Siła lewej ręki. Ludzie, którzy piszą historię inaczej

Co dziesiąty człowiek na świecie posługuje się lewą ręką częściej niż prawą. W historii bywało to powodem stygmatyzacji, a nawet przesądów. Dziś leworęczność jest traktowana jako naturalna cecha, a w wielu przypadkach jako atut. 13 sierpnia przypada Międzynarodowy Dzień Osób Leworęcznych, ustanowiony po to, by zwrócić uwagę na codzienne wyzwania tej grupy, ale też by docenić jej wkład w kulturę, naukę i sport.

Międzynarodowy Dzień Osób Leworęcznych – kto należy do tego grona?

.„Mańkutami” byli m.in. Pablo Picasso, Leonardo da Vinci, Nikola Tesla, Maria Skłodowska-Curie czy David Bowie. Każde z tych nazwisk to synonim przełomu w swojej dziedzinie, od sztuki przez naukę po muzykę. Ich leworęczność była tylko jedną z cech, ale ciekawą w kontekście nieszablonowego myślenia i kreatywności. Międzynarodowy Dzień Osób Leworęcznych to święto naprawdę wielu ważnych osobistości. Martin Luther King Jr., symbol walki o prawa obywatelskie w Stanach Zjednoczonych, dążył do równości rasowej i wierzył w siłę pokojowych metod rozwiązywania konfliktów, on także posługiwał się głównie lewą ręką.

Z kolei Jimi Hendrix, uznawany za jednego z najwybitniejszych gitarzystów rockowych w dziejach, stworzył własny, niepowtarzalny styl gry na gitarze elektrycznej, odwracając instrument i dostosowując go do swojej leworęczności. W gronie wybitnych umysłów ścisłych jednym z najbardziej rozpoznawalnych jest Albert Einstein.

Z grona żyjących warto wspomnieć Paula McCartneya, którego basowe linie odmieniły brzmienie muzyki rozrywkowej, Lady Gagę z jej sceniczną odwagą i teatralnością, a także Angelinę Jolie. Do tej listy można dopisać również Baracka Obamę, byłego prezydenta Stanów Zjednoczonych, Billa Gatesa czy Steve’a Jobsa,

W polskim życiu publicznym również nie brakuje osób leworęcznych. Należy do nich prezydent Andrzej DUDA, który tym samym wpisuje się w międzynarodowe grono przywódców, dla których leworęczność jest naturalną cechą, a nie przeszkodą w pełnieniu najwyższych funkcji państwowych.

Nie tylko były prezydent posługuje się sprawnie lewą dłonią. Do grona leworęcznych możemy zaliczyć także Roberta Lewandowskiego, jednego z najlepszych napastników na świecie, który zachwyca skutecznością i precyzją. Kolejny przykład? Andrzej Wajda, wybitny reżyser i scenarzysta, laureat Oscara za całokształt twórczości, pozostawił po sobie filmowe dzieła, które na stałe wpisały się w kanon światowego kina.

„Klub Leworęcznych”

.Międzynarodowy Dzień Osób Leworęcznych organizuje od 1992 roku brytyjski „Klub Leworęcznych”. Inicjatywa powstała dwa lata wcześniej, której celem jest edukacja i poprawa jakości życia tej grupy. W Polsce to święto obchodzone jest od 2006 roku, a przy tej okazji co roku powraca temat dostosowania narzędzi, przestrzeni publicznej i szkolnej do potrzeb leworęcznych.

Historia pokazuje, że leworęczni często zmuszani byli do zmiany dominującej ręki, zwłaszcza w szkołach, co prowadziło do problemów z nauką czy koordynacją. Dziś, choć w większości państw odchodzi się od takich praktyk, codzienne drobiazgi wciąż potrafią utrudniać życie. Nożyczki, ławki szkolne, aparaty fotograficzne czy instrumenty muzyczne projektowane są zazwyczaj z myślą o praworęcznych. Dla osób piszących lewą ręką wyzwaniem bywa nawet zwykłe pismo od lewej do prawej, atrament lub tusz łatwo się rozmazuje.

Badania wskazują, że leworęczność może mieć podłoże dziedziczne. Szanse na to, że dziecko będzie posługiwało się głównie lewą ręką, znacząco rosną, gdy leworęczni są oboje rodzice – w takim przypadku wynoszą około 46 procent. Jeśli tylko jedno z rodziców jest leworęczne, prawdopodobieństwo spada do około 17 procent, a gdy oboje są praworęczni, wynosi zaledwie 2 procent. Statystyki pokazują też, że leworęczność częściej występuje u mężczyzn, dotyczy około 12,6 procent z nich, podczas gdy wśród kobiet odsetek ten sięga 9,9 procent.

Statystyki są niezmienne, około 10 procent populacji jest leworęczna. Wśród nich znaleźć można genialnych naukowców, wybitnych sportowców, legendy muzyki, gwiazdy kina, polityków i odkrywców. Ich obecność w historii i kulturze to dowód, że odmienność może być źródłem przewagi, a nie ograniczeniem.

Międzynarodowy Dzień Osób Leworęcznych to moment, by dostrzec tę różnorodność i zrozumieć, że świat projektowany wyłącznie pod jedną grupę zawsze będzie niepełny. Leworęczni od wieków udowadniają, że potrafią zmieniać rzeczywistość. Czasem pod prąd, często wbrew schematom, zawsze po swojemu.

Oprac. Laura Wieczorek