Najgłębszy punkt Morza Śródziemnego mówi o naszej cywilizacji

W najgłębszym miejscu Morza Śródziemnego naukowcy znaleźli ogromne ilości odpadów produkowanych przez człowieka. Do Głębi Calypso dotarły śmieci z lądu i wyrzucane ze statków, głównie plastikowe worki i butelki.

Najgłębszy punkt Morza Śródziemnego zaśmiecony przez ludzi

.Ok. 60 km na zachód od greckiego półwyspu Peloponez, na głębokości ok. 5100 m znaleziono worki i opakowania plastikowe, szklane butelki i metalowe puszki. Prawie 90 proc. śmieci stanowiły tworzywa sztuczne. Zdaniem autorów pracy, która ukazała się na łamach czasopisma „Marine Pollution Bulletin”, Głębia Calypso jest jednym z najbardziej zaśmieconych głębokomorskich miejsc na świecie. Na kilometr kwadratowy przypada tam prawie 27 tys. odpadów.

„Niektóre lekkie odpady z tworzyw sztucznych pochodzą z lądu, skąd do Głębi Calypso przenoszą je powierzchniowe i głębinowe prądy morskie. Torebki albo butelki plastikowe dryfują nad dnem, aż zostaną zakopane w osadach lub rozpadną się na mniejsze fragmenty. Znaleźliśmy również dowody na to, że worki pełne śmieci są wyrzucane wprost ze statków” – tłumaczył jeden z autorów badania, prof. Miquel Canals z Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu w Barcelonie.

Jego współpracownikami byli naukowcy ze Wspólnego Centrum Badawczego (Joint Research Centre – JRC) Komisji Europejskiej, Francuskiego Instytutu Badań nad Eksploatacją Morza (IFREMER) i amerykańskiej firmy Caladan Oceanic. Prof. Miquel Canals dodał, że Głębia Calypso to zamknięty rów o długości 20 km i szerokości 5 km, stromych zboczach, płaskim dnie i słabych prądach. To sprzyja gromadzeniu się w niej śmieci. „Dno Głębi Calypso jest zaśmiecone antropogenicznymi odpadami. Stężenie śmieci jest jednym z najwyższych, jakie kiedykolwiek odnotowano w środowisku głębokomorskim” – podkreślił ekspert w dziedzinie geologii morza.

„Ostateczne składowisko” odpadów

.W badaniach śródziemnomorskiego dna naukowcy wykorzystali załogową łódź podwodną Limiting Factor – jednostkę, która pobiła rekordy zanurzenia we wszystkich pięciu oceanach. W Głębi Calypso łódź z dwoma badaczami na pokładzie w ciągu 43 minut pokonała ok. 650 m w linii prostej. Zebrane podczas ekspedycji materiały fotograficzne i filmowe pokazują – zdaniem naukowców – że badany rów stanowi „ostateczne składowisko” odpadów. Autorzy opracowania stwierdzili też, że żyjącym w najgłębszym punkcie Morza Śródziemnego zwierzętom zdarza się połykać śmieci lub wykorzystywać je jako kryjówki i miejsca lęgowe.

„Morze Śródziemne jest akwenem zamkniętym, otoczonym przez ludzi, z dynamicznym ruchem statków i szeroko zakrojonymi połowami. Dowody dostarczone przez nasze badania powinny spotęgować globalne starania o zmniejszenie zaśmiecania oceanu, zwłaszcza odpadami plastikowymi. Dotyczy to w szczególności basenu Morza Śródziemnego” – podsumował prof. Miquel Canals.

Po raz pierwszy odpady na dnie morskim stwierdzono w 1975 r. w cieśninie Skagerrak między Danią, Szwecją i Norwegią. Z prowadzonych w ostatniej dekadzie badań wynika, że najbardziej zaśmiecone jest Morze Śródziemne. W 2021 r. odkryto niespotykane nigdzie indziej zagęszczenie odpadów morskich w oddzielającej Sycylię od Kalabrii Cieśninie Mesyńskiej, której głębokość sięga 250 m.

Potrzeba ekologicznego nawrócenia

.Na temat zmiany w ludzkim myśleniu, jaka potrzebna jest, by skutecznie chronić środowisko naturalne, pisze we „Wszystko Co Najważniejsze” pisze prof. Zdzisława PIĄTEK w tekście „Ekologiczne nawrócenie.Radykalna zmiana stosunku człowieka do przyrody„.

„Powyżej przedstawiłam poglądy uzasadniające rabunkową, panująco-dominującą postawę gatunku ludzkiego wobec przyrody ożywionej i nieożywionej. Nasuwa się pytanie, co się wydarzyło, co było przyczyną zmiany, którą obserwujemy od połowy ubiegłego wieku, zmiany polegającej na tym, że problematyka ochrony środowiska i poszukiwanie mechanizmów zrównoważonego współistnienia z biosferą staje się dominującym problemem etyki, polityki i ekonomii. Sądzę, że na ten przełom światopoglądowo-etyczno-ekonomiczny, nazywany także nawróceniem ekologicznym, złożyło się wiele czynników. Ich analiza zajmuje tomy, wyliczę tylko niektóre z nich”.„Pierwszym był rozwój nauk ewolucyjnych i wiedza, w świetle której nie da się utrzymać teza aroganckiego antropocentryzmu, że pozaludzkie organizmy żywe wyewoluowały dla człowieka, gdyż pojawienie się gatunku ludzkiego było celem przebiegu procesów ewolucyjnych. Współczesny ewolucjonizm wykazuje, że ewolucja nie ma celu, mimo że w procesie ewolucji powstają organizmy celowo zorganizowane. W punkcie startowym ziemskiej ewolucji pojawienie się gatunku ludzkiego było równie prawdopodobne jak jego nieobecność. Ewolucja nie była brzemienna, pojawienie się człowieka – jak to określił J. Monod – było wielką wygraną na ruletce natury”.

.„Z kolei wiedza z dziedziny ekologii podważyła wywodzącą się od Arystotelesa antropomorficzną hierarchię bytów, przedstawianą jako „drabina jestestw”, w której wartość istot żywych była tym większa, im bardziej podobne były do człowieka; na dole tej drabiny znajdowały się rośliny i obiekty przyrody nieożywionej. Wbrew temu nauki ekologiczne wykazały, że wartość (witalna) organizmów żywych zależy od funkcji, jaką pełnią w krążeniu materii i energii w naturalnych ekosystemach, a nie od ich większego bądź mniejszego podobieństwa do człowieka. Zgodnie z tym poglądem, odniesionym do funkcjonowania biosfery, największą wartość mają rośliny, które w procesie fotosyntezy wiążą energię słoneczną; jest to energia podtrzymująca życie organizmów w całej biosferze. Po odrzuceniu „drabiny jestestw” teoria ewolucji rozważa wyścig o przeżycie organizmów żywych, używając metafory biegu przełajowego, a nie antropomorficznej metafory biegu sztafetowego, gdyż ta pierwsza lepiej oddaje działanie mechanizmów ewolucyjnych. W biegu przełajowym gatunek ludzki jest takim samym uczestnikiem biegu jak wszystkie pozostałe gatunki, które w nim uczestniczą, a na starcie nie można przewidzieć zwycięzców” – pisze prof. Zdzisława PIĄTEK.

LINK DO TEKSTU: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-zdzislawa-piatek-ekologiczne-nawrocenie/

PAP/WszystkocoNajważniejsze/MJ