Piękno muzyki

Konkurs Chopinowski
i igrzyska olimpijskie – podobieństw jest zdecydowanie więcej niż różnic.

Chopin jako pianista kierował swoje utwory do publiczności kameralnych salonów i niewielkich imprez. W jego grze chodziło o niuanse, subtelne efekty, wyrafinowany dotyk, a także stały śpiew.

Muzyka Fryderyka Chopina w znacznej mierze kształtowała rosyjską kulturę – stała się takim sztandarem i symbolem kultury i tradycji pianistycznej jak muzyka Czajkowskiego, Skriabina czy Rachmaninowa

Polskość i zarazem europejskość, swojskość i uniwersalność, emocje i doskonała artystyczna forma – muzykę Chopina rozumieć można na wiele sposobów. Dziś wykonywana przez najwybitniejszych pianistów świata, słuchana przez dziesiątki milionów nie tylko melomanów od Japonii po północną Kanadę jest najlepszą, nietracącą na aktualności, na polskości i na uniwersalizmie wizytówką polskiej kultury.

Nie chciałbym nadinterpretować muzyki Chopina i dopowiadać do jego twórczości mistycznej teologii, z którą być może on sam by się nie utożsamił. Niewątpliwym faktem jednak jest, że Chopin był geniuszem i człowiekiem łączącym w sobie różne światy.

Niejeden finalista Konkursów Chopinowskich z lat ubiegłych wypadłby blado w porównaniu z uczestnikami zmagań Konkursu tegorocznego. Wielkie talenty, młodość i prawdziwa wirtuozeria. Tak zapamiętam Konkurs Chopinowski 2021.

Konkurs Chopinowski to wydarzenie, w którym udział może poruszyć nawet osoby niebędące melomanami. Muzyka wykonywana przez kolejnych uczestników była lekcją uważności, oryginalności, otwartości na piękno.

Chopin jest najbardziej rozpoznawalną na świecie polską marką kulturową, a Konkurs Chopinowski jest tej marki najważniejszą dźwignią. W tym roku wydarzenie cieszy się rekordowo dużym zainteresowaniem zarówno wśród muzyków, jak i publiczności ze wszystkich stref czasowych.

Zdobyty w Stanach Zjednoczonych rozgłos wykorzystał Ignacy Jan Paderewski, aby uzyskać dla ojczyzny wsparcie prezydenta Woodrowa Wilsona w walce o niepodległość.

Polskość Chopina rozbrzmiewała w harmonijnej całości z włoską sztuką, która odegrała tak istotną rolę w jego muzyce.

Wielka Brytania ma długie i bliskie związki z muzyką Fryderyka Chopina.

„To Niemcy zniszczyli pomnik Chopina w Warszawie. To oni chcieli wymazać znaczną część polskiej kultury, w tym Chopina. Wydaje mi się, że to odegrało ogromną rolę w niemieckiej edukacji powojennej. Doszło do przerwania tradycji – wielu pianistów, którzy dobrze grali Chopina, musiało opuścić Niemcy. Nigdy tam nie wrócili, by uczyć nowe pokolenia. Polską i żydowską tradycję wyrugowano z Niemiec z niekorzyścią dla nas”.

Pewne jest, że Konkurs Chopinowski ma dla Japończyków szczególne znaczenie. Trudno nie uwielbiać czegoś, co się kocha. A kochać Chopina to po prostu wspaniała rzecz. To, że Japończycy są drugim po Polakach narodem najbardziej kochającym Chopina, jest chyba odczuwalne nawet dla samych Polaków.

W kraju Fryderyka Chopina traktujemy działalność artystyczną, twórczość, jako główny element zachowania tożsamości. Szczególnie w czasie po COVID-19, który uderzył w twórców, jest to kwestia bardzo ważna dla polskiego państwa. Dbamy nie tylko o zachowanie przeszłości (w tym roku zapraszam latem i wczesną jesienią na Festiwal Fryderyka Chopina i Konkurs Chopinowski do Warszawy), ale też o kultywowanie tradycji polskiej kultury. Dbając o artystów stwarzamy lepszą rzeczywistość.

Konkurs Chopinowski w Warszawie to już prawie od stu lat przedmiot dumy i szerokiego zainteresowania rosyjskich muzyków i melomanów. Dlatego też bez wątpienia mający się odbyć w przyszłym roku w polskiej stolicy konkurs muzyczny wywoła jak najżywszy oddźwięk.

„Trzeba umieć zagrać nokturny, mazurki, etiudy i ballady, a ich dobre wykonanie wymaga nienagannej techniki, całkowitej przejrzystości, genialnego dźwięku i ogromnego serca – dopiero wszystkie te cechy tworzą znakomitego pianistę. Jeśli potrafisz się nimi wykazać, to potem możesz zrobić już wszystko”.

Na wiadomość o wybuchu I wojny światowej Paderewski miał powiedzieć: „La patrie avant tout, l’art ensuite” (Ojczyzna przede wszystkim, potem sztuka). Słowa te stały się jego życiowym credo.

To oczywiście zaskakujące, że nawet wytrawni znawcy muzyki w Londynie, Paryżu czy Nowym Jorku nie mają pojęcia, kim był Moniuszko, ale nie jest to wyłącznie polski problem. Niewiele państw radzi sobie lepiej z promocją własnej muzyki niż Polska.

Si même les mélomanes les plus expérimentés de Londres, de Paris ou de New York ignorent complètement Moniuszko, ce n’est pas pour autant un problème uniquement polonais. Peu de pays sont capables de mieux promouvoir leur musique que la Pologne.