Astronomowie lepiej poznali planetę karłowatą Quaoar

Naukowcy przyjrzeli się bliżej planecie karłowatej Quaoar, która znajduje się na obrzeżach Układu Słonecznego. Odkryli, że może ona posiadać dodatkowy księżyc lub system pierścieni.

.Astronomowie z Cabrillo College, Monterey Institute for Research in Astronomy i University of Central Florida, odkryli obiekt, który może być drugim księżycem orbitującym wokół odległej planety karłowatej znanej jako Quaoar. Badacze wiedzieli już, że to małe ziemne ciało niebieskie, znajdujące się w odległych zakątkach Układu Słonecznego, za orbitą Neptuna, posiada dwa systemy pierścieni i jeden księżyc. Jednak przypadkowo udała się odkryć nowy obiekt orbitujący ten obiekt Pasa Kuipera.

Nieznany wcześniej satelita został odkryty podczas zaćmienia gwiazdowego 25 czerwca 2025 r., kiedy to przeszedł przed odległą gwiazdą. Astronomowie obserwowali już tę planetę, aby dowiedzieć się więcej o jej znanym pierścieniu, Q1R, i spodziewali się, że spowoduje on krótkie przyciemnienie gwiazdy w tle. Zamiast tego coś innego całkowicie zasłoniło światło na 1,23 sekundy. Sugerowało to, że nowy obiekt był albo satelitą, albo gęstym pierścieniem. Jednak jak wskazują naukowcy, sygnatura świetlna jest taka, jakiej można by się spodziewać po czymś stałym, takim jak księżyc, a nie po słabym, pyłowym pierścieniu. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie Research Notes of the AAS.

„Biorąc pod uwagę brak innych wiarygodnych wyjaśnień, najbardziej prawdopodobną przyczyną tego zaćmienia był materiał orbitujący wokół Quaoar – albo nowy satelita, albo trzeci pierścień” – twierdzą naukowcy.

Astronomowie nie wykluczają istnienia trzeciego pierścienia, ale poprzednie obserwacje przeprowadzone przez teleskop kosmiczny Jamesa Webba (JWST) nie wykazały obecności struktury tego typu w tym miejscu. To sprawia, że hipoteza dotycząca satelity jest bardziej prawdopodobna.

Quaoar to odległa planeta karłowata znajdująca się w Pasie Kuipera – obszarze Układu Słonecznego poza orbitą Neptuna, który wypełniają lodowe ciała niebieskie. Ma ona promień ponad tysiąca kilometrów i potrzebuje 286 ziemskich lat, aby okrążyć Słońce. Jej jedyny znany księżyc nazywa się Weywot i orbituje wokół Quaoar w odległości około 13 tysięcy kilometrów.

Dwa pierścienie, które zostały odkryte w 2023 roku, znajdują się poza granicą Roche’a, czyli punktem, w którym grawitacja planety karłowatej rozrywa mniejsze ciała orbitujące wokół niej. Istnienie tych struktur stanowi zagadkę dla astronomów, ponieważ zgodnie z powszechną opinią pierścienie mogą istnieć tylko w pobliżu planety, w granicach Roche’a, podczas gdy księżyce powinny powstawać poza nimi.

.Odkrycie to, jak wskazują naukowcy, jeszcze bardziej pogłębia tajemnicę istnienia Quaoar i podważa dotychczasową wiedzę na temat powstawania pierścieni i księżyców. Dalsze obserwacje i zdjęcia wykonane przez teleskop Webba mogą potwierdzić, czym dokładnie jest ten obiekt i czy posiada on jeszcze inne satelity lub pierścienie. Badanie tego niezwykłego ciała niebieskiego może pomóc astronomom lepiej zrozumieć, jak powstawały obiekty w odległych, zimnych częściach Drogi Mlecznej.

Oprac. EG