W Nowym Objezierzu odnaleziono cmentarzysko z wczesnej epoki brązu

Kolejne groby sprzed 4 tys. lat, w tym prawdopodobnie pochówki młodych kobiet i dzieci, odkryli archeolodzy Uniwersytetu Szczecińskiego w Nowym Objezierzu. Tego typu cmentarzysko z wczesnej epoki brązu, a zwłaszcza jego forma i wyposażenie grobów oraz ułożenie szczątków w pozycji embrionalnej jest typowe dla kultury unietyckiej z wczesnej epoki brązu.

Zmarłych składano w niewielkich jamach, często otoczonych kamieniami

.Cmentarzysko z wczesnej epoki brązu naukowcy odkryli już podczas badań w 2020 roku. Od tamtej pory odkryli na nim 16 grobów, ale aż dziewięć z nich, w tym dwa pochówki dziecięce, podczas zakończonego właśnie sezonu.

Badaniami kierowała dr Agnieszka Matuszewska z Katedry Archeologii Uniwersytetu Szczecińskiego, a w ekspedycji uczestniczyli specjaliści z Muzeum Narodowego w Szczecinie, archeolodzy z Trójmiasta, dr hab. n. med. Iwona Teul z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego oraz studenci archeologii.

– Te nowo odkryte groby są znacznie lepiej zachowane. Znaleźliśmy całe szkielety, czaszki niekiedy z pełnym uzębieniem, co jest bardzo istotne w kontekście dalszych naszych analiz, które planujemy przeprowadzić – podkreśliła w rozmowie z mediami dr Agnieszka Matuszewska.

Zmarłych składano w niewielkich jamach, często otoczonych kamieniami. Szczątki odkryte w Nowym Objezierzu spoczywały w pozycji embrionalnej. Ciała układano na osi północ–południe, z głową skierowaną na południe i twarzą zwróconą ku wschodowi. W wielu przypadkach dłonie zmarłych spoczywały przy ustach, co mogło symbolicznie nawiązywać do obrazu nowo narodzonego dziecka.

– Ich dolne kończyny były zgięte, bardzo mocno przylegały do klatki piersiowej, więc wydaje się, że mogli być krępowani przed złożeniem do grobu – opisała kierowniczka badań.

Taki pochówek jest charakterystyczny dla tzw. kultury unietyckiej – jednej z najstarszych społeczności epoki brązu w Europie Środkowej, rozwijającej się na terenach dzisiejszych Czech, Słowacji, Niemiec i Polski. Były to jedne z pierwszych grup, które na ziemiach dzisiejszej Polski funkcjonowały już w realiach nowej epoki – wraz z pojawieniem się metalu, nowych form organizacji społecznej i charakterystycznych praktyk funeralnych.

Wstępne datowania radiowęglowe pierwszych odkrytych na stanowisku szczątków, przeprowadzone już w 2020 roku, wskazują, że cmentarzysko funkcjonowało w latach 2000–1700 p.n.e. Nowe odkrycia otwierają drogę do dalszych analiz DNA, badań radiowęglowych czy szczegółowych studiów nad dietą i mobilnością dawnych społeczności.

Wśród tegorocznych odkryć wyróżnia się grób dorosłego mężczyzny, otoczony dużymi głazami, z nietypowym – nieanatomicznym – ułożeniem szczątków. Dolna część ciała sprawia wrażenie, jakby została zmiażdżona. Może to wskazywać na wypadek lub szczególne okoliczności jego śmierci. Więcej informacji związanych z jego historią dostarczą szczegółowe badania antropologiczne.

W pobliżu musi znajdować osada, do której należało cmentarzysko z wczesnej epoki brązu

.Uwagę badaczy zwróciły także pochówki dwóch młodych kobiet: jedna zmarła została pochowana z bryłką bursztynu przy ustach, druga zaś miała na szyi naszyjnik i ozdobę skroniową z brązu – jedne z najstarszych świadectw używania tego metalu na Pomorzu.

– Bursztyn oczywiście występuje we wczesnej epoce brązu, natomiast nie jest bardzo powszechny. Spora bryłka bursztynu, która znajdowała się w grobie, była dla nas zaskoczeniem. Bursztyn zostanie poddany dalszym specjalistycznym analizom – opisała badaczka.

Badania tego cmentarzyska – podkreśla archeolożka – są ważne dla poznania wczesnej epoki brązu w tym regionie Europy, jednego z najsłabiej poznanych okresów w historii Pomorza. – Nie znamy właściwie osad kultury unietyckiej tutaj w naszym regionie. To dopiero trzecie cmentarzysko z tego okresu zarejestrowane wykopaliskowo w regionie po 1945 roku, ale pierwsze tak bogate oraz świetnie zachowane. Poprzednich stanowisk nie badano na taką skalę i oczywiście nie badano ich z użyciem nowoczesnych metod – zauważyła dr Matuszewska.

Jej zdaniem odkrycie kolejnych grobów, ale też kolejnych cmentarzysk w najbliższej okolicy, w tym miejscu jest tylko kwestią czasu. Tereny te zasobne w dobrej jakości gleby przyciągały pierwszych osadników, którzy intensywnie rozwijali tutaj rolnictwo i hodowlę.

– Jestem niemal pewna, że znajduje się tutaj osada, do której należało cmentarzysko z wczesnej epoki brązu. Jej odkrycie byłoby ważne, bo właściwie znamy te kultury wczesnobrązowe głównie przez pryzmat obrządku pogrzebowego, a nie życia codziennego. Badania takich osad byłyby przełomowe dla całego regionu – wyjaśniła.

Archeolodzy odkryli unikatowy grobowiec rzymskiego arystokraty

.Naukowcy prowadzący wykopaliska na terenie starożytnego miasta-twierdzy Sillyon, którego ruiny znajdują się w południowo-zachodniej Turcji, odkryli unikatowy grobowiec rzymskiego arystokraty. Archeolodzy mają duże oczekiwania co do tego znaleziska, gdyż jak twierdzą dostarczy ono wielu nowych istotnych informacji na temat tradycji pogrzebowych w regionie Anatolii w poszczególnych okresach starożytności.

ałożone na początku II tysiąclecia p.n.e. na wysokim wzgórzu miasto Sillyon od epoki brązu pełniło funkcje niezwykle silnej twierdzy, stanowiącej przyczółek i kluczową kasztelanię lokalnej anatolijskiej społeczności. Miasto-forteca Sillyon miało tak potężne umocnienia oraz było położone w bardzo dogodnym miejscu do obrony, że tego zamku nie był w stanie zdobyć sam Aleksander Wielki, który w końcu był jednym z największych wodzów w historii. Na obszarze stanowiska Sillyon archeolodzy zidentyfikowali liczne skarby archeologiczne, ostatnim z nich okazał się grobowiec rzymskiego arystokraty.

Znalezisko, które przez ekspertów zostało opisane jako unikatowe, dokonano podczas niedawnego sezonu wykopalisk w Sillyon w 2025 r. Nie był to jedyny rzymski grobowiec arystokraty jakim tam niedawno odkryto, gdyż naukowcy natrafili także na inne grobowce rzymskie. Ten jeden grobowiec jednak szczególnie się wyróżniał z powodu tego, że po pierwsze został on zbudowany na planie kwadratu, a po drugie z tego powodu, iż wyróżniał się unikalnymi cechami architektonicznymi i rytualnymi.

Wewnątrz naukowcy odkryli trzy oddzielne pochówki należące do trzech różnych okresów, wszystkie w tej samej komorze. Ten sam sekwencyjny sposób pochówku w połączeniu z odkrytymi artefaktami ujawnił charakterystyczną lokalną tradycję pogrzebową. W tym zaskakującym grobowcu archeolodzy odkryli różnorodne artefakty, takie jak pierścienie, kolczyki, spinki do włosów, monety, naczynia z terakoty, przedmioty ze szkła, figurki i metalowe akcesoria.

Te przedmioty grobowe, często nazywane „darami pogrzebowymi”, zostały dokładnie zbadane przez zespół archeologów. Na podstawie monet i innych przedmiotów sam grobowiec został datowany na koniec II wieku naszej ery. Archeolodzy doszli do wniosku, że osoby pochowane w tym grobowcu musiały należeć do lokalnej arystokracji Sillyonu, na co wskazuje duża liczba różnorodnych artefaktów, jakie w tym miejscu zostały znalezione.

Tekst dostępny na łamach Wszystko co Najważniejsze: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/pepites/archeolodzy-odkryli-unikatowy-grobowiec-rzymskiego-arystokraty

PAP/MB