Szczyt Grupy Arraiolos w Tallinie. Prezydent Karol Nawrocki aktywnie w debacie o AI, Bliskim Wschodzie i bezpieczeństwie regionu
W stolicy Estonii, Tallinie, trwa szczyt grupy Arraiolos, gromadzący w tym roku 11 prezydentów państw Unii Europejskiej. W spotkaniu aktywnie uczestniczy Prezydent RP Karol Nawrocki, który zabierał głos w dwóch dotychczasowych rundach dyskusji – poświęconych sztucznej inteligencji oraz sytuacji na Bliskim Wschodzie.
Dyskusje o AI i roli ONZ
.Jak przekazał mediom minister Marcin Przydacz, podczas pierwszej debaty prezydenci zgodzili się, że rozwój sztucznej inteligencji radykalnie zmienia rzeczywistość społeczną i gospodarczą, jednak, jak podkreślił prezydent Karol Nawrocki w pierwszych słowach w estońskiej stolicy, AI pozostaje narzędziem, które musi pozostać pod kontrolą człowieka. Podczas obrad zwrócono uwagę na zagrożenia związane z możliwym wykorzystaniem nowych technologii przez państwa autorytarne lub podmioty działające w złej wierze.
Z kolei rozmowy dotyczące Bliskiego Wschodu, zainicjowane jak powiedział minister Marcin Przydacz, w czasie lunchu roboczego, przerodziły się w żywą debatę o roli Organizacji Narodów Zjednoczonych w kontekście wdrażania pierwszej fazy planu pokojowego wynegocjowanego przez byłego prezydenta USA Donalda Trumpa. W związku z niedawnym zakończeniem Zgromadzenia Ogólnego ONZ, uczestnicy szczytu stawiali pytania o skuteczność i mandat tej organizacji w rozwiązywaniu współczesnych konfliktów. Między innymi o tym miał rozmawiać z siedzącym obok podczas lunchu prezydentem Niemiec Walterem Steinmeierem, prezydent Polski.
Wizyta w Estonii i współpraca regionalna
.Szczyt Arraiolos poprzedziła robocza wizyta prezydenta Nawrockiego w Estonii, drugiego z krajów bałtyckich odwiedzonych przez polską parę prezydencką. Głównym tematem rozmów były kwestie bezpieczeństwa regionalnego i koordynacji działań w obliczu zagrożeń hybrydowych ze strony Rosji. – Polska, Estonia i Łotwa patrzą bardzo podobnie na wyzwania wschodniego sąsiedztwa – podkreślał prezydencki minister. Zwrócił również uwagę na konieczność utrzymania bliskiej współpracy państw Europy Środkowo-Wschodniej, a także przekonywania zachodnich partnerów do bardziej realistycznego spojrzenia na politykę rosyjską, do czego miał przekonywać swoich rozmówców prezydent Karol Nawrocki podczas szczytu.
Prezydent Polski odbył szereg rozmów dwustronnych, m.in. z prezydentami Słowacji, Bułgarii, Portugalii oraz ze wspomnianym prezydentem Niemiec Frankiem-Walterem Steinmeierem. Szczyt, który w ubiegłym roku odbył się w Polsce, uznawany jest za ważną platformę dialogu prezydentów państw unijnych, zwłaszcza w zakresie polityki bezpieczeństwa i wyzwań społecznych.
Raport o pomocy dla Ukrainy
.Zapytany, odnosząc się do raportu posła Pawła Kowala dotyczącego polskiej pomocy dla Ukrainy, szacowanej na 106 miliardów złotych w latach 2022–2023, prezydencki minister zaznaczył, że opracowanie uwzględnia zarówno wydatki wojskowe, jak i społeczne, a także ogromne zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego. – To nie tylko środki budżetowe, ale i pomoc tysięcy Polaków, którzy przyjmowali uchodźców do swoich domów – podkreślił minister Marcin Przydacz, wskazując dwa główne cele, które powinny przyświecać publikacji takiego raportu: budowanie pozytywnego wizerunku Polski jako kraju solidarnego i odpowiedzialnego w polityce bezpieczeństwa i humanitarnej; podkreślenie wobec strony ukraińskiej oczekiwań Polski dotyczących m.in. kwestii historycznych, w tym prawa do ekshumacji i godnego pochówku ofiar rzezi wołyńskiej. – To nie jest kwestia polityczna, ale sprawa cywilizacyjna – mówił minister Przydacz, podkreślając, że ofiary powinny mieć prawo do grobu z imieniem, nazwiskiem i krzyżem.
Wątek praworządności i trójpodziału władzy
.W dalszej części spotkania z dziennikarzami padły pytania o wydarzenia w Polsce – w tym o incydent w Sądzie Najwyższym z udziałem ministra Waldemara Żurka oraz o sytuację podczas spotkania z ministrem Radosławem Sikorskim w Przemyślu. Minister odniósł się do kwestii poszanowania Konstytucji i trójpodziału władzy, podkreślając, że obecny rząd często omija lub łamie prawo, co stoi w sprzeczności z zasadami demokracji.
Odnosząc się do wydarzeń w Przemyślu, stwierdził, że politycy muszą być gotowi na trudne pytania obywateli, ale „nie można akceptować sytuacji, w której kobieta jest siłą wynoszona z konferencji prasowej przedstawiciela państwa polskiego”.
Migracja, suwerenność i relacje z Unią Europejską
.Minister odniósł się również do zacytowanych przez dziennikarzy słów premiera Węgier Viktora Orbána o odmowie wdrożenia paktu migracyjnego przez Polskę i Węgry. – Unia Europejska nie jest właścicielem państw członkowskich i nie może im narzucać decyzji w kwestiach bezpieczeństwa – zaznaczył prezydencki minister, dodając, że Polska nie zgodzi się na rozwiązania prowadzące do przymusowego przyjmowania migrantów. Podkreślił, że odpowiedzią na kryzys migracyjny nie jest zwiększanie liczby przyjmowanych osób, lecz uszczelnianie granic, walka z przemytnikami i mądra polityka rozwojowa w krajach pochodzenia migrantów.
Bezpieczeństwo i obrona cywilna
.W kontekście doniesień o planach ewakuacyjnych dla mieszkańców Litwy, Łotwy i Estonii, żyjących na pograniczu z Rosją i Białorusią, minister ocenił, że Polska powinna wzmacniać świadomość społeczną i edukację obronną, jednak w sposób spokojny i racjonalny, bez wywoływania niepokoju. – Polska pozostaje państwem bezpiecznym i stabilnym – podkreślił.
Cyfryzacja usług publicznych i śmierć prof. Strzembosza
.Jak powiedział minister Marcin Przydacz, podczas szczytu zwrócono również uwagę na estoński model e-państwa, w którym 100% usług publicznych dostępnych jest online. Minister wskazał, że Polska ma na tym polu znaczące osiągnięcia – takie jak mObywatel czy e-recepta – i powinna rozwijać cyfrowe usługi publiczne, z zachowaniem prawa obywateli do wyboru formy kontaktu z administracją oraz gwarancji cyberbezpieczeństwa. Na koniec odniósł się do informacji o śmierci prof. Adama Strzembosza, byłego I prezesa Sądu Najwyższego, oddając mu hołd. – Wobec śmierci każdego człowieka należy pochylić głowę z szacunkiem – zaznaczył.
Z Tallina,
Michał Kłosowski
