W tej edycji Konkursu koncerty Chopina z orkiestrą brzmią inaczej. Organizator zdradził powód

Grane zwykle w finale Konkursu Chopinowskiego dwa koncerty Chopina na fortepian i orkiestrę autorstwa Fryderyka Chopina brzmią inaczej w 2025 r. Wszystko za sprawą innej orkiestracji, bliższej historycznym zapisom sporządzonym przez kompozytora.

Koncerty Chopina bliżej źródeł historycznych

.”Podczas obecnej edycji Konkursu Chopinowskiego orkiestra wykonuje fortepianowe koncerty Chopina, korzystając z materiałów nutowych przygotowanych przez zespół badawczo-redaktorski Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina” – poinformował NIFC w mediach społecznościowych. W efekcie partytury, z których obecnie korzysta orkiestra, są „wnikliwie zredagowane” dzięki studiom nad historycznymi źródłami i z zamysłem jak najbardziej precyzyjnego oddania intencji twórczych kompozytora.

Organizator Konkursu Chopinowskiego tłumaczy, że dotychczas funkcjonujące na rynku nutowym wydania koncertów Chopina „zawierały rozmaite zmiany w stosunku do częściowo zachowanego rękopisu Koncertu f-moll i oryginalnych pierwszych partytur obu koncertów opublikowanych w 1833 i 1836 roku u francuskiego wydawcy Maurice’a Schlesingera”. Wspomniane zmiany wobec tych źródeł dokonywane w powszechnie stosowanych wydaniach dotyczyły głównie instrumentacji. „Dlatego podczas słuchania wykonań opartych na partyturach aktualnie zredagowanych przez NIFC powstaje niekiedy wrażenie innego kolorytu brzmienia, niż to, do którego przywykło wielu słuchaczy” – zauważa Instytut.

NIFC informuje, że opracowanie nowych orkiestracji zajęło ponad rok, a pierwsza ich wersja została przekazana muzykom Filharmonii Narodowej w lutym 2025 i została wykorzystana podczas Ogólnopolskiego Konkursu Chopinowskiego. Ostatecznych poprawek redaktorzy dokonali w porozumieniu i po konsultacjach z warszawskimi filharmonikami.

„Efektem prac jest materiał, który z jednej strony przywraca partyturom koncertów formę najbliższą oryginalnym wydaniom z okresu życia Fryderyka Chopina, z drugiej dostosowany jest do współczesnych potrzeb wykonawców. Na pytanie zatem, kto jest autorem prezentowanej obecnie orkiestracji, można śmiało odpowiedzieć, że Fryderyk Chopin” – przekonuje Instytut Fryderyka Chopina.

Co słychać w dwóch koncertach Fryderyka Chopina?

.Wykonywane zawsze w finale Konkursu Chopinowskiego dwa koncerty Chopina to utwory, które powstały stosunkowo wcześnie w dorobku kompozytora. Miał wówczas 19 – 20 lat, mieszkał w Warszawie, już cieszył się sławą geniusza i już przykuwał uwagę. W swoich koncertach chciał przede wszystkim ujawnić cały wypracowany dotychczas kunszt kompozytorski, korzystając z bardzo modnego wówczas w muzyce stylu brillant. Miało być brawurowo, błyskotliwie, trudno technicznie i zarazem sentymentalnie. Zdaniem muzykologów zarówno Koncert f-moll, jak i Koncert e-moll są bez wątpienia najpiękniejszymi przykładami konwencji „koncertu brillant”, wykraczając jednak poza jej ramy.

Słychać w nich Fryderyka młodzieńczo zakochanego w młodej śpiewaczce operowej – Konstancji Gładkowskiej, która, według jej rodziny, nawet odwzajemniała to uczucie, jednak świadomie studziła awanse Chopina, wiedząc, że jej związek z osobą „skazaną” jak on na międzynarodową karierę, raczej się nie uda. W koncercie f-moll Fryderyk Chopin zawarł nawet w larghetto imitację śpiewu operowego – najpewniej właśnie głosu Gładkowskiej, która zresztą śpiewała także podczas koncertów, na których koncerty fortepianowe Chopina wykonywane były premierowo. Co wprawniejszy i lepiej oczytany w źródłach pianista jest w stanie to wychwycić i odpowiednio na fortepianie zagrać.

Anna Druś