Rocznice Najważniejsze. Co wydarzyło się 30 stycznia?

Co wydarzyło się 30 stycznia? Kalendarium historyczne

„Rocznice Najważniejsze” to wybór doniosłych, przełomowych oraz interesujących wydarzeń historycznych przygotowany przez Redakcję portalu „Wszystko co Najważniejsze”. Codziennie przedstawiamy listę rocznic, o których w danym dniu szczególnie warto pamiętać. Co wydarzyło się 30 stycznia?

Cykl Rocznice Najważniejsze

.Historia jest niewyczerpanym źródłem informacji. Jej znajomość pomaga zrozumieć otaczającą rzeczywistość. To nie tylko opis minionych zdarzeń, ale przede wszystkim opowieść o przeszłości kształtująca pamięć i tożsamość – potężne narzędzie społecznej kontroli, a zarazem skuteczna tarcza przed manipulacją.

Poprzez cykl „Rocznice Najważniejsze” pragniemy w sposób symboliczny kultywować pamięć o postaciach i wydarzeniach istotnych dla polskiej oraz europejskiej tożsamości, a także tych, które miały fundamentalne znaczenie dla rozwoju światowej kultury i cywilizacji. Chcemy również zaciekawić i zaskoczyć, a przy tym zachęcić Czytelnika do dalszego zgłębiania wiedzy na poruszane przez nas tematy.

Co wydarzyło się 30 stycznia? Kalendarium historyczne

.Co wydarzyło się w dziejach Polski i świata dnia 30 stycznia? Przedstawiamy wybór „Rocznic Najważniejszych”: 

1018 – Książę Bolesław Chrobry i cesarz Henryk II zawarli traktat pokojowy w Budziszynie, będący zwieńczeniem serii wojen polsko-niemieckich prowadzonych od 1002 r. Porozumienie było korzystne Polski, do terytorium której przyłączono Milsko, Łużyce oraz część Moraw. Cesarz zobowiązał się również przekazać Bolesławowi Chrobremu posiłki zbrojne na wyprawę kijowską. Pozycja polskiego władcy na arenie międzynarodowej wydatnie wzrosła.

1649 – W Londynie ścięto króla Anglii i Szkocji Karola I Stuarta, którego okrzyknięto „tyranem, zdrajcą i wrogiem ludu”. Było to zwieńczenie pierwszego etapu transformacji ustrojowej Anglii, wpierw w kierunku republikanizmu, a ostatecznie monarchii parlamentarnej.

1716 – Zmarła Maria Kazimiera de La Grange d’Arquien zwana w Polsce Marysieńką, francuska arystokratka, żona króla Jana III Sobieskiego, królowa Polski i wielka księżna litewska.

1721 – Urodził się Canaletto, właśc. Bernardo Belotto, włoski artysta, nadworny malarz króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

1736 – Urodził się James Watt, szkocki inżynier i wynalazca, jeden z ojców pierwszej rewolucji przemysłowej, twórca fundamentalnych ulepszeń w konstrukcji maszyny parowej, w tym wydzielonej komory skraplania, za sprawą której silnik znacznie zyskiwał na wydajności, dzięki czemu mógł napędzać, dosłownie i metaforycznie, rodzącą się rewolucję przemysłową.

1850 – Urodził się Aleksander Gierymski, malarz, rysownik, jeden z prekursorów impresjonizmu w malarstwie polskim.

1882 – Urodził się Franklin Delano Roosevelt, amerykański polityk, prezydent USA w latach 1933-1945, jedyny, którego wybrano na ten urząd czterokrotnie. Jeden z politycznych liderów obozu aliantów podczas II wojny światowej, główny twórca (obok Józefa Stalina i Winstona Churchilla) podstaw powojennego ładu światowego.

1922 – W Hadze zainaugurował działalność Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej, z którego wywodzi się dzisiejszy Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości.

1930 – Zmarł Benedykt Dybowski, przyrodnik, lekarz, odkrywca, podróżnik, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Szkoły Głównej Warszawskiej, badacz Bajkału, Dalekiego Wschodu i Kamczatki, działacz niepodległościowy, współorganizator Powstania Styczniowego, w marcu 1863 r. aresztowany, a następnie zesłany na Syberię.

1933 – Adolf Hitler został mianowany przez prezydenta Paula von Hindenburga kanclerzem Niemiec. Tym samym państwo niemieckie weszło na drogę transformacji w kierunku III Rzeszy. W 1932 r. Hitler przegrał wybory prezydenckie, lecz osiągnął dobry wynik przy wysokiej frekwencji – głos na niego oddało blisko 13,5 mln osób (ok. 37 proc). Posiadał ponadto poparcie wpływowych przedstawicieli przemysłu. W odbywających się w tym samym roku wyborach parlamentarnych jego partia NSDAP odniosła zwycięstwo. W ten sposób Hitler został kanclerzem i rozpoczął skupianie władzy w swoich rękach. 

1934 – Zmarł Piotr Lebiedziński, polski chemik, przedsiębiorca i wynalazca, jeden z pionierów polskiej i światowej kinematografii, a także polskiego przemysłu fotochemicznego. Był pierwszym na ziemiach polskich sprzedawcą aparatów fotograficznych oraz założycielem i właścicielem pierwszej wytwórni papieru fotograficznego. W 1895 r. skonstruował wspólnie z Janem i Józefem Popławskimi aparat kinematograficzny zwany „kinematografem Lebiedzińskiego”. 

1982 – Z inicjatywy prezydenta USA Ronalda Reagana tego dnia obchodzono Dzień Solidarności z Narodem Polskim. W PRL trwał bowiem wtedy stan wojenny, wprowadzony 13 grudnia 1981 r.

1991 – Odbyła się premiera filmu „Milczenie owiec” w reżyserii Jonathana Demme’a.

1991 – W Teatrze Dramatycznym w Warszawie odbyła się prapremiera musicalu „Metro” w reżyserii Janusza Józefowicza, z muzyką Janusza Stokłosy oraz librettem Agaty Miklaszewskiej i Maryny Miklaszewskiej.

2001 – Zmarł Edmund Fetting, aktor i piosenkarz, ikona polskiej sceny teatralnej i filmowej 2. połowy XX wieku.

„Piękno Historii”

.Ruszył nowy projekt redakcji „Wszystko co Najważniejsze” – newsletter „Piękno Historii”.

Nasz newsletter to przestrzeń dla każdego, kto interesuje się historią – zarówno na co dzień, jak i okazjonalnie. Co tydzień prezentujemy wybór najważniejszych i najciekawszych wydarzeń historycznych, których rocznice obchodzimy w danym tygodniu. Znajdą tu Państwo również jakościowe teksty na temat historii autorstwa profesjonalnych historyków, napisane w sposób przystępny i ciekawy.

Newsletter „Piękno Historii” to także szansa na zapoznanie się z głosem z epoki, w który warto się wsłuchać. Prezentujemy go pod postacią cytatu z wybranego źródła historycznego. Proponujemy ponadto zdjęcie bądź obraz z epoki, dzięki którym obcowanie z przeszłością będzie ciekawsze. Znajdą tu Państwo również polecenia książek historycznych, po jakie warto sięgnąć. Co tydzień przedstawimy także sylwetkę polskiego naukowcawynalazcy, myśliciela lub artysty, którego dokonania  wpłynęły na świat, jaki znamy dziś. 

Zapraszamy do subskrybowania!

Link do zapisów: [Zapisz się].

WszystkoCoNajważniejsze/PatrykPalka

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 30 stycznia 2025
Fot. Vincenzo Laviosa / domena publiczna.