Porozumienia Sierpniowe 1980. Powolna erozja PRL

Porozumienia sierpniowe miały miejsce 45 lat temu. Teraz senat przyjmuje uchwałę, składając hołd „wszystkim uczestnikom protestów robotniczych, liderom i członkom wielomilionowego ruchu Solidarności”.

Porozumienia sierpniowe upamiętnione uchwałą senatu

.Jak przypomniano w treści uchwały, „w sierpniu 1980 roku przez Polskę przetoczyła się fala protestów robotniczych. Strajki w Stoczni Gdańskiej i innych zakładach pracy w całym kraju były wyrazem sprzeciwu wobec opresyjnego systemu komunistycznego”. Protesty – zaznaczono – doprowadziły do zawarcia Porozumień Sierpniowych pomiędzy robotnikami, a władzami PRL.

Delegacja rządowa zgodziła się m.in. na utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar Grudnia 1970, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury; przyjęto zapis, że nowe związki zawodowe uznają kierowniczą rolę PZPR w państwie; uroczystość podpisania porozumienia transmitowała TVP. Porozumienie, które podpisali przewodniczący MKS Lech Wałęsa i wicepremier Mieczysław Jagielski, w konsekwencji doprowadziło do powstania NSZZ „Solidarność” – pierwszej w krajach komunistycznych, niezależnej od władz, legalnej organizacji związkowej.

Jak przypomniano, ruch „zapoczątkował pokojowe przemiany demokratyczne w Polsce i w całej Europie Środkowo-Wschodniej stając się inspiracją dla milionów ludzi, którzy marzyli o wolności, demokracji i niepodległości”.

45 rocznica walki o polskość

.W 45. rocznicę wydarzeń sierpniowych Senat RP „składa hołd wszystkim uczestnikom protestów robotniczych, liderom i członkom wielomilionowego ruchu Solidarności, wspierającym ich mieszkańcom i bliskim oraz wyraża najwyższe uznanie dla ich odwagi, determinacji i poczucia odpowiedzialności za losy Polski. Pozostajemy wdzięczni wszystkim, którzy dali przykład, że dialog i wspólne poszukiwanie porozumienia stanowią najskuteczniejsze metody rozwiązywania sporów społecznych” – podkreślono w treści uchwały.

Historia „Solidarności”

.Na łamach Wszystko co Najważniejsze w tekście pod tytułem „Podmiotowe dziesięć milionów” prof. Jacques RUPNIK interpretuje historię „Solidarności”. „«Solidarność» nie miała w 1980 r. żadnej szansy na to, by przejąć władzę w kraju, ale zyskała wpływ na rzeczywistość” – pisze.

„To, co świat zobaczył w 1980 roku, rozpoczęło się w 1968 r. To był rok studenckich strajków na Zachodzie i protestów na Wschodzie. Po obu stronach żelaznej kurtyny wyglądały one inaczej, miały też inne cele, ale w konsekwencji doprowadziły do głębokich zmian na całym kontynencie” – twierdzi prof. Jacques RUPNIK.

„Strajki robotników w Polsce w 1980 r. i legalizacja «Solidarności» były dalszą częścią tego procesu. Niezbicie pokazały, że Polacy przestali wierzyć, że system komunistyczny jest w stanie samodzielnie się zreformować, że rządząca krajem partia ma zdolność do autokorekty. Ostatecznie uznali, że socjalizm realny nie jest metodą rozwiązywania jakichkolwiek problemów, przede wszystkim gospodarczych” – pisze profesor.

.„Wcześniej w Polsce obowiązywała niepisana, kompromisowa umowa między reżimem i dużą częścią społeczeństwa. Obywatele nie wtrącali się do polityki, w zamian rządząca partia robotnicza dbała o to, by ich standard życia stopniowo szedł w górę. Ale w 1980 r. społeczeństwo w otwarty sposób wypowiedziało tę umowę. I postawiło jasny warunek rządzącym: jeśli nie jesteście w stanie w obiecany sposób zatroszczyć się o jakość życia w kraju, to musicie ustąpić w kwestiach politycznych. Tyle że rządząca w Polsce partia długo nie chciała tego zaakceptować. Ale ostatecznie musiała ustąpić – i w 1980 r. zgodziła się na utworzenie niezależnego od niej związku zawodowego. Po raz pierwszy od zakończenia II wojny światowej w Europie Środkowej powstała organizacja społeczna niezależna od komunistycznych władz” – wyjaśnia Jacques RUPNIK.

LINK DO TEKSTU: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/jacques-rupnik-podmiotowe-dziesiec-milionow

Sierpień 1980 to fenomen bycia razem.

.Jak na łamach Wszystko co Najważniejsze pisze Marek MUTOR w tekście „Sierpień 1980 to fenomen bycia razem. I wiedza, jak przezwyciężyć kłopoty dzisiejszej Europy” – „Wspólnota obywatelska tworzy się wokół wartości, do których zaliczamy przede wszystkim język, ale także wytwory kultury, dzieła sztuki, tradycję oraz zwyczaje członków zbiorowości. Ale chyba najdonioślejszą rolę w kształtowaniu wspólnoty obywatelskiej odgrywa wspólne doświadczenie, czyli przekonanie, że są wydarzenia z przeszłości, które są ważne dla wszystkich albo dla znacznej większości. Wydarzenia, które zaważyły na ich losach. Historia jest więc tym, co wspólnotę konstytuuje, i jako taka może służyć kształtowaniu postaw patriotycznych.”

Warto zastanowić się, czym jest patriotyzm. To umiłowanie ojczyzny, która jest określona zarówno geograficznie, jak i kulturowo. Nie należy mylić patriotyzmu z nacjonalizmem. Jeśli dziś w Europie obserwujemy wzrost nastrojów nacjonalistycznych, to nie z powodu nadmiaru edukacji patriotycznej, ale raczej dlatego, że nie jest ona właściwa.

Miłość do ojczyzny zakłada także otwartość na innych.

.Tak jak w relacjach międzyludzkich — jeżeli mamy na odpowiednim poziomie ukształtowaną miłość własną, kiedy potrafimy kochać właściwie swoją rodzinę, najbliższych, to jesteśmy też otwarci na współpracę i kooperację z innymi. Podobnie jest z patriotyzmem. Służy on także pozytywnemu układaniu współpracy międzynarodowej.

Wspólnotę kształtuje historia, ale właściwie należałoby powiedzieć, że kształtuje ją pamięć. Historia to z jednej strony nauka, która bada fakty z przeszłości, z drugiej — minione wydarzenia. Pamięć natomiast jest tym, co ludzie mają w głowach. Spośród wielu faktów w pamięci pozostają nieliczne, które mają dla nas jakąś wagę. Tak jest z pamięcią indywidualną. Ale istnieje też pamięć zbiorowa. Spośród wielu przeszłych wydarzeń wspólnota wybiera te, które są dla niej szczególnie ważne. Kultywuje je, poświęca im pomniki, książki, filmy i z myślą o nich organizuje uroczystości jubileuszowe. W Polsce jest wiele miejsc pamięci, nie tylko istniejących fizycznie, ale i pojmowanych szerszej, tak jak proponował Pierre Norra. Charakterystyczne dla jego refleksji jest nie dosłowne rozumienie pojęcia „miejsca” (topograficznego) pamięci, ale postrzeganie go jako wydarzenia. W Polsce takim miejscem pamięci jest Sierpień ‘80.

Wydarzenia związane z powstaniem „Solidarności”, następnie jej rozwojem, potem dramatem stanu wojennego, przemianami po roku 1989 i okresem późniejszym, są miejscem pamięci, które jest istotne dla współczesnej Polski.

.Z powstaniem „Solidarności” w 1980 roku wiąże się fenomen, który został zapamiętany jako „bycie razem”.

LINK DO TEKSTU: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/marek-mutor-sierpien-1980-to-fenomen-bycia-razem

PAP/TD