Opowieść o Józefie Czapskim w Muzeum Narodowym w Krakowie to długa historia wielkiej hojności i – z drugiej strony – ogromnej wdzięczności. Od bardzo wielu lat muzeum czuło się bowiem dłużnikiem rodziny Czapskich.
Pisarstwo Józefa Czapskiego jest ściśle związane z zagadnieniami z obszaru duchowości, choć tematycznie dotyka raczej malarstwa, literatury i historii.
Miał rację Włodzimierz Bolecki, gdy podkreślał niedawno w „Arcanach”, że Czapski nie był narcystycznym estetą, bo „nawet gdy z nieskrywanym zachwytem opisuje barwy, kształty i zapachy świata […], zawsze pyta o sprawy podstawowe”.
Koncepcja paryskiej „Kultury”, redagowanej przez Jerzego Giedroyca, Juliusza Mieroszewskiego, Józefa Czapskiego legła u podstaw polskiej polityki wschodniej po 1989 r.
