historia

W pełni legalnie można było tylko umrzeć – pisze Norbert BĄCZYK charakteryzując terror niemiecki w okupowanym powiecie Garwolin (1939-1944).

Baza straty.pl – zwana tak popularnie od adresu strony internetowej – to swoiste repozytorium bólu i cierpienia; to zbiór informacji o ludzkich dramatach z okresu najkrwawszej wojny w dziejach świata. Są w niej zgromadzone informacje dotyczące m.in. oficerów i żołnierzy Wojska Polskiego, więźniów, członków konspiracji, ofiar Holocaustu, egzekucji, robotników przymusowych, nieletnich ofiar wojny, siłą wcielonych do Wehrmachtu.

Bolesna nauka roku 1939 nie została zmarnowana i przyczyniła się do lepszego zrozumienia, przynajmniej we wschodniej części naszego kontynentu, jak ważne jest reagowanie – póki nie jest za późno – na kolejną już zbrodniczą agresję państwa rosyjskiego.

Czy wrzesień 1939 r. mógł skończyć się inaczej? To pytanie jest stawiane od zakończenia II wojny światowej i wciąż poszukuje się odpowiedzi.

„Niemiecka Hausfrau serwowała swojej rodzinie na stole jedzenie ze wszystkich okupowanych krajów: polską gęsinę, jugosłowiańską wieprzowinę, francuskie wino, duńskie masło, greckie oliwki, norweską rybę; niemiecki przemysłowiec zużywał polski i francuski węgiel; niemiecki pracodawca korzystał z pracy robotników przymusowych; niemiecki człowiek interesu wykupywał zagraniczny majątek; na mocy dekretu Hitlera z 28 lipca 1942 r. prawnie zagwarantowana została nawet większa dostępność kobiet z okupowanych terytoriów dla męskiej części niemieckiej populacji”

We wrześniu 1939 r. Polska wybrała rozwiązanie wybitnie kosztowne, ale innego po prostu nie było. Każda inna możliwość była tylko gorsza.

W połowie maja 2024 r. w Neapolu, stolicy włoskiej Kampanii, poważnie zatrzęsła się ziemia. Cały dzień poprzedzający wstrząsy był wyjątkowo duszny, powietrze zanieczyszczone, a widoczność nad zatoką neapolitańską ograniczona, do tego stopnia, że Wezuwiusz górujący nad miastem był ledwo dostrzegalny.

Bitwa Warszawska 1920 r. to jeden z najważniejszych momentów polskiej historii. Do dziś w Polsce nie ma jednak monumentu ani muzeum poświęconego temu wydarzeniu. Powinniśmy dążyć do tego, by w Warszawie stanął łuk triumfalny na miarę tego w Paryżu, który przypomni każdemu o jednej z przełomowych chwil w dziejach Europy, a zarazem doda stolicy uroku i stanie się jednym z jej znaków rozpoznawczych.

Jeśli oddamy historię tym, którzy chcą zakłamać prawdę o „imperium zła”, wtedy nasze „szklane domy” mogą się zawalić.

Od 1942 r. na Bliskim Wschodzie znajdowały się tysiące polskich żołnierzy. Stworzyli tam „małą Polskę”. Przewodził im gen. Władysław Anders.

Przy całej mojej miłości do nowych technologii i otwarciu na poszukiwanie nowoczesnych środków wyrazu w mojej ocenie należy dzisiaj robić wszystko, żeby odbiorców – zwłaszcza młodych – zachęcać do bycia ze sobą, rozmowy, współpracy i manualnych interakcji. Niech młodzi się pobrudzą, zmęczą, może nawet pokłócą. Taka właśnie jest wrocławska Zajezdnia.

Kwestia relacji moralności i polityki to zagadnienie, o którym napisano wiele. Jednakże przyznać trzeba, że dotychczas jednym z najważniejszych moralnych kompasów polityki międzynarodowej było doświadczenie II Wojny Światowej.

Polacy właściwie wybrali, decydując się na stawienie oporu Hitlerowi. Dziś powinniśmy spoglądać na udział Polaków w II wojnie światowej jako powód do dumy, a nie wyłącznie motyw uczucia zdrady, żalu i wstydu.

Polska to dziś kluczowy kraj wschodniej flanki NATO, obrońca wschodnich granic Unii Europejskiej i miejsce schronienia dla setek tysięcy Ukraińców, którzy uciekli przed rosyjską agresją. Nie pierwszy raz w naszych dziejach jesteśmy tarczą Europy.

80. rocznica zakończenia II wojny, która przypadnie w 2025 r., będzie ostatnią okrągłą rocznicą, w której brać będą udział świadkowie tamtych wydarzeń. Wydaje się niezbędne, by na nowo stworzyć autorskie, narodowe narracje o tamtej wojnie – jeśli to jeszcze jest możliwe.

Czym zasłynął Konstanty Łubieński – przedwojenny rzecznik budowy Polski mocarstwowej, podczas II wojny światowej oficer Armii Krajowej?

Uczeń zostanie zarzucony wielością faktów i dat, ale nie będzie zdolny do opisania związków przyczynowo-skutkowych i tym bardziej nie będzie rozumiał istoty dziejów w ujęciu nie tylko poznawczym, ale także edukacyjnym.

Powstanie Warszawskie jest moralnym fundamentem, moralną podstawą naszej niepodległości. Tak – tej dzisiejszej niepodległości. Tak – tej Polski, która staje się w tej chwili coraz piękniejsza, z roku na rok coraz zamożniejsza, coraz lepiej rozwinięta, w której dzisiaj wszyscy żyjemy, w której dzisiaj wszyscy pracujemy, która dzisiaj, od 35 lat, jest państwem w pełni niepodległym, w pełni suwerennym.

Papcio Chmiel, czyli Henryk Jerzy Chmielewski, autor setek opowieści komiksowych o randze kultowych w Polsce, najbardziej cenił swoją księgę poświęconą Powstaniu Warszawskiemu – Tytus, Romek i A’Tomek jako powstańcy warszawscy 1944. Papcio Chmiel, żołnierz Armii Krajowej, był jednym z nich. 

Od dziesięcioleci eksperci z zapałem przekonują, że jesteśmy krajem świeckim. Ale to nigdy nie była prawda. To Biblia była głównym źródłem naszych narodowych ideałów.