Rocznice Najważniejsze. 1 stycznia

Rocznice Najważniejsze. 1 stycznia

„Rocznice Najważniejsze” to wybór doniosłych, przełomowych oraz interesujących wydarzeń historycznych przygotowany przez Redakcję portalu „Wszystko co Najważniejsze”. Przedstawiamy Państwu listę rocznic, o których w danym dniu szczególnie warto pamiętać. Na co zwrócić uwagę 1 stycznia? 

Cykl Rocznice Najważniejsze

.Historia jest niewyczerpanym źródłem informacji. Jej znajomość pomaga zrozumieć otaczającą rzeczywistość. To nie tylko opis minionych zdarzeń, ale przede wszystkim opowieść o przeszłości kształtująca pamięć i tożsamość – potężne narzędzie społecznej kontroli, a zarazem skuteczna tarcza przed manipulacją.

Poprzez cykl „Rocznice Najważniejsze” pragniemy w sposób symboliczny kultywować pamięć o postaciach i wydarzeniach istotnych dla polskiej oraz europejskiej tożsamości, a także tych, które miały fundamentalne znaczenie dla rozwoju światowej kultury i cywilizacji. Chcemy również zaciekawić i zaskoczyć, a przy tym zachęcić Czytelnika do dalszego zgłębiania wiedzy na poruszane przez nas tematy.

Rocznice Najważniejsze: 1 stycznia

.Co wydarzyło się w dziejach Polski i świata dnia 1 stycznia? Przedstawiamy wybór „Rocznic Najważniejszych”: 

45 p.n.e. – Zaczął obowiązywać kalendarz juliański wprowadzony w Republice Rzymskiej przez Juliusza Cezara.

1467 – Urodził się Zygmunt Jagiellończyk, panujący w Polsce i na Litwie jako Zygmunt I Stary w latach 1506–1548.

1785 – Ukazało się pierwsze wydanie dziennika „The Times”, przez pierwsze 3 lata ukazującego się pod tytułem „The Daily Universal Register”.

1799 – Urodził się Andrzej Towiański, filozof, przywódca sekty towiańczyków (Koło Sprawy Bożej), wpływowa postać w kręgach Wielkiej Emigracji w Paryżu na początku lat 40. XIX w., jeden z czołowych polskich głosicieli idei mesjanizmu.

1806 – Na mocy dekretu Napoleona Bonapartego we Francji zniesiono kalendarz rewolucyjny i przywrócono kalendarz gregoriański.

1836 – Urodził się Zygmunt Padlewski, działacz niepodległościowy, naczelnik Warszawy oraz naczelnik wojenny województwa płockiego w Powstaniu Styczniowym.

1860 – Wydano pierwszy polski znaczek pocztowy.

1863 – Urodził się Pierre de Coubertin, francuski arystokrata, pedagog, ojciec nowożytnego ruchu olimpijskiego, organizator pierwszych nowożytnych Letnich Igrzysk Olimpijskich (Ateny 1896 r.), założyciel Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl), twórca flagi olimpijskiej.

1863 – W trakcie wojny secesyjnej weszła w życie Proklamacja Emancypacji znosząca niewolnictwo w południowych stanach USA (Skonfederowane Stany Ameryki). Prezydent Abraham Lincoln podpisał ją już wcześniej, 22 września 1862 r.

1873 – W Japonii przyjęto kalendarz gregoriański.

1905 – Urodził się Stanisław Mazur, jeden z najwybitniejszych polskich matematyków, współzałożyciel lwowskiej szkoły matematycznej, bliski współpracownik Stefana Banacha.

1909 – Urodził się Stepan Bandera, ukraiński polityk, jeden z przywódców Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN), lider frakcji OUN-B (banderowcy), która stworzyła formację zbrojną UPA (Ukraińska Powstańcza Armia). OUN-B wraz z UPA odpowiadają za zbrodnie wojenne, w tym przede wszystkim za ludobójstwo dokonane na polskiej ludności cywilnej Wołynia i Małopolski Wschodniej (rzeź wołyńska).

1915 – Urodził się Józef Światło, wicedyrektor Departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego PRL, który uciekł na Zachód i rozpoczął działalność w Radiu Wolna Europa. Występował w cyklu „Za kulisami partii i bezpieki”, odkrywając przed społecznością międzynarodową oraz polskim społeczeństwem, jak w rzeczywistości działa MBP.

1922 – Urodził się Marek Edelman, lekarz pochodzenia żydowskiego, doktor nauk medycznych, jeden z przywódców Powstania w Getcie Warszawskim, współtwórca Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB), uczestnik Powstania Warszawskiego, działacz społeczny, członek opozycji niepodległościowej w czasach PRL, uczestnik obrad Okrągłego Stołu. Na podstawie jego wspomnień powstała książka Hanny Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem”.

1944 – Gwardia Ludowa, zbrojne ramię Polskiej Partii Robotniczej, została przemianowana na Armię Ludową.

1951 – Z połączenia Bielska i Białej Krakowskiej powstało miasto Bielsko-Biała.

1967 – Utworzono Słowiński Park Narodowy.

1973 – Nastąpiło pierwsze rozszerzenie Wspólnoty Europejskiej. Do EWG (Europejska Wspólnota Gospodarcza) przystąpiły Dania, Irlandia i Wielka Brytania. 1 stycznia 1981 r. to samo uczyniła Grecja. W 1986 r., także 1 stycznia, do EWG przystąpiły Hiszpania i Portugalia. W 1993 r. wszedł w życie traktat z Maastricht powołujący Unię Europejską. 1 stycznia 1995 r. UE rozszerzono o Austrię, Finlandię i Szwecję. Tego samego dnia 2007 r. do UE przystąpiły Bułgaria i Rumunia.

1977 – Grono głównie czeskich intelektualistów podpisało manifest wzywający do przestrzegania praw człowieka w Czechosłowacji. Dało to początek Karcie 77, opozycyjnemu ruchowi protestu przeciw łamaniu i nieszanowaniu praw człowieka przez władze komunistyczne.

1989 – Utworzono Wigierski Park Narodowy.

1993 – Czechosłowacja przekształciła się w dwa odrębne niepodległe państwa – Czechy i Słowację.

1995Światowa Organizacja Handlu (WTO) rozpoczęła działalność.

1995 – Utworzono Magurski Park Narodowy.

1995 – W Polsce przeprowadzono denominację złotego. 10 tys. „starych” złotych zastąpił 1 „nowy” złoty.

1999 – Weszła w życie reforma administracyjna wprowadzająca nowy podział terytorialny Polski. Przewidywała m.in. zastąpienie dotychczasowych 49 województw 16 nowymi.

1999 – W 11 państwach członkowskich UE wprowadzono nową walutę rozliczeniową – euro. Banknoty i monety wprowadzono do obiegu 1 stycznia 2002 r. 

2007 – Do strefy euro przystąpiła Słowenia. Tego dnia w kolejnych latach uczyniły to również: Cypr i Malta (2008), Słowacja (2009), Estonia (2011), Łotwa (2014), Litwa (2015) i Chorwacja (2023).

„Piękno Historii”

.Ruszył nowy projekt redakcji „Wszystko co Najważniejsze” – newsletter „Piękno Historii”.

Nasz newsletter to przestrzeń dla każdego, kto interesuje się historią – zarówno na co dzień, jak i okazjonalnie. Co tydzień prezentujemy wybór najważniejszych i najciekawszych wydarzeń historycznych, których rocznice obchodzimy w danym tygodniu. Znajdą tu Państwo również jakościowe teksty na temat historii autorstwa profesjonalnych historyków, napisane w sposób przystępny i ciekawy.

Newsletter „Piękno Historii” to także szansa na zapoznanie się z głosem z epoki, w który warto się wsłuchać. Prezentujemy go pod postacią cytatu z wybranego źródła historycznego. Proponujemy ponadto zdjęcie bądź obraz z epoki, dzięki którym obcowanie z przeszłością będzie ciekawsze. Znajdą tu Państwo również polecenia książek historycznych, po jakie warto sięgnąć. Co tydzień przedstawimy także sylwetkę polskiego naukowcawynalazcy, myśliciela lub artysty, którego dokonania  wpłynęły na świat, jaki znamy dziś. 

Zapraszamy do subskrybowania!

Link do zapisów: [Zapisz się].

WszystkoCoNajważniejsze/PatrykPalka

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 1 stycznia 2025
Fot. Mariusz Kubik / CC BY-SA 3.0 / Wikimedia.