Marian Ruzamski uhonorowany wystawą na Zamku Tarnowskich w Tarnobrzegu

Prace Mariana Ruzamskiego pochodzące ze zbiorów trzech muzeów i kolekcji prywatnych, będzie można oglądać w zamku Tarnowskich w Tarnobrzegu. Marian Ruzamski to artysta, który imponuje niezwykłym światem barw i głębią twórczości – podkreślił dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega Tadeusz Zych. Wystawa będzie czynna do końca 2025 roku.

Marian Ruzamski – artysta, który potrafi zaimponować

.Marian Ruzamski urodził się w 1889 roku w Lipniku koło Bielska-Białej. Jego matka była francuską Żydówką, ojciec polskim notariuszem. W 1914 roku, po ukończeniu studiów w krakowskiej ASP, młody, utalentowany artysta – wówczas obywatel Austro-Węgier – musiał przerwać stypendium w Paryżu i opuścić Francję, ponieważ został uznany za „obcego wroga” po wybuchu wojny.

Podczas I wojny światowej został deportowany przez wojska rosyjskie do Charkowa. Po rewolucji bolszewickiej wróci, ciężko doświadczony psychicznie, do nowo powstałego, wolnego państwa polskiego, przez większość tego czasu mieszkając w Tarnobrzegu.

W czasie niemieckiej okupacji Ruzamski został w kwietniu 1943 roku zadenuncjowany jako Żyd i homoseksualista, aresztowany i wywieziony do KL Auschwitz, następnie do obozu zagłady w Bergen-Belsen, gdzie zmarł krótko przed końcem wojny.

„Marian Ruzamski. Sztuka pamięci”

.”Marian Ruzamski. Sztuka pamięci” jest pierwszą kompletną retrospektywą twórczości tego akwarelisty i portrecisty. Jak podkreślają organizatorzy, to również hołd dla wielkiego polskiego malarza, którego twórczość niemal uległa zniszczeniu w wyniku prześladowań.

Na wystawie w Tarnobrzegu po raz pierwszy w tym mieście prezentowane są prace Ruzamskiego powstałe z narażeniem życia w obozie w Auschwitz. – Są cichym sprzeciwem wobec zapomnienia, a jednocześnie wyrazem nadziei w czasach największego mroku – dodają organizatorzy. Muzeum historyczne w Tarnobrzegu także po raz pierwszy prezentuje trzy lalki wykonane przez artystę w latach I wojny światowej.

– Wystawa poświęcona jest artyście, który imponuje niezwykłym światem barw i głębią twórczości, ale także swoim losem – podkreślił dyrektor tarnobrzeskiego muzeum Tadeusz Zych.

– Mimo że życie Ruzamskiego naznaczone było wojną, prześladowaniem i przemocą, jego obrazy opowiadają inną historię. Cechuje je głęboki humanizm, sceny codzienności i niemal unosząca się nad nimi lekkość – jakby przemykało obok nas inne, spokojne stulecie. To poetyckie, przejmujące obrazy, które przywodzą na myśl letnie pejzaże, a nie grozę i zniszczenie – dodał.

Wystawa, to pomysł historyka i dziennikarza, Mariana Turskiego. Wstęp do katalogu wystawy ukończył kilka dni przed śmiercią 18 lutego 2025 roku.

Wystawa prac Mariana Ruzamskiego to również artystyczny wkład w refleksję dotyczącą pierwszej połowy XX wieku. – Skupia się na indywidualnym losie, który jest reprezentatywny dla wielu, a jednocześnie pokazuje, że pamięć to nie tylko przestroga, lecz również dziedzictwo kulturowe – wskazali organizatorzy.

Wystawa powstała we współpracy z Centrum Sztuki Prześladowanej w Solingen, gdzie była prezentowana od maja do września br. Eksponaty pochodzą ze zbiorów: Muzeum-Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu, Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, Muzeum Archeologiczno- Etnograficznego w Łodzi oraz zbiorów prywatnych. Wystawie towarzyszy wydany w Solingen dwujęzyczny katalog – album prac Mariana Ruzamskiego.

Patronat nad wystawą objęli: Konsul Generalny Republiki Federalnej Niemiec w Krakowie, Wojewoda Podkarpacki i Prezydent Tarnobrzega.

Kultura i sztuka w jednym miejscu

.„Kultura Najważniejsza” to newsletter, w którym podpowiadamy, co warto obejrzeć, co przeczytać, czego posłuchać, ale i czego – posmakować. Odrywając się od codzienności, chcemy przypomnieć o fascynującym świecie kultury i sztuki, na który warto znaleźć czas.

Sztuka wyraża nasze estetyczne potrzeby. Prowokuje do myślenia, pobudza kreatywność, wyzwala emocje. Pozwala poczuć się wyjątkowo, a co najważniejsze, wzbogaca nas samych. Chcemy razem, wspólnie z Państwem, wybierać, to co najważniejsze w kulturze. W każdy czwartek, punktualnie o godzinie 21.00 znajdą Państwo w swojej skrzynce e-mailowej zbiór propozycji kulturalnych, które warto uwzględnić podczas planowania weekendu.

Przedstawiamy premiery kinowe, a także filmy dostępne na platformach streamingowych dla tych, którzy wolą rozkoszować się kulturą w domowym zaciszu. Przypominamy o klasykach, wracamy do pozycji, które zdobyły największe nagrody filmowe i wywarły wpływ na pokolenia oraz do których nawiązuje współczesna kinematografia – i nie tylko.

Nie zapominamy również o koncertach czy płytach. Muzyka pełni tu ważną rolę. Dzięki „Kulturze Najważniejszej” nie ominie Państwa absolutnie żadne wartościowe wydarzenie.  Zachęcamy do zapisania się do specjalnego, bezpłatnego newslettera „Kultura Najważniejsza”, który pozwoli Państwu zaplanować kulturalny weekend [LINK DO ZAPISÓW].

PAP/ LW