Eksperci odrzucają projekt witraży współczesnych w Notre-Dame
Francuska Komisja ds. dziedzictwa i architektury odrzuciła projekt zastąpienia sześciu XIX-wiecznych witraży w paryskiej katedrze Notre-Dame witrażami współczesnymi. Rekomendacja komisji może przesądzić o zatrzymaniu projektu.
.W marcu 2024 r. minister kultury, Rachida Dati, powołała komitet, mający wyznaczyć artystę, który wykona sześć witraży współczesnych do odbudowywanej katedry Notre-Dame. Projekt umieszczenia witraży współczesnych w kaplicach bocznych katedry zapowiedział prezydent Emmanuel Macron w grudniu 2023 r. i od początku wywoływał on polemikę. Oprócz kwestii wprowadzenia współczesnych elementów do katedry, dyskusje wywoływał również fakt, że miałyby one zastąpić XIX-wieczne witraże, które nie zostały zniszczone w wyniku pożaru katedry w 2019 r.
W czwartek 11 lipca, francuska Komisja ds.dziedzictwa i architektury (Commission du patrimoine et de l’architecture) odrzuciła projekt zastąpienia sześciu XIX-wiecznych witraży w paryskiej katedrze Notre-Dame witrażami współczesnymi. Głosowanie nad projektem odbyło się po przestudiowaniu przez komisję raportu, opracowanego przez historyka sztuki, Alexandre’a Gady. Motywem odrzucenia projektu wprowadzenia witraży współczesnych był fakt, że nowe witraże miałyby zastąpić te, które powstały w XIX wieku z inicjatywy Viollet-le-Duca i które nie zostały zniszczone w wyniku pożaru katedry.
Raport w sprawie zastąpienia XIX-wiecznych witraży w katedrze Notre-Dame witrażami współczesnymi oparty jest o Kartę Wenecką, określającą zasady konserwacji i renowacji zabytków, przyjętą przez Francję w 1965 r. Konwencja zaleca, aby nie niszczyć elementu, który wpisany jest do rejestru zabytków (jak jest w przypadku XIX-wiecznych witraży z katedry Notre-Dame), aby zastąpić go elementem współczesnym.
Decyzja komisji jest jedynie rekomendacją, jednak ostatecznie może przesądzić o już niepewnej przyszłości projektu witraży współczesnych w katedrze Notre-Dame. Projekt, od początku wzbudzający polemikę, ugrzązł w miejscu po rozwiązaniu francuskiego parlamentu przez Emmanuela Macrona 9 czerwca. Odrzucenie projektu przez ekspertów z Komisji ds.dziedzictwa i architektury może go zatem całkowicie zatrzymać.
Wciąż nie jest wiadome, czy do katedry Notre-Dame powrócą wszystkie XIX-wieczne witraże czy część z nich zostanie zastąpiona witrażami współczesnymi. Minister kultury, Rachida Dati, wyznaczyła w marcu komitet artystyczny, odpowiedzialny za wyłonienie autora witraży do katedry spośród 83 kandydatów, w tym znanych artystów, jak Daniel Buren, Jean-Michel Alberola czy Yan Pei-Ming. 27 czerwca powstała finałowa lista 5 kandydatów, której nie podano do wiadomości publicznej. Artysta, który miałby stworzyć nowe witraże do katedry, miał zostać wybrany w listopadzie. Zmiany we francuskich instytucjach państwowych, związane z rozwiązaniem parlamentu i wyborem nowego rządu, mogą jednak opóźnić termin wyłonienia artysty bądź całkowicie zatrzymać projekt.
.Katedra Notre-Dame w Paryżu została częściowo zniszczona w wyniku pożaru 15 kwietnia 2019 r. Po pięciu latach prac, katedra zostanie ponownie otwarta 8 grudnia 2024 r.
Julia Mistewicz-Delanne
