Wystawa „Rzeczpospolita powstańcza” w Muzeum Historii Polski

Wystawa „Rzeczpospolita powstańcza” zabiera nas w podróż do czasów, gdy Polska stawała się areną nie tylko wojen i klęsk, ale także odważnych wizji społecznych i narodowych. To opowieść o przełomie – o końcu Rzeczypospolitej szlacheckiej i narodzinach nowoczesnego ducha powstańczego, który inspirował Polaków przez cały XIX i XX wiek.

„Rzeczpospolita powstańcza” – Kościuszko i narodziny polskiego buntu

.W sercu tej opowieści znajduje się Insurekcja Kościuszkowska pierwszy wielki zryw narodowy, który połączył szlachtę, mieszczan i chłopów w walce o wspólne państwo. Wystawa pokazuje, jak z ducha staropolskich konfederacji i pod wpływem romantyzmu narodziła się tradycja walki o niepodległość, której dziedzictwo odczuwamy do dziś. Zwiedzanie ekspozycji „Rzeczpospolita powstańcza” rozpoczyna się od nietypowego punktu – od końca, czyli od pośmiertnej legendy Kościuszki. Już pierwsza przestrzeń wystawy zaskakuje artystyczną wizją katafalku i pytaniem o fenomen nieprzemijającej pamięci o przywódcy Insurekcji. Stamtąd droga wiedzie wstecz, ku dzieciństwu Kościuszki na Polesiu. Zwiedzający mogą poznać świat, który ukształtował przyszłego bohatera: realia społeczne, kulturowe i polityczne schyłkowej Rzeczypospolitej, jej blaski i cienie. Wśród eksponatów uwagę przyciąga skromny zeszyt do religii należący do młodego Tadeusza, niepozorny przedmiot, a jednak cenny świadek jego młodzieńczych lat.

Kolejne sale opowiadają o dojrzewaniu Kościuszki do roli przywódcy. To opowieść o szkole rycerskiej, o młodzieńczych ideałach kształtowanych na dworach Warszawy i Paryża, o doświadczeniach wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Historia jednostki splata się tu z wielką historią Europy i Ameryki, a każdy kolejny rozdział prowadzi nieuchronnie do momentu kulminacyjnego, wybuchu Insurekcji w 1794 roku.

Historia w sztuce

.Wystawa przybliża dramatyczny przebieg powstania, od przysięgi na krakowskim rynku, przez zacięte boje o Warszawę i Wilno, aż po tragiczną klęskę. Dzięki makietom i grafikom z epoki, a także imponującej ekspozycji militariów, zwiedzający niemal fizycznie przenoszą się w sam środek tamtych wydarzeń. To doświadczenie żywej historii, która nie jest jedynie zapisem w podręczniku, ale opowieścią o odwadze, determinacji i marzeniach o wolności.

Jednak na tym historia się nie kończy. Ostatnia część wystawy spogląda w przyszłość – pokazuje, jak tradycja powstańcza była kontynuowana w XIX wieku, jak inspirowała kolejne pokolenia pod zaborami, w II Rzeczypospolitej, a nawet w czasach PRL. To również przestrzeń refleksji nad sensem walki, nad pamięcią narodową i nad tym, czy powstańcze dziedzictwo nadal może kształtować naszą współczesną tożsamość.

Wystawie towarzyszy bogaty program wydarzeń edukacyjnych i kulturalnych, w tym spektakl teatralny „Kościuszko na Martynice”. Wydany został również obszerny katalog, dostępny po polsku i angielsku, który przybliża zarówno postać Kościuszki, jak i kontekst epoki, a przygotowali go najlepsi znawcy historii XVIII wieku.

Ta wystawa to nie tylko podróż w przeszłość, ale i zaproszenie do rozmowy o tym, czym dziś jest wspólnota narodowa i jak rozumiemy wolność.

Kino, teatr, muzyka i nie tylko

.„Kultura Najważniejsza” to newsletter, w którym podpowiadamy, co warto obejrzeć, co przeczytać, czego posłuchać, ale i czego – posmakować. Odrywając się od codzienności, chcemy przypomnieć o fascynującym świecie kultury i sztuki, na który warto znaleźć czas.

Sztuka wyraża nasze estetyczne potrzeby. Prowokuje do myślenia, pobudza kreatywność, wyzwala emocje. Pozwala poczuć się wyjątkowo, a co najważniejsze, wzbogaca nas samych. Chcemy razem, wspólnie z Państwem, wybierać, to co najważniejsze w kulturze. W każdy czwartek, punktualnie o godzinie 21.00 znajdą Państwo w swojej skrzynce e-mailowej zbiór propozycji kulturalnych, które warto uwzględnić podczas planowania weekendu.

Przedstawiamy premiery kinowe, a także filmy dostępne na platformach streamingowych dla tych, którzy wolą rozkoszować się kulturą w domowym zaciszu. Przypominamy o klasykach, wracamy do pozycji, które zdobyły największe nagrody filmowe i wywarły wpływ na pokolenia oraz do których nawiązuje współczesna kinematografia – i nie tylko.

Nie zapominamy również o koncertach czy płytach. Muzyka pełni tu ważną rolę. Dzięki „Kulturze Najważniejszej” nie ominie Państwa absolutnie żadne wartościowe wydarzenie. 

Zachęcamy do zapisania się do specjalnego, bezpłatnego newslettera „Kultura Najważniejsza”, który pozwoli Państwu zaplanować kulturalny weekend [LINK DO ZAPISÓW].

Oprac. LW