Zmiany klimatu zagrażają kluczowym zasobom słodkiej wody

Analiza zmian temperatur w jaskiniach w różnych części świata wskazała ryzyko, dotyczące jednych z najważniejszych zasobów wody pitnej. Zagrożone są m.in. żyjące w tej wodzie unikalne organizmy, które pomagają zachować jej dobrą jakość. Zmiany klimatu mogą wpływać na ważne zasoby słodkiej wody.

Wzrost temperatury w jaskiniach

.Naukowcy z międzynarodowego zespołu wykonali ponad 100 tys. pomiarów temperatury w 12 jaskiniach w różnych częściach świata, aby sprawdzić wpływ zmian klimatu na ważne podziemne zasoby wody pitnej. Te strategiczne dla ludzkości rezerwuary stanowią jednocześnie siedlisko unikalnych, wysoce zaadaptowanych organizmów, które przetwarzają materię organiczną i zanieczyszczenia, i w ten sposób zapewniają dobrą jakość wody.

„Wahania temperatury wskazały na trzy różne rodzaje reakcji termicznej jaskiń na to, co dzieje się na powierzchni” – mówi Ana Sofia Reboleira, autorka badania opisanego na łamach magazynu „Scientific Reports”.

Wszystkie zarejestrowane coroczne wahania temperatur w podziemnych systemach były niewielkie – od 0,1 do 8,8 st. C. Przy tym zauważono, że w niektórych miejscach jaskinie reagowały z pewnym opóźnieniem, w innych – zmiany na powierzchni natychmiast wpływały na temperaturę pod ziemią.

Zmiany klimatu i zasoby wody pitnej

.Czasami zależność była odwrotna – wyższej temperaturze na powierzchni towarzyszyła niższa temperatura w jaskini i odwrotnie.

„Według naszych wyników średnia temperatura w jaskiniach odzwierciedla przeciętną temperaturę na powierzchni. W konsekwencji przewidywany wzrost powierzchniowej temperatury spowodowany zmianami klimatu znajdzie swoje odbicie pod ziemią” – podkreśla prof. Reboleira.

To nie jest dobra wiadomość – mimo niedużych wahań. „Skutki wzrostu temperatur są całkowicie nieprzewidywalne, ale z pewnością szkodliwe dla jakości największych zasobów słodkiej wody nadającej się do natychmiastowego spożycia” – ostrzegają naukowcy.

Badanie pokazało przy okazji istnienie dobowych cykli zmian temperatury. Mogą one kontrolować dobowe cykle życiowe mieszkających w wodzie organizmów, pozbawionych typowego zegara biologicznego zależnego od światła.

Niektóre z przebadanych jaskiń to ważne w skali świata miejsca ze względu na bioróżnorodność. Naukowcy wymieniają np. jaskinię Planina w Słowenii czy Viento na Wyspach Kanaryjskich.

Przyszłość polityki klimatycznej

.Profesor zwyczajny w Polskiej Akademii Nauk, Michał KLEIBER, na łamach „Wszystko co Najważniejsze” twierdzi, że: „Dzisiejsze problemy niejako wymuszają postawienie pytania o przyszłość polityki klimatycznej i szanse na jej ostateczny sukces. Biorąc pod uwagę głęboko zakorzenione przyzwyczajenia ludzi do dotychczasowego sposobu życia oraz ich coraz powszechniejsze, wobec dominujących prawie wszędzie wąskich, partyjnych sporów, przekonanie o braku wpływu na bieżące wydarzenia polityczne, trudno być optymistą, jeśli chodzi o zakres i skuteczność często nerwowo podejmowanych inicjatyw obywatelskich. Dochodzi do tego fakt, iż mimo dobiegających ze strony wielu rządów deklaracji o konieczności zasadniczych zmian w walce ze zmianami klimatu otwarta pozostaje kwestia finansowania koniecznych działań. Może więc w tej sytuacji główną rolę w realizacji skutecznej polityki klimatycznej przypisywać powinniśmy szeroko rozumianemu biznesowi? Wielu przedsiębiorców staje się bowiem dzisiaj w pełni świadomych, że owa, dla wielu nieco abstrakcyjna wizja świata przyjaznego naszemu naturalnemu środowisku to jedna sprawa, a opracowywanie nowych technologii i wprowadzanie na rynek nowych produktów i usług to sprawa druga, potencjalnie niezwykle korzystna biznesowo. Zakres możliwych innowacyjnych wdrożeń służących celowi ograniczania emisji jest nieskończenie wielki i dotyczy przykładowo takich działań, jak przyjazna środowisku produkcja wodoru, nowatorskie projekty farm wiatrowych i ogniw fotowoltaicznych, rozwój energetyki prosumenckiej, opracowanie nowych technologii w zakresie energetyki jądrowej, transformacja miast w myśl idei smart city z szeroko zaplanowaną termomodernizacją budynków, udoskonalaniem transportu publicznego czy systemami inteligentnego opomiarowania w gospodarce energetycznej i wodociągowej. Zupełnie nowych przemyśleń i wdrażania fundamentalnych zmian wymagać będzie z pewnością wdrażanie idei gospodarki obiegu zamkniętego. Rozwijane będą także z pewnością całkowicie nowe technologie, o których dzisiaj rzadko się w ogóle wspomina, takie jak np. generowanie energii z fuzyjnej reakcji jądrowej (w odróżnieniu od obecnie stosowanej reakcji rozszczepieniowej), mineralizowanie węgla (proces wiążący dwutlenek węgla z atmosfery w skałach) czy produkcja skroplonego gazu z bioodpadów (bio-LPG). Pomocą przy podejmowaniu przez firmy decyzji o podwyższeniu swych standardów w sprawach klimatu i środowiska naturalnego staną się zapewne także wymagania rynków międzynarodowych, a w kraju sprzyjające podejmowanym działaniom odpowiednie regulacje rynkowe i polityka banków”.

„Silnie emocjonalnie zaangażowani zwolennicy inicjatyw obywatelskich na rzecz walki ze zmianami klimatu nie będą być może zadowoleni z powierzenia właśnie biznesowi głównej roli w podejmowanych działaniach, ale kluczowy jest przecież ostateczny efekt – ważne jest, aby osiągnąć sukces w polityce klimatycznej, a nie to, kto najbardziej się do tego przyczyni. Zaangażowanie biznesu miałoby jeszcze jedną dodatkową zaletę – marginalizowałoby bowiem antyskuteczną działalność licznych wyznawców tzw. klimatyzmu, głoszących katastroficzną wizję przyszłości naszej planety, łącząc równocześnie dwa niespójne dzisiaj światy – ochronę środowiska naturalnego i wolnorynkową działalność gospodarczą”.

„Innowacyjne działania firm w powyższym zakresie będą musiały być wspierane daleko idącymi zmianami w ich funkcjonowaniu. Z pewnością w ciągu paru lat wprowadzony zostanie w życie system zbierania informacji ujawniający wielkość tzw. śladu węglowego generowanego przez poszczególne podmioty gospodarcze w trakcie swej działalności. Firmy dokumentujące największy postęp w swej transformacji będą zapewne odpowiednio nagradzane ze specjalnie stworzonego systemu zachęt. Nieodległa przyszłość niewątpliwie zaprzeczy prezentowanym dzisiaj niekiedy poglądom, że transformacja proklimatyczna dotyczyć będzie jedynie firm związanych z energetyką, transportem czy budownictwem, a cała reszta funkcjonować będzie tak jak dotychczas – fakty wskazują jednoznacznie, że zmiany, często daleko idące, obejmą wszystkie obszary gospodarki!” – pisze Michał KLEIBER w teście „Walka ze zmianami klimatu. Damy radę?„.