Czy Enceladus, księżyc Saturna, skrywa w sobie życie?

Naukowcy z Southwest Research Institute za pomocą Teleskopu Jamesa Webba (JWST), zaobserwowali słup pary wodnej o długości prawie 10 tys. kilometrów, wydobywający się z powierzchni księżyca Saturna, Enceladusa. Badacze planują zbadać występujące tam związki chemiczne i potencjalną możliwość zamieszkania tego oceanicznego świata.

Enceladus – księżyc Saturna

.Podczas badania systemu Saturna, które trwało 13 lat, sonda Cassini odkryła, że Enceladus posiada podpowierzchniowy ocean ciekłej wody. Słupy wody i pary wodnej wybuchały w przestrzeń kosmiczną z pęknięć w lodowej powierzchni księżyca, dzięki temu możliwe było pozyskanie próbek z powierzchni ciała niebieskiego – jak podaje phys.org.

„Enceladus jest jednym z najbardziej dynamicznych obiektów w Układzie Słonecznym i jest głównym celem w poszukiwaniu życia poza Ziemią. Odkąd sonda Cassini po raz pierwszy spojrzała na Enceladusa, nie przestaje nas zadziwiać to, co dzieje się na tym niezwykłym księżycu” – powiedział Christopher Glein z Southwest Research Institute, wiodący ekspert w dziedzinie oceanografii pozaziemskiej.

Po raz kolejny najnowsze obserwacje wykonane za pomocą spektrografu Webba w bliskiej podczerwieni przyniosły niezwykłe wyniki.

„Kiedy patrzyłem na dane, na początku myślałem, że muszę się mylić, to było tak szokujące, aby możliwe było zarejestrowanie słupa wody ponad 20 razy większego od średnicy księżyca” – powiedział Geronimo Villanueva z Centrum Lotów Kosmicznych NASA Goddard i główny autor najnowszej pracy.

Tajemnice Enceladusa

.Czułość narzędzi Teleskopu Webba ujawnia tajemnice skrywane przez Enceladusa i o tym, jak zasila on w wodę cały system Saturna i jego pierścieni. Enceladus okrąża gazowego giganta w ciągu 33 godzin, wypluwając w tym czasie wodę i pozostawiając po sobie lodowy ślad. Pióropusz z wody jest nie tylko ogromny, ale również rozprzestrzenia się po pierścieniu E Saturna.

„Obserwacje przy pomocy Teleskopu Webba po raz pierwszy wizualnie ilustrują, w jaki sposób pióropusze pary wodnej Księżyca odgrywają rolę w tworzeniu z niej torusa. Jest to oszałamiające świadectwo niezwykłych zdolności Webba. Jestem podekscytowany, że mogę być częścią zespołu badawczego, gdy rozpoczynamy nasze poszukiwania możliwych oznak życia i aktywności wodnej na Enceladusie” – powiedziała dr Silvia Protopapa z SwRI, ekspert w dziedzinie analizy składu lodowych ciał w Układzie Słonecznym

Dzięki niesamowitym odkryciom badacze planują dalszą obserwację Enceladusa przy pomocy Teleskopu Jamesa Webba.

„Będziemy szukać konkretnych przesłanek mówiących o tym, czy możliwe jest by istniało tam życie, takich jak sygnatury organiczne i nadtlenek wodoru. Nadtlenek wodoru jest szczególnie interesujący, ponieważ może zapewnić znacznie silniejsze źródła energii metabolicznej niż to, co zidentyfikowaliśmy wcześniej. Cassini nie dał nam jasnej odpowiedzi na temat dostępności tak silnych utleniaczy na Enceladusie” – powiedział Christopher Glein.

„Webb może służyć jako pomost między Cassini a proponowaną misją poszukiwania życia, Orbilander” – powiedział Glein. „Po zakończeniu części badań będziemy mieli lepsze pojęcie czy oceany są rozmieszczone na całej powierzchni Enceladusa, a nie tylko w pobliżu południowego bieguna. Kolejne obserwacje mogą pomóc nam określić, czy Orbilander może uzyskać dostęp do próbek oceanów w pobliżu równika, co może pomóc nam szybciej wrócić na ten księżyc”.

Teleskop Webba

.Zastępca dyrektora ds. rozwoju technologii i profesor w Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk, Piotr ORLEAŃSKI, na łamach „Wszystko co Najważniejsze” twierdzi, że: „Udało się ustawić wszystkie 18 luster Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Stanowią one razem zwierciadło o rozpiętości 6,5 metra. Każde z luster musi być oddzielnie wyjustowane, by móc dobrze zobrazować dane, które pozyskuje. W lipcu 2022 roku zobaczyliśmy pierwsze zachwycające zdjęcia różnego rodzaju obiektów kosmicznych. NASA opublikowało specjalną animację, na której można porównać zdjęcia tych samych obiektów pozyskane za pomocą teleskopu Hubble’a i Webba. Dopiero gdy się porównuje zdjęcia, widać, jaka jest różnica między tymi teleskopami”.

„Teleskopy Hubble’a i Webba różnią się dwoma rzeczami. Nowszy z nich jest większy, w związku z tym jest w stanie obserwować mniejsze obiekty, głównie te, które znajdują się dalej od nas. Widziane przez nas w ten sposób kosmiczne zdarzenia zachodziły w przeszłości – światło potrzebowało milionów lat, by do nas dotrzeć i byśmy mogli te zdarzenia teraz zaobserwować. Można powiedzieć, że widzimy to, co działo się np. 13,5 miliarda lat temu. W przypadku teleskopu Hubble’a było to 12 miliardów lat. Ale nawet obiekty wcześniej zaobserwowane przez teleskop Hubble’a widzimy dziś dzięki teleskopowi Webba znacznie bardziej szczegółowo. Tym, co różni te teleskopy, jest również to, że instrumenty teleskopu Hubble’a pracują w zakresie widzialnym, natomiast Webba w podczerwieni. To jest zupełnie inne spektrum fali elektromagnetycznej. Również dzięki temu można więcej zobaczyć. Jednak tym, co znacznie różni te twa teleskopy, jest ich wielkość – starszy ma dwa metry średnicy, nowszy ponad sześć” – pisze prof. Piotr ORLEAŃSKI w tekście „Kosmos coraz bliżej, także z Polakami„.

Oprac. Emil Gołoś