Trójmorze

Wektory, po których porusza się czeska polityka zagraniczna zmieniają się i jest to jeden z najciekawszych procesów regionu.

Cele Trójmorza są zbieżne z wieloma ważnymi celami Stanów Zjednoczonych. Państwa Europy Środkowej wiele łączy także z Tajwanem. Warto by było tę wielostronną współpracę wzmocnić.

W Unii Europejskiej są dwa obszary szybkiego wzrostu gospodarczego – na zachodzie Irlandia, a na wschodzie dwanaście krajów Trójmorza, których wzrost gospodarczy od przystąpienia do UE wyniósł 2,8 proc. rocznie. Międzynarodowi inwestorzy jeszcze nie w pełni wykorzystali możliwości, które daje szybki rozwój tego regionu.

Badania naukowe i innowacje odgrywają kluczową rolę w strategii rozwoju i zatrudnienia Unii Europejskiej. Stymulowanie działań w tych sektorach pozwoli opracować odpowiednie rozwiązania umożliwiające sprostanie istotnym wyzwaniom, takim jak zmiany klimatyczne, bezpieczeństwo energetyczne, zdrowie publiczne, warunki życia i pracy.

Nowe sposoby współpracy pomiędzy ekosystemami innowacji w regionie Trójmorza mają szansę odegrać zasadniczą rolę w procesie budowania wspólnych inicjatyw w sektorach cyfrowym, energetycznym i rozwoju infrastruktury transportowej – pisze prof. Meelis KITSING.

Starcie koncepcji dotyczących relacji z Chinami należy traktować w pierwszej kolejności jako element dyskusji o kształcie czeskiej polityki zagranicznej. W Czechach dyskutuje się o tym coraz więcej. Partie prawicowe oraz liberalne coraz głośniej akcentują swoje niezadowolenie z polityki wobec Pekinu, którą prowadzą rząd i prezydent.

Niechętni Inicjatywie Trójmorza mówią, że łączą nas tylko historia i geografia. Nas jednak scala znacznie więcej – ogromne ambicje, atrakcyjność dla inwestorów i dynamiczny rozwój.

Pominięcie angażującej kraje Europy Wschodniej inicjatywy Trójmorza byłoby prawdziwym politycznym faux pas administracji Bidena.

Zawieranie wspieranych przez USA sojuszy regionalnych, takich jak Trójmorze, stało się ważną częścią strategii obronnej Europy Wschodniej.

Dla dzisiejszych Włoch jest Europa Międzymorza naturalną przestrzenią odzyskania gospodarczej i politycznej dynamiki, gwałtownie utraconej po przystąpieniu do strefy euro.

Joe Biden nie wprowadzi większych zmian w polityce, którą wobec Europy Środkowej prowadził Donald Trump. Za rządów Trumpa zaczął funkcjonować projekt Trójmorza obejmujący 12 państw regionu. Biden się z niego nie wycofa.

Kraje Trójmorza są w trakcie doganiania krajów najbogatszych. Regionalna współpraca może się okazać dla nich skutecznym narzędziem ułatwiającym nadrabianie tego dystansu

Przyjmując w swoje szeregi państwa znajdujące się do 1989 roku za żelazną kurtyną, Unia Europejska nie tylko poszerzyła się, ale i skonsolidowała. Jednakże państwa te uważają, że ich głos nie jest obecnie wystarczająco słyszalny w Brukseli, a jej désintéressement wobec Inicjatywy Trójmorza jest, według Amerykanów, aż nadto „widoczne”. Chodzi o zmniejszenie uzależnienia od Rosji i poprawienie konkurencyjności oraz poziomu życia.

Położonych po obu stronach osi Tallin – Zagrzeb państw nie dzielą dzisiaj szczelne granice, ale swoisty wyobraźniowy efekt wciąż granicy pozostaje. O ile iść szybko można samemu, o tyle zajść daleko można tylko z innymi.

Idee konserwatyzmu, zwłaszcza te dotyczące pomocniczości, przyczyniłyby się do poprawy funkcjonowania UE. Jednak na razie ani Polska, ani Węgry nie sformułowały wizji tego, jak powinna być zorganizowana „konserwatywna” Europa.

Europa traci swój horyzontalny układ będący wynikiem „krzywej” lub raczej chciwej miłości Fryderyka II Pruskiego do Rosji oraz spuścizną zimnej wojny. Rozwijająca się Inicjatywa Trójmorza jest tego bardzo dobrym przykładem.

W Europie Zachodniej, skorej do uznawania siebie za jedyną Europę, realny podział Zachód – Wschód ma także wymiar wyobrażony. Zachodni myśliciele Oświecenia ostro potępiali Europę Środkowo-Wschodnią (pisał o tym Larry Wolff, inspirując się tezami Edwarda Saida i jego Orientalizmem). A wielu mieszkańców regionu te ich uprzedzenia zinterioryzowało (co zauważył Norman Davies).