Czy potrafimy jeszcze żyć bez smartfonów?
Współczesny świat niemal całkowicie przesiąknięty jest obecnością smartfonów. Urządzenia te, które jeszcze kilkanaście lat temu były nowinką technologiczną, dziś stanowią podstawowe narzędzie codziennego życia. Dla jednych to przedłużenie ręki, dla innych – źródło uzależnienia. Szczególnie wyraźnie widać to w dwóch grupach społecznych: młodzieży i dorosłych. Obie korzystają z telefonów intensywnie, ale każda w nieco inny sposób. I choć wiele mówi się o problemie nadużywania technologii, trzeba zadać sobie pytanie – czy naprawdę potrafimy jeszcze funkcjonować bez smartfonów?
Młodzież i smartfony – nierozłączny duet
Dla młodych ludzi smartfon nie jest już tylko narzędziem do komunikacji. To centrum ich życia społecznego, źródło rozrywki, informacji, a często również edukacji. Scrollowanie TikToka, Snapchat, Instagram, wiadomości głosowe na Messengerze – to wszystko tworzy ich cyfrową rzeczywistość. Kontakt z rówieśnikami odbywa się głównie online. Nawet gdy są razem, często każde z nich trzyma telefon w ręce.
Niestety, intensywne korzystanie ze smartfonów przez młodzież niesie też negatywne konsekwencje. Coraz więcej nastolatków ma trudności z koncentracją, odkładaniem gratyfikacji, czy prowadzeniem dłuższych, głębszych rozmów. Relacje są bardziej powierzchowne, a samotność – choć teoretycznie stale „w kontakcie” – staje się powszechnym problemem. Pojawia się również zjawisko lęku przed pominięciem („FOMO”), które skutkuje ciągłą potrzebą bycia online.
Dorośli też nie są bez winy
Choć młodzież często bywa krytykowana za „życie w telefonie”, dorośli również są mocno uzależnieni od swoich urządzeń. Dla wielu smartfon to narzędzie pracy, organizator dnia, źródło informacji i kontaktu ze światem. Ale równie często jest on ucieczką od codziennych obowiązków, samotności, stresu. Scena, w której rodzic przegląda wiadomości przy stole, a dziecko ogląda bajki – nikogo już nie dziwi. I tu również cierpią relacje, szczególnie rodzinne. Dzieci mają coraz mniej uważnych rozmów z dorosłymi, a wspólny czas często ogranicza się do „bycia obok siebie”, a nie „ze sobą”.
Dzieci ze smartfonem w dłoni
Jeszcze bardziej niepokojący jest trend widoczny wśród najmłodszych. Coraz częściej można zobaczyć kilkuletnie dzieci, które doskonale obsługują YouTube, potrafią przeskakiwać reklamy i wybierać swoje ulubione kreskówki. Dla rodziców to często wygodne rozwiązanie – telefon uspokaja, zajmuje, pozwala odpocząć. Ale zbyt wczesny i niekontrolowany kontakt z technologią może wpłynąć na rozwój dziecka: zaburzać koncentrację, ograniczać wyobraźnię i rozwój umiejętności społecznych.
Jak wpływa to na nasze życie?
Smartfony zmieniły sposób, w jaki funkcjonujemy. Z jednej strony ułatwiają życie: umożliwiają szybki kontakt, dostęp do informacji, naukę, pracę zdalną, czy zakupy online. Z drugiej – mogą pochłaniać ogromne ilości czasu i energii. Zamiast budować głębokie relacje, często gubimy się w ciągłym przewijaniu ekranu. Koncentracja spada, sen się pogarsza, a nasze relacje – choć liczniejsze niż kiedykolwiek – bywają mniej autentyczne.
Czy to tylko zagrożenie?
Choć łatwo skupić się na negatywach, warto spojrzeć na smartfony również z perspektywy postępu. To narzędzie, które zmieniło świat. Dzięki niemu edukacja i praca są bardziej dostępne, komunikacja szybsza, a wiele codziennych spraw – prostszych. Smartfon sam w sobie nie jest ani dobry, ani zły. To sposób, w jaki z niego korzystamy, decyduje o tym, czy będzie nam służył, czy szkodził.
Podsumowanie
Czy potrafimy jeszcze żyć bez smartfonów? Pewnie tak – ale czy chcemy? Czy warto? Świat idzie naprzód, a technologia jest jego nieodłączną częścią. Nie chodzi więc o rezygnację z niej, ale o nauczenie się mądrze z niej korzystać. O równowagę. O momenty offline. O prawdziwe rozmowy bez przerywania ich powiadomieniami. O bycie bardziej obecnym – dla siebie i dla innych. Smartfony zostaną z nami na zawsze, ale to my decydujemy, w jakiej roli – narzędzia, czy władcy naszego czasu.
Mateusz Andrycht
Tekst powstał przy współpracy z AppleHome.pl – Serwisem iPhone z Warszawy.
