Czym jest zrównanie dnia z nocą?

Mieszkańcy wszystkich miejsc położonych na północ od równika dokładnie dziś mogą zaobserwować jak wygląda zrównanie dnia z nocą, określane mianem równonocy wiosennej. To bardzo ciekawe zjawisko od tysięcy lat ma ogromny wpływ na życie ludzi.

Zrównanie dnia z nocą – co oznacza w Polsce

.Zrównanie dnia z nocą ma miejsce nie tylko na półkuli północnej – dzisiaj mogą je zaobserwować także mieszkańcy Australii, RPA, Brazylii czy Argentyny. Zjawisko to oznacza dokładnie to, co sugeruje nazwa: dzień czyli czas w między wschodem i zachodem Słońca trwa tego dnia dokładnie tyle samo czasu, co noc. Równonoc oznacza, że Słońce w czasie swojej pozornej wędrówki po ekliptyce przechodzi przez tzw. równik niebieski – okrąg wielki zawarty w płaszczyźnie prostopadłej do osi obrotu sfery niebieskiej.

Zrównanie dnia z nocą możemy zaobserwować dwa razy w ciągu roku: około 20 marca i około 20 września na całej kuli ziemskiej. Zależnie od położenia będziemy jednak mówić albo o początku wiosny, albo o początku jesieni.

Różnica w dacie odbywającej się w marcu równonocy wynika z faktu, że rzeczywisty czas obrotu ziemi wokół Słońca wynosi więcej niż 365 dni, zatem w jednym roku równonoc wiosenna na półkuli północnej wypadnie 19 marca, w innym 20. lub 21 marca. Choć moment, w którym Słońce mija ów równik niebieski jest ten sam dla całej planety, w różnych strefach czasowych będzie następował o różnej godzinie. Dla przykładu w roku 2025 według obowiązującego w Polsce czasu środkowoeuropejskiego (UTC+1) jest to 20 marca o godz. 10:01, ale dla strefy czasowej UTC-11 będzie to 19 marca o 23:01.

Symboliczny moment dla człowieka

.Począwszy od momentu przejścia Słońca przez tzw. punkt Barana czyli przez jeden z dwóch punktów przecięcia się ekliptyki z równikiem niebieskim, dni na półkuli północnej zaczynają się stopniowo wydłużać, zaś na półkuli południowej – skracać. Najintensywniejszą formę to zjawisko przybiera za kołem podbiegunowym północnym, wyznaczonym przez równoleżnik 66°33’39″N, bowiem względnie niedługo od równonocy miejscach na północ od niego będzie rozpoczynał się tzw. dzień polarny – czas w roku, kiedy Słońce ani razu nie zachodzi za linię horyzontu.

Od zawsze zrównanie dnia z nocą było ważnym momentem w życiu ludzi, bowiem zjawisko to obserwowały i przypisywały mu symboliczne znaczenie wszystkie kultury świata. Oto przecież Słońce, które przez tysiące lat cywilizacji przed odkryciem koncepcji heliocentrycznej, zaczynało coraz mocniej od tego dnia górować na niebie, dostarczając coraz więcej światła i ciepła, a więc życia. Nic dziwnego, że w starym kalendarzu rzymskim właśnie dzień równonocy rozpoczynał rok (co dopiero później zostało przesunięte na początek stycznia).

Tę samą praktykę stosuje do dziś kalendarz perski i narodowy kalendarz indyjski: oba wyznaczają początek roku od dnia następującego po równonocy marcowej.

Dzień ten wyznacza również w judaizmie datę święta Paschy, obchodzonego na cześć wyjścia Żydów z niewoli egipskiej zawsze w pierwszą sobotę po pierwszej wiosennej (po-równonocnej) pełni Księżyca na półkuli północnej.

Ten sposób przejęło również chrześcijaństwo ustalając datę Wielkanocy na pierwszą niedzielę po święcie Paschy, bowiem dokładnie wtedy dokonało się Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Różnica dat między chrześcijańskimi tradycjami wschodnią i zachodnią wynika z niedokładności kalendarza juliańskiego, obowiązującego przed reformą przyjętą na soborze w Nicei w 325 r. Najwcześniejsza możliwa zachodnia data Wielkanocy w dowolnym roku to 22 marca w każdym kalendarzu. Najpóźniejsza możliwa zachodnia data Wielkanocy w dowolnym roku to 25 kwietnia.

AD