Rozmowy USA-Iran. Teheran odrzuca amerykańskie żądania

Piąta runda rozmów USA-Iran na temat programu nuklearnego Teheranu, która odbyła się w Rzymie, zakończyła się „pewnym, ale nierozstrzygającym postępem” – napisał w 23 maja na platformie X minister spraw zagranicznych Omanu Badr al-Busaidi, będący mediatorem w rokowaniach. W rozmowach ze strony USA uczestniczył Steve Witkoff, natomiast reprezentantem Iranu był szef MSZ tego kraju Abbas Aragczi.

Rozmowy USA-Iran

.Mediator z Omanu dodał: „Mamy nadzieję wyjaśnić istotne kwestie w nadchodzących dniach, by zmierzać w kierunku wspólnego celu osiągnięcia trwałego i honorowego porozumienia”. Stany Zjednoczone reprezentował w Wiecznym Mieście wysłannik prezydenta Donalda Trumpa – Steve Witkoff, a Iran – szef dyplomacji Abbas Aragczi. Szef MSZ Iranu powiedział mediom tego kraju, że rozmowy ze stroną amerykańską są bardzo złożone i potrzebny jest ich ciąg dalszy.

Abbas Aragczi dodał, że minister spraw zagranicznych Omanu przedstawił różne idee, próbując złagodzić różnice między USA i Iranem w niektórych kontrowersyjnych kwestiach. Przed piątą rzymską rundą minister Abbas Aragczi oświadczył: „Nie zawrzemy umowy nuklearnej, jeśli władze Stanów Zjednoczonych będą żądały od nas, abyśmy zaprzestali wzbogacania uranu”. Amerykańscy urzędnicy mówili, że wzbogacanie uranu w Iranie „musi się całkowicie zakończyć, i jeśli taki jest ich cel, nie będzie umowy” – powiedział Abbas Aragczi w wywiadzie wyemitowanym przez państwową telewizję.

Władze Stanów Zjednoczonych powtórzyły w ostatnich dniach swoje żądanie, by irański program nuklearny został objęty całkowitym zakazem wzbogacania uranu. Waszyngton argumentuje, że mając taką możliwość, Teheran będzie dążył do stworzenia broni jądrowej. Zachód oskarża Teheran o potajemne rozwijanie zdolności koniecznych do produkcji broni nuklearnej. Teheran zaprzecza, przekonując, że jego program jądrowy ma wyłącznie cywilny charakter.

Sojusz Teheranu z Moskwą

.Na temat pogłębiającej się współpracy gospodarczej oraz energetycznej Iranu z Rosją, na łamach “Wszystko Co Najważniejsze” pisze Antonia COLIBASANU w tekście “Rosja i Iran zacieśniają współpracę, potrzebują Indii“. Jak zauważa autorka jednym z głównych celów tej bilateralnej współpracy obu autorytarnych państw jest budowa Międzynarodowego Korytarza Transportowego Północ-Południe (INSTC), który ma połączyć Rosję z Indiami.

“Jednym z zasadniczych rozwiązań ułatwiających realizację planów, które mają Rosja i Iran, dotyczących ożywienia handlu, jest Międzynarodowy Korytarz Transportowy Północ-Południe. Jego celem jest połączenie rynków w całej Eurazji przy użyciu statków, kolei i dróg. Został on zaprojektowany w oparciu o umowę podpisaną przez Rosję, Iran i Indie we wrześniu 2000 roku. Według rosyjskich mediów korytarz już działa, a niektóre źródła podają, że jest to obecnie główna trasa przewozu towarów z Bombaju do Petersburga. Jednak niektóre połączenia na tej trasie są jeszcze w budowie, w tym 160-kilometrowa linia kolejowa Rasht-Astara, która połączy azerbejdżański szlak kolejowy (kończący się w Astarze) z irańskim. Rosyjski prezydent Władimir Putin wraz z irańskim prezydentem Ebrahimem Raisim na spotkaniu w lipcu 2022 roku uzgodnili, że linia Rasht-Astara musi być oddana do użytku jak najszybciej, choć oficjalny planowany termin jej ukończenia to 2025 rok. Ponadto około 6000 kilometrów autostrady łączącej Petersburg z Zatoką Perską i Zatoką Omańską jest nadal w budowie, a do przyszłego miesiąca ukończonych zostanie zaledwie 1000 kilometrów”.

.”Warunkiem przyspieszenia realizacji projektu, zwłaszcza strategicznego portu w Czabaharze w południowym Iranie, jest uzyskanie pełnej współpracy ze strony Indii. Ministrowie transportu Indii i Iranu spotkali się latem ubiegłego roku, a w listopadzie wysoki rangą irański dyplomata odwiedził Indie, aby omówić kwestię rozbudowy tego portu, który połączy Indie z resztą szlaku. Nowe Delhi i Teheran doszły do porozumienia w sprawie rozwoju portu już w 2003 roku. W 2015 roku Indie ponownie zobowiązały się do pomocy Iranowi w realizacji tego projektu oraz budowy powiązanej z nim linii kolejowej, dzięki czemu Iran mógłby zwiększyć handel z Azją Środkową i prowadzić interesy z Afganistanem bez ingerencji ze strony Pakistanu. Indie zainwestowały około 85 milionów dolarów w pierwszą fazę rozbudowy portu, ale do wykorzystania jego potencjału konieczne są dalsze prace. Niedokończona pozostaje również linia kolejowa z Czabaharu do Zahedanu, kluczowa dla włączenia portu do wielofunkcyjnego szlaku infrastrukturalnego i kosztująca 1,6 miliarda dolarów”.

PAP/MJ/Sylwia Wysocka