejskich społeczeństwach, deklaruję, że będę kontynuował proces dekomunizacji w Polsce. Fakt, że – podobnie jak Pani Premier Kaja Kallas – znalazłem się w gronie osób ściganych przez Federację Rosyjską, w żaden sposób nie zahamuje tych działań. Wręcz przeciwnie, traktuję to jako czynnik motywujący.
Reżim – czci zbrodniarzy. Cywilizowany świat – czci niewinne ofiary.
Przemówienie w czasie uroczystości upamiętniającej ofiary zbrodni katyńskiej, Warszawa, 11 kwietnia 2024.
