„Nie tylko Ulmowie” – cykl filmowy IPN

„Ukryli osiemnastu Żydów” to szósty odcinek cyklu filmowego IPN „Nie tylko Ulmowie”, który jest już dostępny na kanale IPNtv. Opowiada o rodzinie Andrzejczyków, która ukrywała 18 Żydów.

Instytut Pamięci Narodowej przybliży historię rodziny Andrzejczyków

.Film „Ukryli osiemnastu Żydów” przedstawia historię ośmioosobowej rodziny Franciszka i Stanisławy Andrzejczyków z miejscowości Czyżew – Sutki w pow. Wysokie Mazowieckie.

Jesienią 1942 r., gdy na Białostocczyźnie trwała masowa likwidacja gett, w domu Franciszka Andrzejczyka pojawili się trzej jego dobrzy znajomi: Judel Węgorz, mężczyzna o nazwisku Szczupakiewicz i mężczyzna nazywany Moniek, którzy starali się ocalić swoje życie. Poprosili rolnika, aby ten zgodził się ukryć w swoim gospodarstwie nie tylko ich, ale i innych zbiegów. Andrzejczyk udzielił im pomocy – zgodził się, by w jego domu ukryło się łącznie 18 osób.

Dla uciekinierów przygotowano dwa podziemne schrony – jeden pod domem, a drugi w stojącej blisko niego piwnicy na ziemniaki. „Piekliśmy ogromną ilość chleba, a żywność przygotowywaliśmy w ogromnych kotłach” – wspominała po latach jedna z córek małżeństwa.

20 marca 1943 r. w gospodarstwie zjawili się niemieccy żandarmi z posterunku w Czyżewie. Gdy rolnik zaprzeczył, że ukrywa Żydów, żandarmi rozpoczęli rewizję. W pewnym momencie jeden z nich oddał w kierunku Franciszka serię strzałów z pistoletu maszynowego, pozbawiając go życia. Wszyscy ukrywani Żydzi również zostali schwytani i zabici, a bliscy zamordowanego Franciszka dotkliwie pobici, obrabowano także ich dom z odzieży, obuwia i cennych przedmiotów. Z kolei wdowę i dzieci poinformowano, że ich cały majątek przechodzi na własność niemieckich władz okupacyjnych.

Projekt „Nie tylko Ulmowie” uczci pamięć bohaterów czasu Zagłady

.Kolejne odcinki prezentowane będą do końca maja w każdy piątek o godzinie 10.

W komunikacie podkreślono, że „Instytut Pamięci Narodowej cyklem filmowym Nie tylko Ulmowie oddaje hołd ofiarom Zagłady, a także Polakom, którzy stracili życie, by chronić życie swoich żydowskich współobywateli w okresie zbrodniczej okupacji niemieckiej na ziemiach polskich”. „Dobitnym przykładem tego okrucieństwa była zbrodnia dokonana przez Niemców na dziewięcioosobowej Rodzinie Ulmów. 80. rocznicę tej zbrodni będziemy obchodzili 24 marca” – przypomniano.

Kolejne odcinki cyklu „Nie tylko Ulmowie” prezentowane będą do końca maja w każdy piątek o godzinie 10. Dotychczas opublikowano filmy: „Czerwone korale” o rodzinach Gądków, Kucharskich, Książków i Nowaków z Wolicy i Wierzbicy k. Miechowa, „Ukrywani uciekli, gospodarze zabici” o rodzinie Balawendrów z Zalesia k. Lubaczowa oraz „Bunkier pod łóżkiem” o rodzinie Kobylców z Michałkowic k. Katowic.

Naukowcy oceniają, że Niemcy w czasie II wojnie światowej zamordowali za pomoc Żydom około tysiąca Polaków. Dzięki heroicznej działalności wielu mieszkańców Polski udało się uratować kilkadziesiąt tysięcy polskich obywateli pochodzenia żydowskiego.

Newsletter KULTURA NAJWAŻNIEJSZA

.„Kultura Najważniejsza” to newsletter, w którym podpowiadamy, co warto obejrzeć, co przeczytać, czego posłuchać, ale i czego – posmakować. Odrywając się od codzienności, chcemy przypomnieć o fascynującym świecie kultury i sztuki, na który warto znaleźć czas.

Co innego niż kultura i sztuka może wyrwać nas z codzienności? Co innego pozwoli choć na chwilę uwolnić się od nieustającego biegu i skupić na czymś, co skierowane jest tylko do nas? Chcemy razem, wspólnie z Państwem, wybierać, to co najważniejsze w kulturze. W każdy czwartek, punktualnie o godzinie 21.00 znajdą Państwo w swojej skrzynce e-mailowej zbiór propozycji kulturalnych, które warto uwzględnić podczas planowania weekendu.

Piszemy o najgłośniejszych premierach, przypominamy o klasyce, do której warto wrócić.

Niekiedy proponujemy takie pozycje, które z pewnością Państwo widzieli, ale które naszym zadaniem warto przeanalizować i poznać ponownie.

Zachęcamy do zapisania się do specjalnego, darmowego newslettera „Kultura Najważniejsza”, który pozwoli Państwu zaplanować kulturalny weekend [LINK DO ZAPISÓW].