Rocznice Najważniejsze. 4 stycznia

Rocznice Najważniejsze. 4 stycznia

„Rocznice Najważniejsze” to wybór doniosłych, przełomowych oraz interesujących wydarzeń historycznych przygotowany przez Redakcję portalu „Wszystko co Najważniejsze”. Przedstawiamy Państwu listę rocznic, o których w danym dniu szczególnie warto pamiętać. Na co zwrócić uwagę 4 stycznia? 

Cykl Rocznice Najważniejsze

.Historia jest niewyczerpanym źródłem informacji. Jej znajomość pomaga zrozumieć otaczającą rzeczywistość. To nie tylko opis minionych zdarzeń, ale przede wszystkim opowieść o przeszłości kształtująca pamięć i tożsamość – potężne narzędzie społecznej kontroli, a zarazem skuteczna tarcza przed manipulacją.

Poprzez cykl „Rocznice Najważniejsze” pragniemy w sposób symboliczny kultywować pamięć o postaciach i wydarzeniach istotnych dla polskiej oraz europejskiej tożsamości, a także tych, które miały fundamentalne znaczenie dla rozwoju światowej kultury i cywilizacji. Chcemy również zaciekawić i zaskoczyć, a przy tym zachęcić Czytelnika do dalszego zgłębiania wiedzy na poruszane przez nas tematy.

Rocznice Najważniejsze: 4 stycznia

.Co wydarzyło się w dziejach Polski i świata dnia 4 stycznia? Przedstawiamy wybór „Rocznic Najważniejszych”: 

1341 – Prawdopodobnie tego dnia urodził się Wat Tyler (właśc. Walter Tyler), przywódca rewolucji chłopskiej w Anglii (1381 r.), która przeszła do historii jako powstania Wata Tylera lub wielkie powstanie. Swym zasięgiem rewolucja objęła cały kraj. Chłopi domagali się poprawy swych warunków bytowych. Ich przywódca szedł jednak znacznie dalej. W negocjacjach z reprezentantami króla Ryszarda II domagał się uczynienia wszystkich mieszkańców Anglii równymi (w ramach jednego stanu społecznego) oraz wolnymi. Żądał także konfiskaty dóbr kościelnych i rozdzielenia ich między członków poszczególnych parafii według potrzeb ludu. Ostatecznie Wat Tyler został zamordowany, a powstanie bez przywódcy – upadło.

1643 – Urodził się Izaak Newton, angielski matematyk, fizyk, filozof, badacz i znawca Biblii, jeden z najwybitniejszych uczonych w historii, ojciec mechaniki klasycznej, który odkrył i opisał zasady dynamiki (tzw. prawa ruchu), a także prawo powszechnego ciążenia. Newtonowska teoria grawitacji była podstawą naukowego opisu świata aż do czasów teorii względności Alberta Einsteina. Opus magnum Izaaka Newtona, czyli „Matematyczne zasady filozofii naturalnej”, uważane są za jedno z najważniejszych dzieł w historii nauki. 

1878 – Urodził się Tadeusz Godlewski, fizyk, profesor Politechniki Lwowskiej, jeden z pionierów polskich badań nad promieniotwórczością, twórca pierwszego polskiego laboratorium służącego do badania zjawisk promieniotwórczych.

1886 – Zmarł Michał Czajkowski (Sadyk Pasza), poeta, pisarz, działacz niepodległościowy, uczestnik Powstania Listopadowego, wysłannik Hotelu Lambert do Turcji z misją dyplomatyczną, której celem było przeciwstawianie się rosyjskim wpływom w Imperium Osmańskim. Z czasem przyjął islam i przeszedł na służbę turecką, nie porzucając sprawy polskiej. Walczył w wojnie krymskiej przeciw Rosji (1853-1856). Był autorem m.in. „Powieści kozackich”, „Wernyhory” czy „Pamiętników Sadyka Paszy Michała Czajkowskiego”.

1894 – Weszły w życie porozumienia francusko-rosyjskie zawarte w 1892 r., na mocy których powstawał sojusz zwany dwuporozumieniem. Stał się on jedną z podstaw późniejszego trójporozumienia (Ententy). W 1904 r. Wielka Brytania, trzecia strona porozumienia, zawarła sojusz z Francją, a w 1907 r. z Rosją.

1940 – Premier rządu RP na uchodźstwie gen. Władysław Sikorski podpisał z francuskim premierem Édouardem Daladierem umowę w sprawie funkcjonowania armii polskiej we Francji.

1941 – Zmarł Henri Bergson, francuski filozof, laureat literackiej Nagrody Nobla (1927 r.), jeden z najbardziej wpływowych intelektualistów europejskich 1. połowy XX w.

1944 – Podczas II wojny światowej zmierzające na zachód oddziały Armii Czerwonej przekroczyły przedwojenną granicę Polski nieopodal Saren na Wołyniu (w nocy z 3 na 4 stycznia). „Wyzwolenie” spod okupacji niemieckiej oznaczało w praktyce zmianę jednego okupanta na drugiego. Sowieci w drodze przez Polskę dokonywali grabieży, gwałtów i morderstw. Rozpoczął się trwający niemal pół wieku okres stacjonowania wojsk rosyjskich w Polsce, zakończony dopiero 18 września 1993 r. 

1947 – W Warszawie rozpoczął się zorganizowany przez komunistów pokazowy proces przywódców organizacji niepodległościowej Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (WiN).

1960 – Zmarł Albert Camus, francuski pisarz i filozof, jeden z najwybitniejszych intelektualistów europejskich po II wojnie światowej, laureat literackiej Nagrody Nobla (1957 r.), autor m.in. „Dżumy”, „Mitu Syzyfa”, „Człowieka zbuntowanego”, „Upadku” czy „Obcego”.

1960 – Podpisano konwencję sztokholmską, na mocy której w maju 1960 r. powołano Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA). Sygnatariuszami konwencji byli przedstawiciele: Austrii, Danii, Norwegii, Portugalii, Szwajcarii, Szwecji oraz Wielkiej Brytanii.

1961 – Zmarł Erwin Schröedinger, jeden z najwybitniejszych fizyków XIX-XX w., laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (1933 r.), jeden z twórców podstaw mechaniki kwantowej, autor m.in. równania Schröedingera oraz popularnego eksperymentu myślowego znanego jako paradoks „kota Schrröedingera”.

1965 – Zmarł Thomas S. Eliot, anglo-amerykański poeta, dramaturg, krytyk literacki, autor m.in. zbioru wierszy Purfrock i inne spostrzeżenia, poematów Ziemia jałowa, Popielec, dramatu poetyckiego Morderstwo w katedrze, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1948 r.

1991Jan Krzysztof Bielecki został premierem RP.

„Piękno Historii”

.Ruszył nowy projekt redakcji „Wszystko co Najważniejsze” – newsletter „Piękno Historii”.

Nasz newsletter to przestrzeń dla każdego, kto interesuje się historią – zarówno na co dzień, jak i okazjonalnie. Co tydzień prezentujemy wybór najważniejszych i najciekawszych wydarzeń historycznych, których rocznice obchodzimy w danym tygodniu. Znajdą tu Państwo również jakościowe teksty na temat historii autorstwa profesjonalnych historyków, napisane w sposób przystępny i ciekawy.

Newsletter „Piękno Historii” to także szansa na zapoznanie się z głosem z epoki, w który warto się wsłuchać. Prezentujemy go pod postacią cytatu z wybranego źródła historycznego. Proponujemy ponadto zdjęcie bądź obraz z epoki, dzięki którym obcowanie z przeszłością będzie ciekawsze. Znajdą tu Państwo również polecenia książek historycznych, po jakie warto sięgnąć. Co tydzień przedstawimy także sylwetkę polskiego naukowcawynalazcy, myśliciela lub artysty, którego dokonania  wpłynęły na świat, jaki znamy dziś. 

Zapraszamy do subskrybowania!

Link do zapisów: [Zapisz się].

WszystkoCoNajważniejsze/PatrykPalka

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 4 stycznia 2025
Fot. 1. Armia Konna w 1920 r., podczas wojny domowej w Rosji / Wikimedia.