Rocznice Najważniejsze. 5 grudnia

„Rocznice Najważniejsze” to wybór doniosłych, przełomowych oraz interesujących wydarzeń historycznych przygotowany przez Redakcję portalu „Wszystko co Najważniejsze”. Przedstawiamy Państwu listę rocznic, o których w danym dniu szczególnie warto pamiętać. Na co zwrócić uwagę 5 grudnia? 

Cykl Rocznice Najważniejsze

.Historia jest niewyczerpanym źródłem informacji. Jej znajomość pomaga zrozumieć otaczającą rzeczywistość. To nie tylko opis minionych zdarzeń, ale przede wszystkim opowieść o przeszłości kształtująca pamięć i tożsamość – potężne narzędzie społecznej kontroli, a zarazem skuteczna tarcza przed manipulacją.

Poprzez cykl „Rocznice Najważniejsze” pragniemy w sposób symboliczny kultywować pamięć o postaciach i wydarzeniach istotnych dla polskiej oraz europejskiej tożsamości, a także tych, które miały fundamentalne znaczenie dla rozwoju światowej kultury i cywilizacji. Chcemy również zaciekawić i zaskoczyć, a przy tym zachęcić Czytelnika do dalszego zgłębiania wiedzy na poruszane przez nas tematy.

Rocznice Najważniejsze: 5 grudnia

.Co wydarzyło się w dziejach Polski i świata dnia 5 grudnia? Przedstawiamy wybór „Rocznic Najważniejszych”: 

1389 – Urodził się Zbigniew Oleśnicki, biskup krakowski w latach 1423–1455, pierwszy kardynał pochodzący z Polski, jeden z głównych kreatorów polskiej polityki w czasach pierwszych Jagiellonów. 

1539 – Urodził się Faust Socyn, włoski teolog, pisarz, poeta, reformator religijny, jeden z głównych twórców doktryny braci polskich (arian), jeden z czołowych intelektualistów Rzeczpospolitej oraz Europy w XVI w.

1791 – Zmarł Wolfgang Amadeusz Mozart, kompozytor, pianista, jeden z najwybitniejszych i najbardziej wpływowych twórców w historii muzyki, zaliczany do grona klasyków wiedeńskich.

1792 – Jerzy Waszyngton, pierwszy w historii prezydent USA, został wybrany na drugą kadencję. Tego dnia wyboru dokonało Kolegium Elektorów. Głosowanie powszechne odbyło się w listopadzie.

1830 – Gen. Józef Chłopicki, który 3 grudnia przyjął propozycję objęcia naczelnego dowództwa nad armią polską, formalnie objął władzę nad wojskiem jako pierwszy dyktator Powstania Listopadowego.

1848 – W Prusach wprowadzono pierwszą konstytucję. Skutkowało to likwidacją autonomii Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

1867 – Urodził się Józef Piłsudski, żołnierz, polityk, jeden z twórców niepodległej Polski w 1918 r., przywódca Legionów Polskich, Naczelnik Państwa, marszałek Polski, dwukrotnie premier RP, lider PPS a następnie obozu sanacji, centralna postać polskiej sceny politycznej i wojskowej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. 

1870 – Zmarł Aleksander Dumas, jeden z najwybitniejszych pisarzy francuskich, autor m.in. „Hrabiego Monte Christo” czy „Trzech muszkieterów”.

1874 – Urodziła się Teodora Dombkowa, polska działaczka narodowa i społeczna na Górnym Śląsku, współpracownica Czerwonego Krzyża, organizatorka tajnego nauczania oraz towarzystw, których celem było samokształcenie, zakładanie czytelni, aktywizacja młodzieży, a nieoficjalnie także wychowanie patriotyczne w duchu kultury polskiej. Ponadto założycielka Towarzystwa Kobiet w Bytomiu (1900 r.), pierwszej świeckiej organizacji kobiecej na Górnym Śląsku, a także innych lokalnych organizacji kobiecych.

1901 – Urodził się Walt Dinsey, amerykański producent filmowy, przedsiębiorca, animator, jeden z ojców współczesnego przemysłu rozrywkowego, współtwórca The Walt Disney Company, laureat 26 Oscarów (w tym 4 honorowych).

1911 – Urodził się Władysław Szpilman, polski muzyk żydowskiego pochodzenia, pianista, kompozytor, pomysłodawca Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie, twórca sygnału Polskiej Kroniki Filmowej, autor muzyki dziesiątek przebojów wykonywanych przez gwiazdy polskiej estrady. Na podstawie jego autobiografii powstał kultowy i wielokrotnie nagradzany film „Pianista” w reżyserii Romana Polańskiego.

1914 – Urodził się Stanisław Dygat, pisarz, publicysta, dramaturg, scenarzysta filmowy, tłumacz, autor m.in. „Jeziora Bodeńskiego” czy „Disneylandu”.

1925 – Zmarł Władysław Reymont, polski pisarz, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli rodzimej literatury XIX-XX w,, laureat Nagrody Nobla za powieść „Chłopi” (1924 r.).

1926 – Zmarł Claude Monet, francuski malarz, jeden z ojców oraz czołowych przedstawicieli impresjonizmu.

1929 – Urodził się Stanisław Bareja, reżyser, scenarzysta i aktor uważany za najwybitniejszego polskiego twórcę filmów komediowych. Autor m.in. „Misia”, „Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz”, Alternatywy 4″, „Zmienników”, Bruneta wieczorową porą”, „Poszukiwany, poszukiwana” czy „Nie ma róży bez ognia”.

1930 – Po ustąpieniu drugiego rządu Józefa Piłsudskiego (4 grudnia) powołano drugi rząd Walerego Sławka.

1974 – Na antenie stacji BBC ukazał się ostatni odcinek „Latającego Cyrku Monty Pythona” (1969-1974).

1975 – Grono czołowych polskich intelektualistów wystosowało do władz PRL tzw. „List 59″, wyrażając w ten sposób sprzeciw wobec planowanych zmian w konstytucji, m.in. uznania kierowniczej roli PZPR w państwie. Domagano się zagwarantowania wolności sumienia i praktyk religijnych, wolności pracy, wolności słowa i informacji oraz wolności nauki. 

1988 – Zmarł Teodor Parnicki, pisarz, autor powieści historycznych i historyczno-fantastycznych, takich jak „Aecjusz, ostatni Rzymianin”, „Srebrne orły”, „Koniec Zgody Narodów„, 'Słowo i ciało”, „Twarz księżyca” (trylogia) i inn., jeden z najważniejszych krytyków i teoretyków polskiej powieści historycznej w XX w.

1994 – Leonid Kuczma (Ukraina), Borys Jelcyn (Rosja), Bill Clinton (USA) oraz John Major (Wielka Brytania) podpisali memorandum budapesztańskie, na mocy którego Ukraina zobowiązała się przystąpić do układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej i przekazać Rosji broń nuklearną znajdującą się na jej terytorium od czasów Związku Sowieckiego, w zamian za gwarancje bezpieczeństwa udzielone jej przez Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię i Rosję. Mocarstwa deklarowały respektowanie suwerenności i integralności terytorialnej państwa ukraińskiego. Niespełna 20 lat później Rosja zajęła Krym (2014), a następnie dokonała pełnoskalowej inwazji na Ukrainę (2022).

2011 – Zmarła Violetta Villas (właśc. Czesława Cieślak), śpiewaczka, aktorka, kompozytorka, autorka tekstów, ikona polskiej estrady.

2013 – Zmarł Nelson Mandela, polityk, prezydent Republiki Południowej Afryki (1994–1999), przywódca ruchu przeciw apartheidowi, laureat Pokojowej Nagrody Nobla. 

„Piękno Historii”

.Ruszył nowy projekt redakcji „Wszystko co Najważniejsze” – newsletter „Piękno Historii”.

Nasz newsletter to przestrzeń dla każdego, kto interesuje się historią – zarówno na co dzień, jak i okazjonalnie. Co tydzień prezentujemy wybór najważniejszych i najciekawszych wydarzeń historycznych, których rocznice obchodzimy w danym tygodniu. Znajdą tu Państwo również jakościowe teksty na temat historii autorstwa profesjonalnych historyków, napisane w sposób przystępny i ciekawy.

Newsletter „Piękno Historii” to także szansa na zapoznanie się z głosem z epoki, w który warto się wsłuchać. Prezentujemy go pod postacią cytatu z wybranego źródła historycznego. Proponujemy ponadto zdjęcie bądź obraz z epoki, dzięki którym obcowanie z przeszłością będzie ciekawsze. Znajdą tu Państwo również polecenia książek historycznych, po jakie warto sięgnąć. Co tydzień przedstawimy także sylwetkę polskiego naukowca, wynalazcy, myśliciela lub artysty, którego dokonania  wpłynęły na świat, jaki znamy dziś. 

Zapraszamy do subskrybowania!

Link do zapisów: [Zapisz się].

WszystkoCoNajważniejsze/PatrykPalka