80. rocznica Powstania Warszawskiego – program obchodów
Dn. 1 sierpnia przypada 80. rocznica Powstania Warszawskiego. Przedstawiamy program obchodów, którymi stolica upamiętni to wydarzenie.
Początek obchodów już 31 lipca
.Obchody rozpoczną się już w środę przed południem uroczystością przy kamieniu „Żołnierzom Żywiciela” w parku „Żołnierzy Żywiciela” na Żoliborzu. Później władze Warszawy i przedstawiciele Politechniki Warszawskiej złożą kwiaty pod pomnikiem upamiętniającym żołnierzy 3. Batalionu Pancernego Armii Krajowej „Golski”. Następnie w Auli Politechniki Warszawskiej zaplanowano uroczystą Sesję Rady m.st. Warszawy z udziałem prezydenta stolicy Rafała Trzaskowskiego, podczas której zostaną m.in. wręczone odznaki Honorowego Obywatela.
W południe odbędzie się złożenie kwiatów przed pomnikiem Powstańców Warszawy Batalionu AK Kiliński z udziałem przedstawicieli formacji. Po południu będą miały miejsce uroczystości na pl. Krasińskich z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy i prezydenta Niemiec Franka-Waltera Steinmeiera. Rozpocznie je polowa msza św., później będzie apel pamięci i złożenie kwiatów pod Pomnikiem Powstania Warszawskiego. Podczas uroczystości zaplanowano wystąpienia obu prezydentów.
1 sierpnia – 80. rocznica Powstania Warszawskiego
.W czwartek 1 sierpnia, w dniu 80. rocznicy wybuchu zrywu, przed południem odbędzie się uroczystość pod tablicą przy ul. Filtrowej upamiętniającą podpisanie przez płk. Antoniego Chruściela „Montera” rozkazu rozpoczęcia Powstania Warszawskiego. Później przewidziano indywidualne składanie kwiatów pod pomnikami Kobietom Powstania Warszawskiego na pl. Krasińskich i Stanisława Jankowskiego „Agatona” przy skrzyżowaniu ul. Karowej i Browarnej. Wiązanki spoczną także pod pomnikiem gen. Zbigniewa Ścibor-Rylskiego „Motyla” w parku Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. Zapowiedziano także upamiętnienie ofiar rzezi Woli przy ul. Górczewskiej przez prezydentów Polski i Niemiec.
Zaplanowano również uroczystość pod pomnikiem Mokotów Walczący 1944 w parku gen. Gustawa Orlicz-Dreszera. Później rozpocznie się Marsz Mokotowa, który przejdzie przed obelisk poświęcony pamięci 119 pomordowanych powstańców z „Baszty” przy ul. Dworkowej. Wczesnym popołudniem odbędzie się składanie kwiatów pod pomnikiem gen. Stefana Roweckiego „Grota” u zbiegu ul. Chopina i al. Ujazdowskich oraz uroczystość przed pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej przy ul. Wiejskiej.
Później przewidziano indywidualne składanie kwiatów na grobie gen. Antoniego Chruściela „Montera” na Wojskowych Powązkach, gdzie wieniec ma złożyć prezydent Andrzej Duda. Kwiaty zostaną także złożone pod pomnikiem Matki, przy tablicy upamiętniającej Szare Szeregi oraz przy kamieniu poświęconym Powstańcom i Ludności Cywilnej Warszawy Wywiezionym i Zamordowanym w Obozach Koncentracyjnych w Parku Powstańców Warszawy.
O godz. 17, w godzinie „W”, o której wybuchło Powstanie, rozpocznie się uroczystość przed Pomnikiem Gloria Victis na Wojskowych Powązkach, w której udział zapowiedział prezydent. W całym mieście zabrzmią także syreny alarmowe i dźwięk dzwonów. Prezydent Duda ma następnie też złożyć wieniec na grobie Barbary i Krzysztofa Kamila Baczyńskich w związku ze zbliżającą się 80. rocznicą ich śmierci. Później odbędzie się modlitwa międzyreligijna przy pomniku Polegli Niepokonani oraz składanie kwiatów na kurhanie, w którym znajdują się prochy ponad 50 tys. mieszkańców stolicy i ich powstańczego wojska na Cmentarzu Powstańców Warszawy.
Wieczorem na pl. Piłsudskiego zaplanowano wspólne śpiewanie piosenek powstańczych z udziałem orkiestry i chóru pod kierownictwem Jana Stokłosy pod hasłem „Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki”. Ostatnim punktem czwartkowych obchodów będzie uroczystość na Kopcu Powstania Warszawskiego – rozpalenie Ognia Pamięci w parku Akcji „Burza”.
W ramach obchodów zaplanowano także uroczystość upamiętniającą zdobycie przez Batalion „Zośka” obozu Gęsiówka, która odbędzie się w poniedziałek 5 sierpnia na skwerze między ul. Anielewicza i Okopową. Tego dnia po południu na skwerze Pamięci w rozwidleniu ul. Leszno i al. „Solidarności” będzie miała też miejsce uroczystość w hołdzie ludności cywilnej Woli przy pomniku Pamięci 50 Tysięcy Mieszkańców Woli Zamordowanych przez Niemców podczas Powstania Warszawskiego 1944, spod którego później w kierunku Cmentarza Powstańców Warszawy wyruszy Marsz Pamięci Ofiar Cywilnych Powstania Warszawskiego.
Powstanie Warszawskie, które wybuchło 1 sierpnia 1944 r. o godz. 17.00, było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Do walki w stolicy przystąpiło ok. 40-50 tys. powstańców. Planowane na kilka dni, trwało ponad dwa miesiące. W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wynosiły ok. 180 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys. osób, wypędzono z miasta, które po Powstaniu Niemcy zaczęli systematycznie burzyć.
Nic, co polskie, nie mogło ocaleć
.Na łamach „Wszystko co Najważniejsze” ukazał się tekst dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego Jana OŁDAKOWSKIEGO pt. „Nic, co polskie, nie mogło ocaleć”. Autor pisze w nim, że „wiele osób, które przeżyły wojnę, opowiadało, że był taki zwyczaj w Warszawie, że jeśli ktoś nawet na chwilę wychodził z domu, to żegnał się z domownikami tak, jakby miał nigdy nie wrócić. Świadomość tego, że w każdym momencie może spotkać człowieka śmierć, powodowała, że co dzień żegnano się ze sobą na zawsze”.
Jan OŁDAKOWSKI podkreśla, że „kiedy po pięciu latach totalnego terroru wybuchło powstanie, Hitler dostał szału, ale jednocześnie wykrzykiwał, że jest to prezent dla niego i dla przyszłych pokoleń, bo Warszawa jest stolicą narodu, który od bitwy pod Grunwaldem w 1410 roku stoi na drodze rozwojowi Niemiec na wschód. Rozkazał zniszczyć miasto całkowicie, zabić wszystkich – kobiety, dzieci, starców, zburzyć każdy dom. W pierwszych dniach powstania pospiesznie ściągnięto z Berlina i innych miast niemieckich grupy emerytowanych policjantów, starszych panów, przykładnych obywateli III Rzeszy, którzy zaczęli realizować rozkaz eksterminacji, mordowali każdego dnia 10 tysięcy cywilów. Szacuje się, że podczas tzw. rzezi Woli (jedna z zachodnich dzielnic Warszawy) zamordowano łącznie od 30 do 65 tysięcy ludzi. Hitler wydał też dyrektywę nakazującą ukrywanie tych zbrodni, dlatego warszawiakom dawano do ręki przed śmiercią coś drewnianego, kawałek płotu czy deski, żeby potem ciała, rzucane jedno na drugie w stosy, lepiej się paliły…”.
„Trzeba też przypomnieć, że gdy trwało powstanie, po drugiej stronie Wisły stały wojska sowieckie. Można powiedzieć, że Rosjanie dołożyli się do zniszczenia miasta. Nie zrobili nic, co mogłoby je uratować, i mieli tego pełną świadomość. Niemcy bombardowali Warszawę każdego dnia” – dodaje dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.
Autor przypomina, że „gdy powstanie upadło, Niemcy wypędzili wszystkich cywili, którzy zostali przy życiu, i przez kilka kolejnych miesięcy rabowali i niszczyli miasto. Oddziały saperów minowały i wysadzały w powietrze budynek po budynku. Pałac Saski, jeden z najcenniejszych polskich zabytków, wysadzono 28 grudnia 1944 roku, trzy miesiące po zakończeniu walk, podobnie pałac Brühla i inne ważne obiekty. W magazynach Biblioteki Narodowej, w których wcześniej pracownicy poukładali bardzo gęsto bezcenne książki i rękopisy, tak żeby nie było dostępu powietrza, bo wtedy te wartościowe woluminy i manuskrypty miały szanse na ocalenie, Niemcy musieli wyciąć w nich tunele, żeby się w ogóle zapaliły. To była ciężka »praca«. Ale rozkaz był wyraźny: zmieść miasto z powierzchni ziemi, zniszczyć wszystko, co ma związek z kulturą polską. Nic nie mogło ocaleć”.
PAP/WszystkoCoNajważniejsze/SN
