Ważne rocznice między 14 i 20 lipca

Pamięć o przeszłości, przełomowych odkryciach, spektakularnych zwycięstwach jak i sromotnych porażkach oraz wpływowych osobach kształtuje teraźniejszość. Dlatego przypominamy ważne rocznice w dniach od 14 do 20 lipca.

Ważne rocznice 14 lipca

.1683 – Wojska tureckie rozpoczęły oblężenie Wiednia. Po dwóch miesiącach zakończyło je nadejście wojsk koalicji pod wodzą króla Polski Jana III Sobieskiego i zwycięska bitwa na przedpolu stolicy Austrii.

1789 – Od zburzenia Bastylii w Paryżu rozpoczęła się rewolucja francuska, jedno z najważniejszych wydarzeń w nowożytnych dziejach Europy, z dużym wpływem na wydarzenia w Polsce.

1844 – W Warszawie u zbiegu ulicy Marszałkowskiej i Alej Jerozolimskich rozpoczęła się budowa Dworca Wiedeńskiego, początkowej stacji kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Autorem projektu był Henryk Marconi.

1874 – Urodził się Jerzy Żuławski, twórca okresu Młodej Polski, autor jednych z pierwszych polskich powieści fantastycznych: „Na srebrnym globie”, „Zwycięzca”, „Stara Ziemia”.

1887 – W Warszawie wydana została pierwsza książka do nauki języka esperanto „Język międzynarodowy”, jej autorem był Ludwik Zamenhof.

1894 – We Lwowie drużyny „Sokoła” Lwów i „Sokoła” Kraków rozegrały pierwszy mecz w historii polskiego futbolu. Trwał tylko sześć minut – do zdobycia gola przez reprezentującego lwowski zespół Włodzimierza Chomickiego.

1905 – W Warszawie urodził się Jerzy Borejsza, działacz KPP, PPR i PZPR, po II wojnie światowej jedna z najbardziej wpływowych osób w polskiej kulturze. Twórca Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, dziennika „Rzeczpospolita” (wtedy organu PKWN) i tygodnika „Odrodzenie”, a w 1948 r. inicjator Światowego Kongresu Intelektualistów w Obronie Pokoju.

1911 – W Warszawie urodził się Tadeusz Fijewski, aktor, odtwórca ról Ignacego Rzeckiego (w filmie i serialu telewizyjnym), pana Anatola w filmach Jana Rybkowskiego i Wojciecha Grzelaka w powieści radiowej „Matysiakowie”. W czasie II wojny światowej więzień niemieckich obozów w Dachau i Oranienburgu.

1920 – Wojna polsko-bolszewicka: Armia Czerwona zajęła Wilno.

1926 – Urodził się Jan Krenz. Przez 15 lat szef Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach (obecnie NOSPR), a następnie dyrektor artystyczny Teatru Wielkiego w Warszawie. Gościnnie dyrygował też orkiestrami Filharmonii Narodowej, Sinfonia Varsovia, Berliner Philharmoniker i innymi. Komponował – m.in. muzykę do filmów Andrzeja Wajdy „Popiół i diament” oraz „Kanał”.

1928 – W Warszawie urodziła się Lucyna Winnicka, aktorka i dziennikarka, odtwórczyni głównych ról w filmach „Pociąg”, „Matka Joanna od Aniołów”, „Gra”, żona reżysera Jerzego Kawalerowicza.

1930 – W Milanówku pod Warszawą zmarł Władysław Leopold Jaworski, galicyjski polityk konserwatywny, prezes Naczelnego Komitetu Narodowego, członek Polskiej Akademii Umiejętności.

1937 – W Warszawie urodziła się Teresa Lipowska, aktorka filmowa i teatralna, związana z teatrami Ludowym, Nowym i Syrena oraz z kabaretem „Dudek”. Popularność przyniosły jej role w filmach „Hasło KORN”, „Rzeczpospolita babska” i w serialu „M jak miłość”.

1943 – Prezydent Władysław Raczkiewicz mianował Stanisława Mikołajczyka premierem Rządu RP na uchodźstwie.

1943 – Zbrodnia wołyńska: we wsiach Kołodno Lisowszczyzna i Kołodno Siedlisko (pow. Krzemieniec) UPA zamordowała 320-500 Polaków.

1944 – W Milanówku w wyniku denuncjacji gestapo aresztowało współpracowników Biura Informacji i Propagandy KG AK: Halinę Krahelską i prof. Marcelego Handelsmana.

1958 – W Krakowie urodziła się Elżbieta Zającówna, aktorka, debiutowała jako Natalia w filmie Juliusza Machulskiego „Vabank”, a popularność przyniosły jej role w „Seksmisji” i „Nadzorze”.

1989 – W Warszawie zmarł Artur Sandauer, prozaik, krytyk literacki, tłumacz, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, propagator twórczości Witolda Gombrowicza i Brunona Schulza, sygnatariusz Listu 34, autor „Śmierci liberała”, „Bez taryfy ulgowej”, „Bóg, Szatan, Mesjasz i ?”.

1999 – W Krakowie zmarł Władysław Hasior – rzeźbiarz, malarz, scenograf, artysta związany z Podhalem; twórca kapliczek, rzeźb plenerowych i pomników m.in. „Rozstrzelanych Partyzantów”, „Ratowników górskich”, „Płonącej Piety” i „Słonecznego rydwanu”; jego prace są m.in. w zbiorach muzeów w Sztokholmie, Helsinkach, Rzymie i Mediolanie.

2004 – W Warszawie zmarł inżynier Tadeusz Sołtyk, konstruktor lotniczy, autor m.in. projektu samolotu PZL TS-11 Iskra.

2009 – W Warszawie zmarł Zbigniew Zapasiewicz, aktor, reżyser i pedagog, odtwórca ról docenta Szelestowskiego w „Barwach ochronnych”, Wiktora Lewena w „Matce Królów”, kapitana Wagnera w „C.K. Dezerterzy”.

2009 – Jerzy Buzek został wybrany na przewodniczącego Parlamentu Europejskiego.

2017 – W Gouldsboro w USA zmarła Julia Hartwig, poetka, eseistka, tłumaczka literatury pięknej z języka francuskiego i angielskiego.

2023 – W Warszawie w wieku 109 lat zmarł płk Kazimierz Klimczak, ps. „Szron”, żołnierz września 1939 r. (ciężko ranny w bitwie nad Bzurą), Armii Krajowej, najdłużej żyjący uczestnik Powstania Warszawskiego.

Ważne rocznice 15 lipca

.1410 – Pod Grunwaldem wojska polsko-litewskie, wspierane przez oddziały ruskie, czeskie i tatarskie, pod wodzą króla Władysława Jagiełły pokonały wojska Zakonu Krzyżackiego.

1646 – Maria Ludwika Gonzaga została koronowana na królową Polski; była żoną króla Władysława IV Wazy, a po jego śmierci – Jana Kazimierza. Założyła „Merkuriusza Polskiego” (pierwszą polską gazetę), sprowadziła do Polski zakony wizytek, księży misjonarzy oraz sióstr miłosierdzia. Damą dworu była u niej późniejsza żona Jana III Sobieskiego – Marysieńka.

1745 – W Misy-Faut-Yonne we Francji urodził się Jean-Pierre (Jan Piotr) Norblin, malarz, rysownik, grafik; przez ponad 30 lat mieszkał i tworzył w Polsce, do której przyjechał w 1774 r.; malował m.in. pejzaże i scenki z życia dworskiego.

1809 – Wojna polsko-austriacka: Książę Józef Poniatowski wkroczył do Krakowa na czele oddziałów Księstwa Warszawskiego.

1854 – W Radomiu urodził się Jacek Malczewski – malarz, rysownik, jeden z głównych przedstawicieli symbolizmu polskiego; jego najwybitniejsze prace to „Melancholia”, „Błędne koło”, „Chrystus i samarytanka”; pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce w Krakowie.

1861 – Zmarł książę Adam Jerzy Czartoryski, od upadku Powstania Listopadowego przywódca Hotelu Lambert – obozu polskiej emigracji politycznej. Wcześniej minister spraw zagranicznych Rosji i bliski współpracownik cara Aleksandra I, zwolennik opcji antynapoleońskiej. W czasie Powstania Listopadowego prezes Rządu Narodowego.

1871 – W Warszawie urodził się Henryk Arctowski, geograf, geolog, podróżnik, jeden z pionierów polskich badań polarnych.

1876 – We Lwowie zmarł Aleksander Fredro, komediopisarz, poeta i pamiętnikarz, autor m.in. „Zemsty”, „Ślubów panieńskich”, „Dożywocia” i pamiętnika „Trzy po trzy”. Żołnierz armii Księstwa Warszawskiego, uczestnik kampanii rosyjskiej 1812 roku.

1908 – W Poznaniu urodził się Henryk Zygalski, matematyk, kryptolog, współautor złamania kodu niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma”.

1910 – W Krakowie podczas obchodów 500-lecia zwycięskiej bitwy pod Grunwaldem odsłonięto ufundowany przez Ignacego Paderewskiego Pomnik Grunwaldzki. W czasie uroczystości odbyło się pierwsze publiczne wykonanie „Roty”, pieśni autorstwa Feliksa Nowowiejskiego i Marii Konopnickiej.

1918 – W Rostowie urodziła się Lidia Zamkow, reżyserka teatralna, aktorka, pedagog; jako aktorka debiutowała w 1944 roku w Krakowie w sztuce „Freuda teoria snów” Antoniego Cwojdzińskiego, jej debiutem reżyserskim była „Omyłka” według Bolesława Prusa zrealizowana w 1948 roku w Teatrze Powszechnym TUR.

1936 – W Warszawie urodziła się Krystyna Chojnowska-Liskiewicz, żeglarka, jako pierwsza kobieta samotnie opłynęła Ziemię (1976-1978).

1936 – W Elżbiecinie pod Łomżą urodził się Tadeusz Walasek, bokser, siedmiokrotny mistrz Polski, mistrz Europy w wadze średniej, dwukrotny medalista olimpijski.

1938 – W Wołczynie (obecnie Białoruś) zostały pochowane przywiezione z Leningradu szczątki Stanisława Augusta Poniatowskiego, na polecenie władz II Rzeczypospolitej odbyło się to w tajemnicy i bez żadnych uroczystości.

1943 – W Sielcach nad Oką odbyła się przysięga żołnierzy 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, formacji utworzonej za pozwoleniem ZSRR.

1943 – Powstało Kierownictwo Walki Podziemnej ośrodek dyspozycyjny Komendy Głównej AK, kierujący całością konspiracyjnych działań bojowych.

1955 – W Gdańsku urodził się Maciej Dejczer, reżyser, twórca filmów „300 mil do nieba”, „Bandyta”.

1956 – We Wrocławiu odsłonięto pochodzący ze Lwowa pomnik Aleksandra Fredry.

1959 – W Zagórzu (obecnie dzielnica Sosnowca) elektryk Stanisław Jaros usiłował dokonać zamachu na goszczącego w Polsce I sekretarza KC KPZR Nikitę Chruszczowa; na trasie przejazdu eksplodował ładunek, który ranił jedną osobę.

1960 – W Łodzi w Hali Sportowej odbył się pierwszy publiczny pokaz filmu „Krzyżacy” w reżyserii Aleksandra Forda.

1961 – Sejm przyjął ustawę o nowym systemie oświaty i wychowania, która usunęła ze szkół naukę religii; reforma wprowadzała też ośmioklasową szkołę podstawową.

1963 – Wybuch epidemii ospy we Wrocławiu. Do jej opanowania zmarło siedem osób.

1987 – Sejm przyjął ustawę o rzeczniku praw obywatelskich.

1989 – W Lublinie zmarła Maria Kuncewiczowa, pisarka, autorka „Dwóch księżyców” i „Cudzoziemki”, laureatka Złotego Wawrzynu Polskie Akademii Literatury.

1995 – W Czymanowie w powiecie wejherowskim odbyła się pierwsza edycja Przystanku Woodstock, jednego z największych festiwali rockowych w Polsce.

2015 – Sąd w Lüneburgu skazał na 4 lata więzienia niemieckiego strażnika niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady KL Auschwitz-Birkenau Oskara Gröninga, oskarżonego o pomocnictwo w zamordowaniu 300 tys. osób.

Ważne rocznice 16 lipca

.1342 – Zmarł Karol Robert, król Węgier z dynastii andegaweńskiej, mąż Elżbiety Łokietkówny, dziadek Jadwigi Andegaweńskiej, koronowanej w 1384 roku na króla Polski.

1683 – Król Jan III Sobieski położył kamień węgielny pod budowę zespołu klasztornego kapucynów w Warszawie. Po zwycięstwie pod Wiedniem kościół stał się wotum wdzięczności Bogu za pomoc w odniesionym triumfie.

1894 – Urodził się Henryk Sławik, w czasie II wojny światowej jeden z organizatorów pomocy dla polskich uchodźców (także Żydów – obywateli RP) na Węgrzech. W 1944 r. aresztowany przez Niemców i zgładzony w obozie koncentracyjnym. Pośmiertnie uhonorowany Orderem Orła Białego (przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego), Złotym Medalem Kongresu USA i tytułem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. W młodości uczestnik powstań śląskich, w okresie międzywojennym jeden z liderów PPS na Górnym Śląsku.

1922 – W Katowicach podpisano Akt Objęcia Górnego Śląska przez Polskę.

1928 – W Olsztynie urodził się Andrzej Zawada, pionier alpinizmu zimowego, kierownik wyprawy, w czasie której Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki dokonali pierwszego w historii zimowego wejścia na Mount Everest.

1933 – Rozgłośnia Polskiego Radia we Lwowie rozpoczęła nadawanie audycji „Wesoła Lwowska Fala”.

1941 – Urodził się Damian Damięcki, aktor, syn Ireny Górskiej i Dobiesława Damięckiego, mąż śpiewaczki operetkowej Grażyny Brodzińskiej, znany z filmów „Nowy” i „W każdą pogodę”.

1942 – W Paryżu rozpoczęła się największa obława na ludność pochodzenia żydowskiego. Ponad 13 tys. Żydów, w tym ponad 4 tys. dzieci, wywieziono do obozu zagłady Auschwitz.

1943 – W Newark odbył się pogrzeb gen. Władysława Sikorskiego.

1957 – Urodził się Włodzimierz Smolarek, jeden z najlepszych polskich piłkarzy w latach 80. Z reprezentacją narodową zdobył trzecie miejsce na Mistrzostwach Świata w 1982 r., a z Widzewem Łódź dwa razy mistrzostwo Polski.

1976 – Pierwsze procesy sądowe robotników uczestniczących w czerwcowych protestach w Radomiu i Ursusie.

1980 – W Lublinie wybuchł strajk kolejarzy, do którego przyłączyły się inne zakłady pracy.

1984 – Wyrok w sprawie zabójstwa 19-letniego maturzysty Grzegorza Przemyka, który w maju 1983 r. został zatrzymany i pobity przez milicjantów. Sąd odrzucił zarzuty pod adresem milicjantów; a skazał dwóch sanitariuszy pogotowia, którzy wieźli Przemyka z komisariatu do szpitala.

1992 – W Klinice Otolaryngologii Akademii Medycznej w Warszawie przeprowadzono pierwszą w Polsce operację wszczepienia implantu ślimakowego.

1997 – Prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał Konstytucję RP.

2004 – Zmarła Maria Turlejska, historyk, socjolog, żołnierz Gwardii i Armii Ludowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego.

2010 – Zmarł Kazimierz Imieliński, twórca polskiej seksuologii, autor licznych podręczników, organizator pierwszej akademickiej placówki seksuologicznej – Zakładu Seksuologii w Akademii Medycznej w Krakowie.

2014 – W Warszawie zmarł Szymon Szurmiej, aktor i reżyser, od 1969 roku do śmierci dyrektor Teatru Żydowskiego w Warszawie.

Ważne rocznice 17 lipca

.1399 – W Krakowie w wieku 25 lat zmarła królowa Jadwiga Andegaweńska; kanonizowana przez papieża Jana Pawła II w 1997 r.

1852 – Otwarcie linii kolejowej z Gdańska do Bydgoszczy.

1862 – W majątku Pieczyska w powiecie grójeckim urodził się Czesław Tański, konstruktor lotniczy, popularyzator lotnictwa; malarz.

1879 – W Krakowie zmarł Maurycy Gottlieb, polski malarz pochodzenia żydowskiego, uczeń Jana Matejki.

1918 – W Stanisławowie urodził się Zenon Wiktorczyk, aktor, dziennikarz i satyryk, żołnierz kampanii wrześniowej i Powstania Warszawskiego, założyciel Teatru Buffo autor i konferansjer „Podwieczorku przy mikrofonie”, odtwórca roli Ministra w filmie „Miś”.

1932 – We Lwowie urodził się Wojciech Kilar, kompozytor, autor takich dzieł jak „Missa pro pace”, poematy symfoniczne „Krzesany” i „Kościelec”, oraz muzyki do 130 filmów (m.in. „Pan Tadeusz” Wajdy ze słynnym polonezem oraz „Ziemia obiecana”, „Korczak” i „Zemsta” tego samego reżysera, „Drakula” Coppoli, „Cwał” Zanussiego”, „Sól ziemi czarnej”, „Perła w koronie”, Paciorki jednego różańca” i Śmierć jak kromka chleba” Kutza, a także „Dziewiąte wrota” i „Pianista” Polańskiego). Przez prezydenta Bronisława Komorowskiego odznaczony Orderem Orła Białego.

1934 – We Lwowie urodził się Ryszard Filipski, aktor, Hubal w filmie Bohdana Poręby, wachmistrz Soroka w „Potopie” Jerzego Hoffmana i Józef Piłsudski w wyreżyserowanym przez siebie „Zamachu stanu”.

1936 – Wybuchła wojna domowa w Hiszpanii; początek wojskowego przewrotu gen. Francisco Franco.

1937 – W Małkini urodził się Stanisław Tym, aktor, satyryk, reżyser, scenarzysta, felietonista, autor tekstów dla teatru STS, kabaretów Dudek i Owca. Odtwórca roli kaowca w „Rejsie” Marka Piwowskiego oraz Ryszarda Ochódzkiego w „Misiu” Stanisława Barei.

1943 – Gen. Tadeusz Bór-Komorowski został komendantem głównym Armii Krajowej.

1944 – NKWD podstępnie aresztowało dowódcę Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej płk. Aleksandra Krzyżanowskiego „Wilka”, a jego żołnierzy rozbroiło.

1945 – W Poczdamie rozpoczęła się konferencja przywódców Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i ZSRR. Zadecydowała o powojennym porządku świata, potwierdziła nowe granice Polski.

1945 – Wojsko Polskie wkroczyło do Górnej Orawy i Spisza.

1977 – W Palma de Mallorca zmarł Witold Małcużyński, pianista; w 1937 r. zajął trzecie miejsce na Międzynarodowym Konkursie im. Fryderyka Chopina.

1987 – W Warszawie zmarł Jerzy Dobrowolski, aktor, reżyser, satyryk, twórca kabaretów „Koń” i „Owca”, współpracownik radiowej „Trójki”, odtwórca roli Jerzego Dąbczaka w filmie „Nie ma róży bez ognia”.

1990 – Pierwszy węzeł polskich serwerów akademickich PLEARN został podłączony do European Academic Research Network.

1995 – W Warszawie zmarł Jerzy Michotek, aktor, piosenkarz, reżyser programów telewizyjnych i estradowych.

1998 – W Rzymie pod egidą ONZ konferencja 162 państw powołała Międzynarodowy Trybunał Karny z siedzibą w Hadze; który ma za zadanie sądzenie winnych zbrodni ludobójstwa, zbrodni przeciw ludzkości i zbrodni wojennych.

2009 – W Oxfordzie zmarł prof. Leszek Kołakowski, filozof, historyk idei, eseista, autor „Głównych nurtów marksizmu”; w 1966 r. wydalony z PZPR i pozbawiony prawa nauczania; w latach 1971-1991 wykładowca Uniwersytetu Oksfordzkiego.

2020 – W Rzymie zmarł kardynał Zenon Grocholewski – współpracownik papieży Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka. W latach 1982–1999 był sekretarzem Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej w Watykanie, a następnie w latach 1999–2015 prefektem Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej.

Ważne rocznice 18 lipca

.1651 – W Krakowie został wbity na pal Aleksander Kostka-Napierski, przywódca zdławionego powstania chłopskiego na Podhalu.

1792 – Pod Dubienką wojska polskie dowodzone przez gen. Tadeusza Kościuszkę pokonały korpus rosyjski gen. Michaiła Kachowskiego.

1870 – Urodził się Emil Młynarski, dyrygent, skrzypek, kompozytor; w latach 1919-1929 dyrektor Opery Warszawskiej.

1898 – Maria Skłodowska-Curie i Piotr Curie poinformowali o odkryciu nowego pierwiastka – polonu.

1920 – W Wołkowysku urodził się Ludwik Benoit, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. filmów „Ewa chce spać” oraz „Przygody Pana Michała”.

1927 – Urodził się Tadeusz Łomnicki, aktor, reżyser, założyciel i pierwszy dyrektor Teatru Na Woli w Warszawie; odtwórca roli Michała Wołodyjowskiego w filmach „Pan Wołodyjowski”, „Potop”.

1937 – W Gdyni urodził się Jacek Fedorowicz, aktor, satyryk; członek gdańskiego teatru Bim-Bom, współautor programów „Małżeństwo doskonałe” i „Sześćdziesiąt minut na godzinę”, odtwórca głównej roli w filmie „Nie ma róży bez ognia”.

1944 – Oddziały 2. Korpusu Polskiego gen. Andersa wyzwoliły Ankonę, w walkach o to włoskie miasto zginął Adolf Bocheński, pisarz i publicysta.

1969 – Otwarto Centrum Radiowo-Telewizyjne przy ul. Woronicza w Warszawie.

1998 – Sejm przyjął ustawę o nowym podziale administracyjnym kraju; Polskę podzielono na 16 województw, 372 powiaty ziemskie i 64 powiaty grodzkie.

2003 – Wyłączono ostatni pracujący komputer Odra 1305.

Ważne rocznice 19 lipca

.1399 – W krypcie Katedry na Wawelu odbył się wspólny pogrzeb zmarłej 17 lipca królowej Jadwigi Andegaweńskiej i jej nowo narodzonej córki Elżbiety Bonifacji, która zmarła 4 dni wcześniej.

1569 – Na Sejmie w Lublinie książę Prus Albrecht Fryderyk Hohenzollern złożył hołd lenny królowi Zygmuntowi Augustowi.

1655 – Początek „potopu szwedzkiego”; do Rzeczypospolitej wkroczyły wojska szwedzkie pod wodzą króla Karola X Gustawa.

1764 – W Olsztynku (wtedu Hochenstein) urodził się Krzysztof Celestyn Mrongowiusz, pastor, pisarz religijny, obrońca polskości na Warmii i Mazurach, autor podręczników do nauki języka polskiego.

1855 – Zmarł Tomasz Zan, poeta, współzałożyciel Towarzystwa Filomatów, założyciel Związku Promienistych, prezes Zgromadzenia Filaretów (1820-1823); w latach 1824-1837 na zesłaniu.

1934 – W Wilnie urodził się Janusz Christa, rysownik, autor jednego z najpopularniejszych polskich komiksów „Kajko i Kokosz”.

1939 – W Milanówku urodził się Bohdan Cywiński, historyk, publicysta, działacz opozycji antykomunistycznej, redaktor naczelny miesięcznika „Znak” (1973-1977), członek Klubu Inteligencji Katolickiej, współorganizator Towarzystwa Kursów Naukowych; w 1981 r. wicenaczelny (u boku Tadeusza Mazowieckiego) „Tygodnika Solidarność”.

1943 – W KL Auschwitz w odwecie za ucieczkę kilku więźniów i za kontakty z ludnością cywilną esesmani powiesili 12 Polaków.

1972 – Odkrycie bogatych złóż węgla kamiennego na Lubelszczyźnie. Trzy lata później rozpoczęła się budowa kopalni w Bogdance koło Łęcznej.

1974 – O godz. 11.15 uruchomiono zegar na Wieży Zygmuntowskiej odbudowanego Zamku Królewskiego w Warszawie.

1980 – Początek igrzysk olimpijskich w Moskwie, zbojkotowanych przez wiele krajów z powodu agresji ZSRR na Afganistan.

1985 – W Warszawie zmarł Janusz A. Zajdel, pisarz, prekursor nurtu socjologicznego w polskiej literaturze science-fiction; autor powieści „Limes inferior” i „Paradyzja”.

1989 – Wojciech Jaruzelski został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na prezydenta.

1989 – W Londynie zmarł Prezydent RP na uchodźstwie Kazimierz Sabbat; tego samego dnia jako nowy prezydent zaprzysiężony został Ryszard Kaczorowski.

Ważne rocznice 20 lipca

.1792 – W Sannikach w powiecie średzkim urodził się Ignacy Prądzyński, generał, uczestnik kampanii napoleońskich 1809 i 1812 r.; w czasie Powstania Listopadowego szef sztabu armii polskiej; autor projektu budowy Kanału Augustowskiego.

1797 – Pierwsze publiczne wykonanie „Pieśni Legionów Polskich” – utworu napisanego przez Józefa Wybickiego. Na cześć dowódcy tej formacji, gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, pieśń nazwano „Mazurkiem Dąbrowskiego”, a po odzyskaniu niepodległości stała się ona oficjalnym hymnem Polski.

1797 – Urodził się Paweł Edmund Strzelecki, geolog, geograf, podróżnik, odkrywca, wybitny badacz Australii.

1816 – Ukazał się tekst „Pieśni narodowej za pomyślność króla” (chodziło o cara Aleksandra I, który był jednocześnie władcą utworzonego z części ziem polskich Królestwa Polskiego). Dziś utwór ten jest znany pod tytułem „Boże, coś Polskę”.

1888 – W Bielsku urodził się Emil Zegadłowicz, pisarz, poeta, autor powieści „Zmory”.

1904 – W Warszawie urodziła się Hanna Ożogowska, pisarka, autorka popularnych powieści dla młodzieży „Tajemnica zielonej pieczęci”, „Ucho od śledzia” i „Głowa na tranzystorach”.

1917 – Urodził się Józef Bartosik, w czasie II wojny światowej oficer na okrętach „Błyskawica” i „Garland”, w 1948 r. został przyjęty do Royal Navy (brytyjskiej marynarki wojennej) i jako jedyny Polak doszedł w tej formacji do stopnia kontradmirała.

1939 – Wojciech Korfanty został zwolniony przez władze sanacyjne po trzech miesiącach uwięzienia na Pawiaku. Ciężko chory zmarł miesiąc później.

1944 – W Wilczym Szańcu niedaleko Kętrzyna na Mazurach doszło do nieudanego zamachu na Adolfa Hitlera. Bezpośrednim wykonawcą zamachu był pułkownik hrabia Claus Schenk von Stauffenberg.

1948 – W Warszawie urodziła się Anna Chodakowska, aktorka Teatru Narodowego, znana m.in. z roli Antygony w spektaklu Adama Hanuszkiewicza, filmu „Biały mazur”, serialu „W labiryncie” i interpretacji utworów poetyckich Edwarda Stachury.

1952 – W Gdańsku urodziła się Grażyna Łobaszewska, wokalista jazzowa, wykonawczyni przeboju „Czas nas uczy pogody”.

1965 – Jacek Kuroń i Karol Modzelewski zostali skazani przez warszawski sąd na trzy oraz trzy i pół roku więzienia. Podstawą był napisany przez nich „List otwarty do członków PZPR”.

1968 – Na Sanie w Solinie oddano do użytku sztuczny zbiornik o powierzchni ponad 21 km kw.

1982 – Stan wojenny: W Warszawie ogłoszono powstanie Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON).

2016 – W Piasecznie pod Warszawą zmarł Włodzimierz Odojewski, pisarz, autor „Zasypie wszystko, zawieje…”, dziennikarz Radia Wolna Europa, nazywany był „polskim Sołżenicynem”.

Pamiętać jest obowiązkiem, który przychodzi z trudem

.”Patriotyzm pamięci – to przedmiot jednego z kilku ważnych, ale źle prowadzonych polskich sporów” – pisze Prof. Anna CEGIEŁA na łamach Wszystko co Najważniejsze w tekście „Kilka słów o patriotyzmie pamięci„

„Spór ten jest upolityczniony, pozbawiony namysłu nad sensem samego pojęcia oraz refleksji nad znaczeniem patriotyzmu dla moralności społecznej i dla tożsamości narodowej. Polega właściwie na dyskredytowaniu przeciwnika politycznego.”

„Prawica odwołująca się do tej wartości i przypominająca jego ofiarną wersję z czasu wojny jest w nim przedstawiana jako nurt anachroniczny, skupiony na przeszłości, budujący swój mit na klęskach różnych powstań. Liberałowie i lewica – jako obóz walczący z patriotyzmem w każdej jego postaci i uznający polskość za nienormalność. Poważna dyskusja o patriotyzmie jest właściwie niemożliwa. Instrumentalizacja patriotyzmu (oczywiście opatrzonego przydawką, np. bogoojczyźniany, kliniczny albo czekoladowy i kotylionowy) powoduje, że jakaś jego postać staje się własnością jednego obozu i antywartością dla obozu przeciwników. Patriotyzm myli się z moralnością społeczną oraz obywatelską – staje się nim zachowywanie wyznaczonej prędkości na drodze albo płacenie podatku. Taka jego wersja jest bezpieczna – nie grozi wyborem symboli osobowych i nie wymaga wysiłku, mieści się bowiem w ramach wyznaczonych przez prawo i daje natychmiast po spełnieniu obowiązku znakomite samopoczucie” pisze Prof. Anna CEGIEŁA.

LINK DO TEKSTU: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-anna-cegiela-kilka-slow-o-patriotyzmie-pamieci

PAP/TD