Katedry fascynują pewną formą geniuszu - Mathieu Lours
“Francja znana jest przede wszystkim z gotyku, ze szczególnym uwzględnieniem epoki między 1130 a 1280 r. Ten złoty wiek oznacza, że jedna po drugiej budowane są katedry, a czasami odpowiadają one sobie nawzajem, tworząc ciągłość między sobą” – pisze Mathieu Lours.
Katedry są świadkami historii Francji
.Mathieu Lours jest francuskim historykiem, autorem książek o historii architektury sakralnej. Jego najnowsza książka, “Rebâtir Notre-Dame de Paris” poświęcona jest odbudowie katedry Notre-Dame w Paryżu. Katedra, zniszczona przez pożar w 2019 r., zostanie ponownie otwarta 8 grudnia.
Jak wspomina Mathieu Lours w wywiadzie dla “Le Figaro”, podczas pożaru katedry Notre-Dame 15 kwietnia 2019 r. miał “poczucie przeżywania momentu historycznego”. “Ten pożar był jednocześnie przerażający i fascynujący. Ten stan osłupienia musiał być podobny do tego, który odczuwano podczas pożaru katedry w Chartres w XII wieku czy w Reims w 1914 r. W Paryżu ludzie klękali i modlili się. To noc, której się nie zapomina” – stwierdza.
Zdaniem historyka, w katedrach fascynująca jest ich różnorodność, “pewna forma geniuszu, niezależnie od ich położenia geograficznego”. “Katedra jest niezwykłym mechanizmem. Mechanizmem liturgicznym, przeznaczonym do utrzymania praktyki kulturowej; mechanizmem teologicznym, który ilustruje wielkie wydarzenia historii Kościoła i jego doktrynę o Odkupieniu; mechanizmem architektonicznym, z jego wyjątkowymi ambicjami” – ocenia. Jak podkreśla Mathieu Lours, katedry są świadkami historii. “Wiemy, że we Francji wszystkie wielkie osady Galów miały własną katedrę, jak w Arles, Autun, Lyonie czy Lutecji. Aix-en-Provence, Fréjus, Poitiers czy Riez są rzadkimi przykładami, w których wciąż istnieje baptysterium” – zaznacza.
Złoty wiek gotyckich katedr we Francji
.“Francja znana jest przede wszystkim z gotyku, ze szczególnym uwzględnieniem epoki między 1130 a 1280 r. Ten złoty wiek oznacza, że jedna po drugiej budowane są katedry, a czasami odpowiadają one sobie nawzajem, tworząc ciągłość między sobą. Architekt ma decydujące słowo w projekcie. Kamieniarz z kolei odpowiedzialny jest za plan obrabiania i układania kamieni. Pracuje przy tym również około trzydziestu murarzy i około stu pomocników. Ponieważ prace prowadzone były przez następujące po sobie etapy, te siły robocze były wystarczające. Sztuka romańska zakorzeniła się bardziej w Niemczech, np. w Moguncji i Bambergu, czy we Włoszech, np. w Parmie i Modenie. We Francji, były również wybory paradoksalne: na przykład w miejscowości Langres, budowa katedry romańskiej rozpoczęła się około 1150 r., w momencie narodzin gotyku; zdecydował o tym urzędujący wówczas biskup, niewątpliwie kierowany swoim bardziej tradycyjnym gustem” – tłumaczy.
Jak przypomina, “skłanianie do wiary nie jest najmniej ważnym z powołań katedry”, która “dąży do potrójnego celu: wzbudzania emocji, nauczania i przyciągania”. “Należy pamiętać, że w średniowieczu katedry funkcjonowały niemal 24 godziny na dobę. W Notre-Dame codziennie odprawiane było około stu mszy, ponieważ każdy z kapłanów, służących w katedrze, musiał odprawić mszę w jednej z kaplic, oprócz siedmiu nabożeństw i dwóch mszy kapitulnych, odprawianych w chórze” – tłumaczy.
.Zdaniem historyka, zwiedzanie katedr może być również “drogą duchową, tak bardzo są w tych miejscach obecne duchowość, sztuka i historia”. “Aby być tym przesiąkniętym, należy jednak dokonać pewnej zmiany perspektywy: nie opierać się wyłącznie na współczesności, ale spróbować zanurzyć się w dawnych wiekach, aby zrozumieć siłę tego, co wciąż trwa” – podkreśla.
Julia Delanne
