U brzegów Jeziora Tyberiadzkiego została odkryta Betsaida? Co kryje zaginione biblijne miasto?
Czasami bywa tak, że jedne z najbardziej niezwykłych znalezisk archeologicznych są dokonywane na skutek przypadków, kiedy ślepy traf lub natura, nie koniecznie w kontekście pozytywnych zjawisk naturalnych, odsłaniają przed nami fragmenty historii ukryte przez wieki. Dokładnie takie odkrycie miało miejsce niedawno w Rezerwacie Przyrody Betiha w Izraelu, gdzie pożar odsłonił wiekowe struktury, które są uważane za biblijne miasto o nazwie Betsaida.
Betsaida zidentyfikowana przez archeologów?
.Teren Rezerwatu Przyrody Betiha w Izraelu od wielu lat był wskazywany przez liczne grono archeologów, historyków jako najbardziej prawdopodobna lokacja zaginionego biblijnego miasta, które nosiło nazwę Betsaida. Położone na północnym brzegu Jeziora Galilejskiego stanowisko archeologiczne Betiha wskazywane jako najbardziej prawdopodobna lokacja Betsaidy podlega wykopaliskom od 2016 r. Badania naukowe na tym obszarze są realizowane za zgodą Izraelskiego Urzędu ds. Przyrody i Parków. Niedawny pożar, choć tragiczny dla miejscowej flory i fauny, zapewnił archeologom bezprecedensowy wgląd w struktury pogrzebane przez stulecia.
Jedne z najbardziej znaczących znalezisk związanych z poszukiwaniem pozostałości biblijnego zaginionego miasta Betsaida nastąpiły w 2025 r., a dokładnie w lipcu tego roku, kiedy to na tym terenie rozszalał się trwający 17 godzin pożar. Miał on miejsce pobliżu plaży Amnun i spowodował tymczasowe zamknięcie autostrady 87 oraz zmusił plażowiczów do ucieczki. Po tym gdy niszczycielski żywioł ustał archeolodzy powrócili na ten obszar, wówczas już zwęglony, i następnie odkryli setki niewielkich kopców rozsianych po całym obszarze, informuje portal „Arkeonews„.
el-Araj to zaginiona Betsaida?
.„Każdy z tych kopców może być starożytnym pomieszczeniem” – wyjaśnił Mordechaj Aviam z Kolegium Kinneret, który stoi na czele zespołu archeologów realizujących wykopaliska na obszarze Rezerwatu Przyrody Betiha. Na oczyszczonym obszarze przez naukowców zostały zidentyfikowane kamienne bloki, fragmenty rozmaitych struktur i artefaktów, a także nawet bęben kolumny, co wskazuje na to, iż w miejscu tym obok obszarów mieszkalnych znajdowały się budynki publiczne.
Położone nad Jeziorem Tyberiadzkim stanowisko El-Araj od dłuższego czasu pozostaje przedmiotem badań naukowców poszukujących Betseidy, wyjątkowego zaginionego miasta opisanego w Biblii, gdyż to właśnie ono historycznie było uznawane za rodzinne miasto apostołów Piotra, Andrzeja i Filipa. Dokładna lokalizacja tego miejsca nadal pozostaje sporna, ale jeszcze do niedawna przeważały głosy, iż z Betseidą tożsame jest położone w pobliżu stanowisko Et-Tell.
.Taki pogląd był jednak poddawany licznej krytyce, gdyż Et-Tell jest oddalone od jeziora i położenia na wzniesieniu — czyli wykazuje ono cechy niezgodne z charakterystyką wioski rybackiej z I wieku n.e., jaką była Betsaida. Wykopaliska w el-Araj ujawniły jednak narzędzia rybackie, ceramikę z okresu rzymskiego oraz pozostałości rzymskiej łaźni, co wskazuje na istnienie kwitnącej społeczności nad jeziorem w czasach Jezusa, co wskazuje, iż po tylu lat poszukiwań zaginiona Betsaida w końcu została odkryta. Rozstrzygnięcie przyniosą jednak dopiero następne badania.
Marcin Jarzębski
