Kolejne odkrycie na "półwyspie dinozaurów"

Szkielet dinozaura, znaleziony niedawno na plaży Agua de Madeiros w Portugalii, ma ponad 190 milionów lat – poinformowali paleontolodzy po badaniach tej skamieniałości.

Szkielet dinozaura z Agua de Madeiros

.Wydobyty w lutym z jednej ze skał na plaży Agua de Madeiros (w gminie Marinha Grande, na zachodnim wybrzeżu kraju) szkielet jest jedną z najstarszych skamielin dinozaura znalezionych w Portugalii. Zespół paleontologów z muzeum w Lourinha przekazał, że potwierdziły się wstępne przypuszczenia badaczy, dotyczące szkieletu – jego wiek określono na ponad 190 mln lat.

Prace naukowców z muzeum w Lourinha wspierały władze gminy Marinha Grande. Jak przekazał Joao Brito z tamtejszego ratusza, jednym z najtrudniejszych zadań podczas prac wykopaliskowych było wydobycie bloku skały, wewnątrz której znajdowała się skamielina dinozaura.

Skamieniałość była uwięziona wewnątrz margielu, czyli skały osadowej zbudowanej z wapnia. Przewieziony do muzeum w Lourinha blok skalny ważył 1,2 tony, więc zajęcie się nim stanowiło „ogromne wyzwanie logistyczne”. Dodatkowo, prace związane z wydobyciem skamieniałości prowadzono w pośpiechu, aby uniknąć uszkodzenia szkieletu przez fale oceanu czy niskie temperatury.

Obecnie paleontolodzy próbują rozpoznać, z jakim gatunkiem dinozaura mają do czynienia.

25 lat temu – przypomnieli badacze – w pobliżu Marinha Grande odkryty został skamieniały szkielet innego dinozaura, żyjącego około 195 mln lat temu. Uchodzi on za najstarszy na Półwyspie Iberyjskim okaz plezjozaura, rzędu wymarłych płetwojaszczurów.

Nagroda Nobla dla twórcy paleogenomiki

.Niewielu współczesnych naukowców może się pochwalić odkryciem nowego gatunku człowieka, opisaniem sekwencji jego genomu na podstawie kilku fragmentów kostnych znalezionych w jaskiniowych osadach oraz wykazaniem u ludzi współczesnych domieszki sekwencji genetycznej wymarłych gatunków człowieka – pisze prof. Marek SANAK, genetyk i biolog molekularny, profesor nauk medycznych, członek Polskiej Akademii Nauk.

Pääbo odczytał sekwencję genomu mitochondrialnego Neandertalczyka w 1997 roku, również posługując się muzealnymi fragmentami kostnymi. Wykorzystując swoje oryginalne techniki pozwalające na oddzielenie genetycznego zanieczyszczenia pochodzenia bakteryjnego, stanowiącego ponad 99 proc. DNA izolowanego z archeologicznych artefaktów kostnych, przystąpił do analizy genomu jądrowego Neandertalczyka. Gram tkanki kostnej zawiera jedną milionową (mikrogram) DNA genomowego. W szczątkach kostnych wydobytych ze stanowisk archeologicznych ilość DNA jądrowego jest co najmniej 10 tysięcy razy mniejsza i jest mierzona w pikogramach. Takie DNA jest silnie pofragmentowane, średnia wielkość fragmentu nie przekracza 120 par nukleotydowych, podczas gdy długość pojedynczej cząsteczki DNA w jądrze komórki człowieka wynosi od 60 do 260 milionów par nukleotydowych. Dodatkowo DNA ulega uszkodzeniom chemicznym, powodującym chemiczną modyfikację nukleotydów, np. deaminację lub ich całkowitą utratę (depurynację).

Układając odczytane fragmenty DNA według sekwencji genomu człowieka współczesnego, Pääbo w 2010 roku opublikował genom jądrowy wymarłego gatunku Homo neanderthalensis. Badania porównawcze genów Neandertalczyka i Homo sapiens przyniosły wiele interesujących wniosków. Pääbo zaproponował, na podstawie analizy porównawczej, mechanizm ewolucyjnego rozwoju mowy u człowieka współczesnego. Polegał on na pozytywnej selekcji wariantu genu FOXP2. Jest to gen obecny u kręgowców, aktywowany w regionach mózgu odpowiedzialnych za pieśni ptaków śpiewających oraz echolokację u nietoperzy. Opisano rodzinny defekt tego genu, powodujący wrodzone zaburzenie mowy – słowną apraksję. Aminokwasowe warianty kodowanego przez ten gen czynnika transkrypcyjnego, białka wiążącego się z DNA i aktywującego wybrane geny, utrwaliły się w populacji współczesnego człowieka przed co najwyżej 200 tysiącami lat.

Cały tekst dostępny na łamach „Wszystko co Najważniejsze” [LINK]

Marcin Zatyka/PAP/WszystkocoNajważniejsze/rb