Henryk Sienkiewicz wymyślił słowo „pocztówka”. Następne pokolenie nie będzie wiedziało, czym jest

W listopadzie 1900 r. podczas Pierwszej Wystawy Kart Pocztowych w Warszawie ponad 16 tys. osób zdecydowało, że najlepszym określeniem karty korespondencyjnej będzie „pocztówka” – przypomniała Poczta Polska. Nazwę tę zaproponował anonimowo Henryk Sienkiewicz – i wygrał.

„Choć wolumen tradycyjnej korespondencji spada, to pocztówka pozostaje jednym z symboli kojarzonych z Pocztą”

125 lat później, w czasach komunikacji cyfrowej, ale i mody na to, co jest „vintage”, Poczta Polska zwróciła uwagę na „nieprzemijające znaczenie pocztówek”. Dodała, że na przełomie XIX i XX wieku popularność zdobywała nowa forma przesyłki – karta korespondencyjna, wzorowana na francuskiej „carte de correspondance”. W konkursie na polski odpowiednik tego słowa pojawiły się m.in. takie propozycje jak „otwartolist”, „pisanka”, „oglądka”, „wiadomostka”, a nawet „listowstręt”.

Operator przypomniał, że w listopadzie 1900 roku podczas Pierwszej Wystawy Kart Pocztowych w Warszawie ponad 16 tys. osób zdecydowało, że najlepszym określeniem karty korespondencyjnej będzie „pocztówka”. Nazwę tę zaproponował anonimowo Henryk Sienkiewicz – i wygrał.

Nowe słowo „pocztówka” stało się częścią języka polskiego. Według Słownika Języka Polskiego PWN oznacza kartę z fotografią lub obrazkiem, służącą do korespondencji.

Rzeczniczka Poczty Polskiej Joanna Trzaska-Wieczorek zwróciła uwagę, że pocztówka to dzisiaj raczej gadżet niż nośnik informacji, ale jej wysłanie wciąż jest gestem bliskości i pamięci. „Czasem mają walor kolekcjonerski. I choć wolumen tradycyjnej korespondencji spada, to pocztówka pozostaje jednym z symboli kojarzonych z Pocztą” – wskazała.

Pocztówka. Symbol przeszłości?

.Poczta Polska podkreśliła, że nie tylko dba o filatelistyczną tradycję, ale także o kontekst kulturowy i emocjonalny, jaki niesie pocztówka. Oferuje klasyczne widokówki, kartki świąteczne na Boże Narodzenie oraz karnety w szacie religijnej i świeckiej. Obecnie jednak firma przechodzi transformację cyfrową. Od 1 stycznia przyszłego roku większość urzędów państwowych będzie zobowiązanych do korzystania z systemu e-Doręczeń – elektronicznego odpowiednika poleconego z potwierdzeniem odbioru.

Według danych Poczty od 2011 r. wolumen listów spadł o ponad 60 proc. Jeszcze w 2011 r. Poczta dostarczała rocznie ponad 1,5 miliarda przesyłek nierejestrowanych – głównie zwykłych listów i właśnie pocztówek, ale w 2024 r. było ich już 740 mln sztuk.

„Jesteśmy świadkami końca pewnej epoki. Wraz z e-Doręczeniami wygasać będą tradycyjne listy papierowe. Ale tak jak radio nie zniknęło po wynalezieniu telewizji, tak i pocztówki pozostaną, choć ich rola w komunikacji międzyludzkiej w ostatnich dekadach mocno się zmieniła” – wskazała rzeczniczka Poczty Polskiej.

Poczta Polska to jedna z najstarszych firm nie tylko w kraju, ale i w całej Europie. Powstała 18 października 1558 r., w czasach panowania króla Zygmunta II Augusta. Dostarcza listy, przesyłki, paczki, emerytury i przekazy pieniężne odbiorcom w kraju. Jest narodowym operatorem pocztowym oraz jednym z polskich liderów usług komunikacyjnych, paczkowo-kurierskich i logistycznych. Z jej usług korzysta ponad 90 proc. Polaków; posiada ponad 7,5 tysiąca placówek.

Pocztówki z historią 23

.”Portugalia, kraj leżący na skraju Europy, to dla jednych kraj wyśmienitego wina (tyle się nasłuchałam już o porto, a nie było jeszcze okazji do spróbowania), dla innych to kraj wspaniałych odkrywców w XV i XVI stuleciu (Dinis Dias, Vasco da Gama, by wspomnieć choć dwóch podróżników), dla mnie zaś to kraj genialnej literatury i wspaniałych autorów” – pisze Paulina Matysiak.

Portugalia dla mnie to Saramago i jego wciągający świat opowieści, ironiczny, czasem zabawny, czasem groźny i niezrozumiały. Uczy nas, że Wszyscy jesteśmy ulepieni z tej samej gliny, z obojętności i zła, pół na pół­. W jego powieściach nikt nie jest bez winy, ale też nie każdy potrafi się do niej przyznać. Fantastyczny, żywy język, z którym wiele można zrobić – Saramago gra z czytelnikiem niejednoznacznością, wykorzystuje grę słów, sięga do potocznego języka, mieszając go z tym literackim. Długie zdania, niekonwencjonalna, oryginalna interpunkcja, specyficzny styl – wyobrażam sobie jak sięgam po którąś z powieści Saramago podróżując po Portugalii.

Portugalia dla mnie to Pessoa, mistrz kamuflażu, który siebie poświęcił: Aby tworzyć, zniszczyłem siebie: tak bardzo wewnętrznie istnieję tylko po to, aby się uzewnętrzniać. Jestem żywą sceną, po której przechodzą różni aktorzy, grający w różnych sztukach. Który stworzył wiele postaci, wiele pseudonimów, pod którymi publikował swoje dzieła.

Oczekiwanie co roku na laureata Nagrody Camõesa – kto zostanie tym razem doceniony za swoją twórczość i nagrodzony jedną z najwyższych nagród literackich na świecie?

Tekst dostępny na łamach Wszystko co Najważniejsze: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/paulina-matysiak-pocztowki-z-historia-23-portugalia/

Pocztówki z historią 21

.Niewielki pokój, białe ściany, białe szafki i szuflady. Mnóstwo segregatorów, biały stół dla badaczy i naukowców, na ścianie obraz Franciszki Themerson. Gdzieś w pokoju obok w pudłach mnóstwo papierów. Tak zapamiętałam wizytę w ubiegłym roku na Belsize Park Gdns w Londynie, w domu, w którym mieszkali Stefan i Franciszka Themersonowie.

Zanim jednak Themersonowie trafili do Londynu w ich życiu można wskazać dwa inne istotne dla ich rozwoju artystycznego miejsca: Warszawę i Paryż.

W Warszawie zaczynali – eksperymentowali z fotografią i filmem (ich najbardziej znany film to Przygoda człowieka poczciwego z 1937 roku, który stał się z kolei inspiracją dla Dwóch ludzi z szafą Romana Polańskiego), wydawali książeczki dla dzieci – Franciszka była ilustratorką, Stefan zajmował się typografią.

Potem Paryż, do którego wyjechali jeszcze przed wojną. Uratowali się. W Paryżu szukali natchnienia, miejsca, w którym będą mogli kręcić filmy (w Polsce, mówiąc delikatnie, spotykały się one z niezrozumieniem). Wojenna rozłąka, listy, wysyłana w kawałkach najsłynniejsza powieść Stefana Wykład profesora Mmaa).

I w końcu Londyn. Wspólne plany i projekty. Wydawnictwo Gabberbocchus, w którym wydawali świetne, awangardowe tytuły (np. pierwsze angielskie wydanie Ubu Króla Alfreda Jarry– bestlookery, bo forma była równie istotna co treść. Prowadzili Common Room, miejsce spotkań pisarzy, artystów, filozofów i naukowców.

Franciszka malowała i rysowała, projektowała kostiumy i ilustrowała książki, Stefan pisał powieści, eseje, jest autorem opery, rysował. Uzupełniali się.

W tym tygodniu do Polski trafiło archiwum Themersonów. Zostało zakupione dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, trafiło do Biblioteki Narodowej. Po tylu latach z dala od kraju, prace Themersonów (notatki, listy, zapiski, rękopisy), wyraz ich myśli, wróciły do Polski.

Tekst dostępny na łamach Wszystko co Najważniejsze: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/paulina-matysiak-pocztowki-z-historia-21-themersonowie/

PAP/MB