Jak loty kosmiczne wpływają na mózg i oczy astronautów

loty kosmiczne

Naukowcy zbadali w jaki sposób loty kosmiczne wpływają na mózgi i oczy astronautów. Analizy pomogą w opracowaniu sposobów ograniczających wpływ mikrograwitacji na zdrowie człowieka.

.Nowe badanie, przeprowadzone przez naukowców z University of Florida, polegało na analizie danych dotyczących kondycji astronautów w celu określenia, w jaki sposób czynniki takie jak płeć, wiek i parametry ciała wpływają na zmiany strukturalne w mózgu i oczach w czasie podróży kosmicznych. Ujawniły one znaczące różnice między płciami w zakresie przemieszczania się płynów mózgowych. U kobiet-astronautów wystąpiło większe zmniejszenie się ilości płynów w górnej części mózgu niż u mężczyzn. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie npj Microgravity,

Jak tłumaczą naukowcy, badanie dostarcza kluczowych informacji dotyczących ochrony zdrowia astronautów podczas długotrwałych misji na Księżyc lub Marsa. Jest to również jedno z pierwszych badań poświęconych różnicom między płciami w reakcji fizjologicznej na loty kosmiczne.

„Dane dotyczące różnic między płciami w reakcji na lot kosmiczny są skąpe, biorąc pod uwagę historycznie niską liczbę kobiet-astronautów. W naszym zbiorze danych kobiety nadal stanowiły tylko około jednej czwartej, ale ponieważ ogólny zbiór danych był dość duży, byliśmy w stanie zbadać różnice między płciami” – mówi Rachael D. Seidler z University of Florida.

Oprócz zmian w płynach otaczających mózg, badacze odkryli również, że najczęstszą zmianą w obrębie oczu astronautów była forma ucisku gałki ocznej, cecha charakterystyczna dla zespołu neuro-okulistycznego związanego z lotami kosmicznymi (spaceflight associated neuro-ocular syndrome), znana jako spłaszczenie gałki ocznej.

„Zdecydowanie najczęstszym objawem zmian w oczach, jaki zaobserwowaliśmy, było spłaszczenie gałki ocznej, co sugeruje, że powinno to być głównym celem monitorowania zdrowia tej części ciała. Co ciekawe, zmiany w oku były częstsze u mężczyzn niż u kobiet” – twierdzi Rachael D. Seidler.

Spłaszczenie gałki ocznej – kiedy tył gałki ocznej staje się lekko wgłębiony lub wciśnięty do wewnątrz – może wydawać się nieistotne, ale zdaniem badaczy może mieć znaczący wpływ na wzrok i budzi obawy podczas długotrwałych misji kosmicznych.

.Co zaskakujące, naukowcy nie stwierdzili silnego związku między zmianami strukturalnymi mózgu a zmianami w oczach, co sugeruje, że wpływ na oba organy może wynikać z odrębnych mechanizmów, a nie ze wspólnych przyczyn fizjologicznych. Badania te posłużą w celu poprawy wydajności i bezpieczeństwa astronautów podczas lotów kosmicznych.

Oprac. EG

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 30 października 2025
Fot. NASA