Nobel z chemii 2024 za badania nad białkami
Tegoroczna nagroda Nobla z dziedziny chemii została przyznana Davidowi Bakerowi (USA), Demisowi Hassabisowi i Johnowi M. Jumperowi (UK) za badania nad białkami. Decyzję ogłosiła 9 października w Sztokholmie Królewska Akademia Nauk.
Nobel z chemii 2024 docenił badaczy białek
.Nobel z chemii 2024 Królewska Akademia Nauk postawiła przyznać amerykańskiemu chemikowi Davidowi Bakerowi „za obliczeniowe projektowanie białek”, oraz Demisowi Hassabisowi i Johnowi M. Jumperowi „za przewidywanie struktury białek”.
W prostym wyjaśnieniu Komitet Noblowski podsumowuje, że tegoroczni laureaci odkryli „sekrety białek dzięki obliczeniom i sztucznej inteligencji”.
Jak zauważył Komitet Noblowski chemicy od dawna marzyli o pełnym zrozumieniu i opanowaniu chemicznych narzędzi życia – białek. „To marzenie jest teraz w zasięgu ręki. Demis Hassabis i John M. Jumper z powodzeniem wykorzystali sztuczną inteligencję do przewidzenia struktury niemal wszystkich znanych białek. David Baker nauczył się, jak opanować elementy budulcowe życia i tworzyć zupełnie nowe białka. Potencjał ich odkryć jest ogromny” – pisze w uzasadnieniu nagrody Komitet.
Przypomina, że białka to „genialne narzędzia chemiczne”. „Zazwyczaj są zbudowane z 20 aminokwasów, które można łączyć na nieskończone sposoby. Wykorzystując informacje zapisane w DNA jako plan, aminokwasy są łączone ze sobą w naszych komórkach, tworząc długie ciągi”.
W wyjaśnieniu specjalistycznym Szwedzka Akademia Nauk zauważa, że niesamowita wszechstronność białek jako narzędzi chemicznych znajduje odzwierciedlenie w ogromnej różnorodności życia. „To, że teraz możemy tak łatwo zwizualizować strukturę tych małych maszyn molekularnych, jest oszałamiające; pozwala nam lepiej zrozumieć, jak funkcjonuje życie, w tym dlaczego rozwijają się niektóre choroby, jak powstaje oporność na antybiotyki lub dlaczego niektóre mikroby mogą rozkładać plastik” – czytamy.
Możliwość tworzenia białek, które są pełne nowych funkcji, jest równie zdumiewająca.
„Może to prowadzić do nowych nanomateriałów, ukierunkowanych leków, szybszego rozwoju szczepionek, minimalnych czujników i bardziej ekologicznego przemysłu chemicznego – aby wymienić tylko kilka zastosowań, które przynoszą największe korzyści ludzkości”.
ad/WszystkocoNajważniejsze
