Zmarł prof. Łukasz TURSKI

Dnia 22 marca zmarł fizyk, popularyzator nauki i publicysta prof. Łukasz Turski. Był związany z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN oraz Centrum Nauki Kopernik. O jego śmierci poinformowała 22 marca Polska Akademia Nauk.

Zmarł prof. Łukasz TURSKI

.”Prof. Łukasz Turski był człowiekiem niedzisiejszym – oprócz ogromnej wiedzy z zakresu swojej dyscypliny, rozumiał także doskonale potrzebę popularyzacji wiedzy i edukacji. Całe życie poświęcił temu, żebyśmy lepiej rozumieli świat. Cierpliwie tłumaczył, że energia jądrowa jest bezpieczna, szczepionki ratują życie, a postęp naukowy to ogromny dorobek naszych czasów. Będzie mi bardzo brakowało jego poczucia humoru, życzliwych zaczepek i zagadek, a przede wszystkim – niesamowitej energii, z którą góry przenosił, wbrew oporowi materii. Odszedł człowiek wielkiego formatu” – stwierdził prof. Dariusz Jemielniak, wiceprezes PAN i redaktor naczelny Academia.

Prof. Łukasz Andrzej Turski był fizykiem teoretykiem, specjalistą w zakresie fizyki materii skondensowanej i mechaniki statystycznej. Ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim w 1965 roku, a w 1985 roku otrzymał tytuł profesorski. Zawodowo związany jest z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN oraz Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Prof. Turski był znanym popularyzatorem nauki, pomysłodawcą Pikniku Naukowego, zorganizował pierwszy Piknik Naukowy, za co otrzymał Nagrodę im. Profesora Hugona Steinhausa.

Był także jednym z pomysłodawców budowy Centrum Nauki Kopernik w Warszawie i pełnił funkcję przewodniczącego rady programowej tej instytucji. Autor licznych artykułów popularnonaukowych publikowanych w takich czasopismach jak „Znak”, „Tygodnik Powszechny”, „Wszystko co Najważniejsze”, „Wprost”, „Odra”, „Forum Akademickie” i „Rzeczpospolita”, prowadził programy telewizyjne z cyklu „Czym jest…” oraz wygłaszał felietony w Radiu Bis. Otrzymał w 2000 roku Medal Europejskiego Towarzystwa Fizycznego za upowszechnianie fizyki. Prof. Łukasz Turski aktywnie uczestniczył w debacie publicznej. Mieliśmy zaszczyt gościć Pana Profesora podcaście „Co tam, PANie, w polityce (naukowej)?”, w którym omawiane były tematy związane z edukacją.

Spadanie w przepaść

.„Przełom XIX i XX wieku obfitował w dzieła literackie i «naukowe» głoszące zbliżający się kres zbyt, zdaniem ich autorów, burzliwie rozwijającej się cywilizacji” – pisze prof. Łukasz TURSKI w opublikowanym na łamach „Wszystko co Najważniejsze” tekście „Spadanie w przepaść”.

Fizyk dodaje, że „objawami tego zbliżającego się kataklizmu był gwałtowny rozwój technologiczny świata – głównie masowe wykorzystanie energii elektrycznej i powstanie przemysłu nawozów sztucznych, prowadzące do fundamentalnych przeobrażeń przemysłu i rolnictwa, oraz rozwój radia, filmu i komunikacji telefonicznej i bezprzewodowej, zmieniający całkowicie styl, a przede wszystkim tempo życia intelektualnego świata”. Prof. Łukasz TURSKI podkreśla, że „historia XX wieku pokazała, że to nie rozwój nauki, ale gloryfikacja nieuctwa doprowadziła do panświatowych katastrof i kosztowała życie milionów ludzi”.

„Dzisiejszy świat przechodzi rewolucję technologiczną wraz z jej społecznymi konsekwencjami, o niespotykanej dotychczas w historii szybkości i głębokości przemian. To ta rewolucja technologiczna, wykorzystująca osiągnięcia nauk podstawowych z ubiegłego wieku, doprowadziła w ciągu ostatniego ćwierćwiecza do powstania cywilizacji, która codziennie ratuje tysiącom ludzi życie, wykorzystując antymaterię, która poza okruchami niesionymi w promieniowaniu kosmicznym nie istnieje w otaczającej nas części Wszechświata. Wytworzone przez ludzi urządzenia schładzające materię do temperatur niewystępujących w przestrzeni kosmicznej zbliżają nas z każdym dniem do ery informatyki kwantowej, która całkowicie odmieni sposoby i zakres przetwarzania informacji. Współczesna genetyka otwiera drogę do świata wolnego od tych chorób, których dzisiejsza medycyna jeszcze nie potrafi zwalczyć. Miliony ludzi wyleczonych z chorób nowotworowych normalnie żyją dzięki osiągnięciom chemii jądrowej. Przekleństwo ślepoty zwalczono w milionach przypadków błyskiem światła laserowego. Jesteśmy w stanie wyżywić miliardy nowych obywateli naszego globu, wykorzystując osiągnięcia biologii molekularnej. Miliardy ludzi mają dostęp do praktycznie całego dziedzictwa kulturalnego wszystkich różnorodnych fragmentów naszej cywilizacji dzięki osiągnięciom matematyki, umożliwiającym bezprzykładnie sprawne działanie światowej sieci internetu i telefonii komórkowej. Świat praktycznie zwalczył analfabetyzm” – twierdzi prof. Łukasz TURSKI.

.W jego opinii „jeżeli gdzieś ta rozwijająca się, różnorodna cywilizacja zawodzi, to na skutek działalności polityków i ideologów starających się zapanować nad tą rewolucją światową, którzy bojąc się jej, starają się zakuć świat w okowy znanych im XVIII- i XIX-wiecznych idei. Jeżeli coś się im udaje, to lokalnie utopić w nienawiści i morzu krwi kraje i rejony. Rewolucja Gutenberga też doprowadziła do trwających dziesiątki lat wojen. Przemierzające Europę armie cesarskie, biskupie i chłopskie wyrzynały miasta, wsie i księstwa w imię powrotu do starych zwyczajów, do zatrzymania rozwoju nowego świata. W dzisiejszym świecie próba przerwania przeżywanej przez nas Schumpeterowskiej kreatywnej destrukcji starego świata byłaby zdecydowanie prostsza, bo mamy dostateczną liczbę głowic jądrowych i hektolitrów nowiczoków, by to szybko i bardzo boleśnie przeprowadzić. Wtedy Ziemia będzie cudownym globem o braku różnorodności, a ludzkość już nie będzie spadać w przepaść. Będzie martwa na jej dnie”.

LINK DO TEKSTU: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-lukasz-turski-spadanie-w-przepasc/

Samotność człowieka

.W tekście „Samotność człowieka” prof. Łukasz TURSKI zwraca uwagę, że „sto lat temu szkocki astronom Robert Innes odkrył  słabo świecącą gwiazdę Proxima Centauri, naszego najbliższego towarzysza we Wszechświecie. Dzieli nas od niej odległość, którą światło pokonuje w ciągu 4225 lat, to jest mniej więcej 40 tys. miliardów kilometrów. Podróż na Proximę podjęta pojazdem poruszającym się z największą prędkością, jaką udało się osiągnąć naszej technice, zajęłaby jakieś 120 tys. lat. To czas, w którym ewolucja w istotny sposób mogłaby zmienić nasz gatunek tu na Ziemi”.

Fizyk podkreśla, że „niestety nie znamy żadnej metody fizycznej umożliwiającej nadawanie masywnym obiektom (poza cząstkami elementarnymi i jądrami niektórych pierwiastków) energii pozwalającej im poruszać się z prędkościami bliskimi prędkości światła”.

W opinii prof. Łukasza TURSKIEGO „nasza wyobraźnia biologiczna jest niewątpliwie ograniczona przez doświadczenie ziemskie. Nie znam ani jednej naprawdę interesującej powieści fantastycznonaukowej, w której inne formy życia we Wszechświecie nie są wyobrażane jak zmodyfikowane organizmy ziemskie. Obelisk z pamiętnej Odysei kosmicznej 2001 Kubricka to niemal jedyny przykład. Podobne do nas obiekty żywe we Wszechświecie podlegają w nim tym samym prawom przyrody co my. Żadne z doświadczeń czy obserwacji nie wskazuje, by w tej części Wszechświata, którą spenetrowaliśmy naszymi przyrządami, działały jakieś inne prawa. Tak więc powinniśmy się pogodzić z tym, że, jak to mówią prezenterzy telewizyjni, z ogromnym prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością jesteśmy i pozostaniemy we Wszechświecie sami. No chyba że nasi współbracia ukrywają się wyjątkowo starannie pod powierzchnią którejś z bliskich nam planet czy księżyców tychże planet. Tylko po co?”

„Samotni na samotnej planecie, z jednym zaledwie Księżycem, poruszającej się zgodnie z prawami grawitacji wokół peryferyjnej gwiazdy po orbicie, której stabilności do końca nie jesteśmy pewni, jesteśmy dodatkowo narażeni na przypadkowe globalne katastrofy pochodzące albo z wnętrza Ziemi, albo z otaczającego nas kosmosu. (…) Skoro jesteśmy samotni na tej małej planecie, to może powinniśmy zastanowić się, jak się naprawdę wygodnie i bezpiecznie na niej ulokować” – postuluje fizyk.

.„Nie wygląda na to, żebyśmy wiedzieli, jak urządzić ten statek kosmiczny o nazwie Ziemia do długiego lotu przez dostatecznie nieprzyjazny nam kosmos. A może umiemy, tyle że oddaliśmy przywództwo świata w ręce ludzi, którzy niezbyt zdają sobie sprawę z odpowiedzialności, jaka na nich spoczywa. Nie tylko przed wyborcami, ale i przed Ziemią. A ta ma długą pamięć i potrafi bezwzględnie karać za głupotę” – pisze prof. Łukasz TURSKI.

LINK DO TEKSTU: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-lukasz-a-turski-samotnosc-czlowieka/

Portal Polskiej Akademii Nauk/WszystkocoNajważniejsze/MJ